Muzeum Obrony Przeciwlotniczej Koszalin

Uzbrojenie i sprzęt będący na wyposażeniu dawnych wojsk obrony przeciwlotniczej prezentuje oddział w Koszalinie: Muzeum Obrony Przeciwlotniczej. Filia kontynuuje tradycje placówki muzealnej, utworzonej w 1976 roku przy Centrum Szkolenia Sił Powietrznych w Koszalinie. 

Na wystawie stałej pn. Historia polskiej broni przeciwlotniczej odnajdziemy  eksponaty z dawnego Muzeum OPL , depozyty z placówek z Piły i Kołobrzegu oraz ze zbiorów prywatnych. Zwiedzających wita w budce wartowniczej manekin w mundurze polowym tzw. „moro” używanym w Wojsku Polskim do lat 90. ubiegłego stulecia. Hełm wz. 67, maska przeciwgazowa MP-4 oraz replika kbk AKM robią wrażenie. Jak przystało na warunki polowe, żołnierz jest ubarwiony na twarzy farbą kamuflażową.

Ekspozycja daje możliwość poznania początków powstania pierwszych polskich jednostek przeciwlotniczych. Wybrane eksponaty prezentowane są w militarnych aranżacjach, m.in. z wykorzystaniem skrzyń po pociskach i rakietach. W części poświęconej armii II Rzeczypospolitej  prezentowana jest m.in. kurtka mundurowa podporucznika artylerii, hełm wz. 31, czapka polowa oraz maski przeciwgazowe wz. 24 (RSC) i wz. 32. Można również zobaczyć inne pamiątki z tamtych czasów, między innymi polski pistolet Vis, busolę kierunkową Bezarda (tzw. oficerską), mapy, fotografie czy eksponaty związane z Ligą Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, w tym m.in. hełm OPL z huty „Ludwików” ws. 28.

Ciężki karabin maszynowy kalibru SG-43 kal. 7,62 mm to radziecka konstrukcja z końca II wojny światowej. Mógł wystrzelić do 700 pocisków na minutę. Ustawiony w tzw. ciągu komunikacyjnym wzdłuż sali ekspozycyjnej na podstawie przeciwlotniczej wzbudza ogólne zainteresowanie. Pod okiem pracownika muzeum można go przeładować – obserwując jak przesuwa się taśma – i oddać „suchy” strzał do „Junkersów” czy „Dornierów” zawieszonych pod sufitem.

Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie reprezentują m.in. kompletny mundur plutonowego podchorążego artylerii przeciwlotniczej II Korpusu Polskiego (tzw. battledres) walczącego między innymi na Monte Cassino, brytyjski hełm Mk.II, torba sanitarna, scyzoryk wielofunkcyjny „Churchill” oraz odznaczenia bojowe i odznaki OPL jak również rzeczy osobiste.

W części dotyczącej artylerii przeciwlotniczej prezentowane są lufy armat kalibru 85 mm i 57 mm, a w ich tle ustawiono pociski. Na dioramie pola walki wyeksponowano kolekcję stereoskopowych dalmierzy artyleryjskich (m.in. DJa-4, DJa-6) służących do obliczania odległości i wysokości celu. Każde z tych urządzeń współpracowało z baterią armat, licząca zwykle 4-6 dział. Przy jednym z nich stoi dowódca w mundurze typu „moro”. Dioramę uzupełnia wielkokalibrowy przeciwlotniczy karabin maszynowy DSzK kal. 12.7 mm, a nad nim obraca się antena stacji radiolokacyjnej „SON-9”.

Pamiątki z okresu powojennego, w tym m.in. po stacjonującej kiedyś w Koszalinie 16 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej to m.in odznaki większości  pułków OPL i brygad OPK.  N

Zobaczymy również  zbiory związane z Wojskiem Polskiego z 1943r. i z czasu operacji berlińskiej. W jednej z gablot stoi manekin w mundurze podpułkownika artylerii 1. Armii Wojska Polskiego a obok, na zaimprowizowanym „stanowisku ogniowym”, ustawiono poczwórnie sprzężonego „Maxima” wz. 1910 na podstawie przeciwlotniczej.

W dalszej części wystawy, na środku sali ekspozycyjnej, uwagę zwraca przekrój rakiety W-755 z zestawu S-75 M „Wołchow”. Przez specjalne wycięcia w kadłubie można dokładnie zobaczyć jej wnętrze. Na fotografiach można prześledzić poszczególne fazy startu rakiety zestawu S-125 „Newa” SC. W górę skierowana jest rakieta 3M9ME z przeciwlotniczego zestawu rakietowego 2K12 „Kub”.

W atmosferę nadmorskiego poligonu można wczuć się na stanowisku celowniczego 25 milimetrowej armaty 72-K wz. 1940. W tle, na wielkoformatowej fototapecie widać strzelający na poligonie „Hibneryt”(ZU-23-2) a obok – emitowane są filmy z pracy bojowej bądź działoczynów. W militarnej scenerii widzowie mogą założyć na głowy stalowe hełmy, przywiesić maski przeciwgazowe i wykonać pamiątkową fotografię.

Druga część ekspozycji, to jedna wielka Sala Tradycji wszystkich jednostek stacjonujących obecnie w garnizonie koszalińskim. Są tu więc ekspozycje Centrum Szkolenia Sił Powietrznych im. Romualda Traugutta, 8 Koszalińskiego Pułku Przeciwlotniczego, 17 Wojskowego Oddziału Gospodarczego, Wojskowej Komendy Uzupełnień oraz Orkiestry Wojskowej. Znalazło się również miejsce dla Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy 8. Dywizji im. Bartosza Głowackiego i Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej – Okręgu Środkowopomorskiego w Koszalinie. Tu odbywają się wszystkie ważniejsze uroczystości w/wym jednostek i organizacji. 

Wyjątkowe atrakcje czekają zwiedzających na ekspozycji plenerowej. Zgromadzony tu sprzęt przeciwlotniczy jest wzbogacony o dwa statki powietrzne. Swoistą „wizytówką” jest szkolno-treningowa „Iskra” wznosząca się jakby do lotu tuż przy wejściu do Muzeum, zaś w głębi wystawy zwraca uwagę pasażerski Jak-40 z 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, który od lat 70. aż do 2011 r. obsługiwał najważniejsze osoby w państwie.

Na terenie koszar CSSP znajdują się trzy użyczone obiekty: samolot myśliwsko-bombowy Su-22, przeciwlotniczy zestaw rakietowy 2K–11 „Krug” (wyrzutnia z dwiema rakietami) oraz stacja naprowadzania rakiet 1S32 PZR 2K–11 „Krug”.

Natomiast na terenie Muzeum Obrony Przeciwlotniczej możemy podziwiać eksponaty zgromadzone w poszczególnych działach tematycznych:

Artyleria przeciwlotnicza: przeciwlotniczy karabin maszynowy kal. 14,5 mm ZPU-4, 37 mm armata przeciwlotnicza wz. 1939, 85 mm armata przeciwlotnicza wz. 1939, 100 mm armata przeciwlotnicza KS-19, 57 mm armata przeciwlotnicza S-60,  samobieżne działo przeciwlotnicze ZSU-57-2, przelicznik artyleryjski PUAZO-3, przelicznik artyleryjski PUAZO-6-60, reflektor lotniczy APM-90;

Przeciwlotnicze zestawy rakietowe: PZR S-125 „Newa” (dwubelkowa), PZR S-75 „Dźwina”, rakieta zestawu „Krug” wraz z dwoma pojemnikami transportowymi, pojemnik transportowy na rakiety „Kub”;

Wojska Radiotechniczne: kolumna antenowa UNW z PZR S-125M „Newa”, stacja radiolokacyjna pomiaru wysokości PRW-9 „Zofia”;

Marynarka Wojenna: uniwersalna armata morska AK-230 kal. 30 mm, morska armata przeciwlotnicza 25 mm.

Ekspozycję stałą pn. „Historia polskiej broni przeciwlotniczej” uzupełniają przedmioty odnalezione na terenie dawnego obozu jenieckiego Stalag Luft IV Gross Tychow.

Na ekspozycji głównej zobaczymy także pamiątki związane z Ligą Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, eksponaty ukazujące rozwój polskiej broni przeciwlotniczej oraz zmieniającą się na przestrzeni lat taktykę jej użycia. W zbiorach muzeum znajduje się wiele unikatowych eksponatów broni palnej, a także archiwalia dotyczące działalności wojsk OPL. Również miłośnicy historii regionu znajdą tu pamiątki po koszalińskich jednostkach wojskowych.

Zwiedzanie 

Sezon letni (kwiecień – wrzesień / summer season IV-IX

wtorek – niedziela / tuesday – synday / 10.00 – 17.00

Sezon zimowy (październik – marzec / winter season X-III)

wtorek – niedziela / tuesday – sunday / 09.00 – 15.00

Adres:

ul. Wojska Polskiego 70

75-903 Koszalin

Kontakt:

Tel.: 732 885 102
E-mail: [email protected]