Zamość historia, ciekawostki...

Opis

Zamość jest to miasto na prawach powiatu w Polsce w południowej części województwa lubelskiego. Jest siedzibą władz powiatu zamojskiego i gminy Zamość położny w pięknej krainie na Roztoczu.  Jest jednym z większych ośrodków kulturalnych, edukacyjnych i turystycznych województwa.

Uzyskało ono prawa miejskie  w 1580 roku. Odbyło się to, na mocy przywileju lokacyjnego wystawionego przez Jana Zamoyskiego. Wszystko to w XVI wieku.

W następnym XVII wieku nastąpił w mieście największy oraz najszybszy, jakże ważny dla niego rozwój. Przybywała do niego oraz osiedlała się w nim, nie tylko i wyłącznie ludność polska, ale również reprezentanci innych licznych narodowości. To nie było wszystko w jego i mieszkającej tam ludności historii. Miasto nękane było wieloma najazdami, dokonywanymi przez Kozaków dowodzonych przez Bohdana Chmielnickiego w 1648 roku. A po paru latach, jego spokój po raz kolejny został przerwany następną usilną próbą zdobycia miasta oraz jego przywłaszczenia, ale tym razem nie przez wspomnianych już kozaków, ale Szwedów. Sztuka zajęcia Zamościa zakończyła się tym razem sukcesem, na nieszczęście miasta . Wspomniany podbój dokonał się podczas wielkiej wojny północnej. Zamość udało się zająć wojskom szwedzkim, a także saskim razem. W mieście przeprowadzono potrzebne reformy. Dokonywały się również zmiany. Otóż z zamojskiej społeczności ubywało handlujących ze wschodem Ormian. Likwidacji uległa również ich gmina, a próba reaktywacji jej działalności nie przyniosła oczekiwanego sukcesu i pozytywnych skutków. Wydawać by się mogło, że nic złego tego miasta spotkać już nie mogło. Ale rzeczywistość okazała się całkowicie odmienna. Już w podczas I rozbioru, miasto Zamość zajęły wojska austriackie. Natomiast w 1807 roku, Zamość przyłączony został do Księstwa Warszawskiego. Po początkowych sukcesach Napoleonach oraz jego armii, poniósł on klęskę. W wyniku tego, według ustaleń przeprowadzonych oraz podjętych na kongresie wiedeńskim, Zamość został przyłączony do Królestwa Polskiego. Wspomniane królestwo, było uzależnione od Rosji.

Natomiast  już w 1821 roku, rząd istniejącego ówczesnego królestwa odkupił miasto. Następnie dokonano potrzebnej modernizacji Twierdzy Zamość. Przebudowano wiele jej budynków, a to przyczyniło się do tego, że utraciły one w przeważającej większości posiadany przez siebie, swój pierwotny wygląd oraz styl. Miasto jednak, jako zmodernizowana twierdza, odegrało w trakcie powstania listopadowego znaczącą rolę. Skapitulowała ono, jako ostatni już punkt, stawianego Rosjanom oporu powstańczego, przez powstańców listopadowych. Kiedy stwierdzono, że istniejąca twierdza wraz z działami obronnymi jest, tak naprawdę nieprzydatną twierdzą, doszło do jej skasowania w 1866 roku. Dało to początek przestrzennemu rozwojowi miasta. W okresie I wojny światowej do Zamościa doprowadzona została linia kolejowa. Dała ona kolejne szanse na rozwój społeczno ? gospodarczy, tego miasta. Miało to miejsce jeszcze w 1916 roku, czyli w trakcie prowadzonej I wojny światowej.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1918 roku doszło tu do komunistycznej rewolty, stłumionej przez oddziały wojskowe pod dowództwem majora Lisa-Kuli. Następnie,  po dwóch latach, miasto okrążyła sowiecka armia. Po trzydniowej bitwie, która rozegrała się  w sierpniu 1920 roku, wojskom polskim, jak i ukraińskim udało się powstrzymać wszystkie ataki bolszewików. Natomiast w dwudziestoleciu międzywojennym, nastały czasy umożliwiające dokonanie rozwoju miasta. Poszerzano wtedy jego granice. Powstawało przez to również, wiele nowych instytucji oraz ośrodków. A te, co ważne, były szczególnie związane z życiem kulturalnym i oświatowym miasta. W Zamościu stacjonował również IX Pułk Piechoty Legionów, z którego utworzeniem związana była wizyta w 1922 roku, marszałka Józefa Piłsudskiego. Dowódcą IX Pułku Piechoty Legionów od 1937 roku, był (późniejszy generał) płk Stanisław Sosabowski znany z czasów II wojny światowej z obrony Warszawy (odcinek Grochów) oraz bitwy o Arnhem z udziałem 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej.

W czasie kampanii wrześniowej, 9 i 12 września 1939 niemieckie samoloty zbombardowały miasto Zamość. Zginęło w czasie, tego nalotu, ponad 250 osób, wiele było również rannych, przede wszystkim cywilów. 13 września wojska niemieckie wkroczyły jednak do Zamościa. W wyniku prowadzonych zmagań wojennych, w nocy z 19 na 20 września 1939, 29 Brygada Piechoty, miała za zadanie odbicie Zamościa. Wówczas do miasta wdarł się jako pierwszy 2 Rezerwowy Pułk Piechoty ppłk Stanisława Gumowskiego. Polskie oddziały napotkały jednak na silny opór. W wyniku czego strona polska poniosła znaczące straty. Kolejnym etapem w dziejach opisywanego miast, jest przedstawienie, opisanie, któremu z dwóch agresorów ( III Rzeszy, ZSRR) przypadnie pod władanie to miasto. Dotrzymując Paktu Ribbentrop-Mołotow, 25 września Niemcy opuścili zajęty przez siebie Zamość, a ich miejsce z 26 na 27 września zajęła Armia Czerwona. Odbyło się, to na mocy Traktatu o granicach i przyjaźni III Rzesza ? ZSRR. Ale jednak od 8 października 1939 do lipca 1944 miasto znalazło się w rękach Niemiec hitlerowskich, prawie że na pięć lat. W czasie toczącej się II wojny światowej, na Rotundzie utworzono obóz zagłady, gdzie zginęło ponad 8 tysięcy ludzi. A także obozy jeńców radzieckich i obóz tymczasowy dla wysiedlonych mieszkańców Zamojszczyzny (dzieci Zamojszczyzny).

Miasto Zamość zostało zdobyty przez wojska radzieckie i przez współdziałających z nimi żołnierzy Armii Krajowej w lipcu 1944 roku. A przed tym rankiem 24 lipca 1944 roku, w obawie przed okrążeniem, ostatni Niemcy opuścili Zamość. Jak rozegrały się dalej dzieje miasta. 25 lipca ujawnił się Delegat powiatowy "Londyńskiego" Rządu Polskiego Janusz Antoni Wiącek pod nazwiskiem "Janusz Sandomierski". Który to objął urzędowanie, jako starosta powiatu zamojskiego. Jego siedziba, jako starosty oraz całego starostwa, została urządzona w renesansowym ratuszu przy Rynku. On jako starosta Zamościa, zorganizował i powołał wszystkie władze w tym mieście oraz powiecie. Jednak starosta pełnił swój urząd, tylko przez 10 dni, zapewniając w ten sposób normalne życie mieszkańcom powiatu. Zmiana dokonała się, kiedy zostali wpuszczeni do ratusza przedstawiciele PKWN. Wtedy wspomniany starosta Wiącek opuścił gabinet.

W wyniku wojny i okupacji Zamość stracił ponad połowę ze swoich mieszkańców, ale samo miasto właściwie nie zostało zburzone. Po wojnie nastąpił dynamiczny rozwój Zamościa. Po raz kolejny rozszerzono jego granice. Powstały na jego terytorium nowe osiedla oraz zakłady przemysłowe. Były to głównie zakłady przemysłu spożywczego. W czasie obejmującym lata, od 1975 do 1998 roku, miasto było stolicą zamojskiego województwa. Nastąpiła jednak ważna administracyjna zmiana. Otóż w trakcie przeprowadzanych reform w 1998 roku, które dotyczyły między innymi zmian administracyjnych ? terytorialnych, w podziale obszaru Polski, zmniejszono wówczas liczbę istniejących województw. W wyniku, czego Zamość stał się z miasta wojewódzkiego, miastem powiatowym oraz wszedł ostatecznie w skład nowego województwa lubelskiego.

Miasto posiada bogatą bazę hotelową. Dzięki funkcjonowaniu na jego terenie licznych hoteli, każdy zwiedzający to miasto, będzie mógł znaleźć odpowiedni nocleg w Zamościu lub okolicy, zjeść śniadanie, obiad, kolacje w restauracjach hotelowych, a także przekąski w barach.

Zamość ciekawostki

• Zamość nazywany jest "Padwą północy", "miastem arkad", "perłą renesansu".
• Zamojskie Stare Miasto w 1992 roku zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• Rynek na zlecenie Jana Zamoyskiego zaprojektował architekt Bernardo Morando. Rynek Wielki ma wymiary 100 x 100 m z ratuszem
• Z wieży zamojskiego ratusza codziennie od czterystu lat słychać hejnał na trzy strony świata. Jedną stronę pominięto, ponieważ Zamość nie posiadał wówczas zachodniej bramy.
• Zamość jest miastem, które powstało jako własność i rodowa siedziba Zamoyskich. 
• W mieście znajduje się najstarsza polska apteka. Została ona założona w 1616 r. przez  lekarza Szymona Piechowicza. 
• W 1994 roku w Zamościu powstał największy na świecie obraz, który trafił do Księgi Rekordów Guinessa. Powstał on dzięki 10-osobowejrodzinie artystycznej Dudzińskich tworzącej wspólnie Teatr Performer. Obraz miał 17 830 m2 powierzchni. Do jego wykonania zużyto 1300 kg farby emulsyjnej, 500 kg suchego pigmentu i 200 kg kredy. Obraz nosił tytuł Amritha.
• W 1939 roku w jednym z zamojskich kościołów ukrywano niezwykle cenne dzieło Matejki ?Hołd Pruski?. Obraz ukryty był pod posadzką w miedzianej rurze, dzięki czemu przetrwał wywiezienie do Niemiec.
  
• Zamość ma swoja legendę o niesprawiedliwie straconej, posądzonej o czary Katarzynie, która z uciętą głową błąka się po ulicach miasta. Każdego roku na pamiątkę jej nieszczęsnej śmierci oraz rzuconej klątwy odgrywany jest spektakl, który prezentuje amatorska Grupa Teatralna Zamość.
• Dawna rezydencja rodziny Zamoyskich znajduje się w zachodniej części Starego Miasta.
• W Zamościu powstała w 1594 roku świecka uczelnia założona przez Jana Zamoyskiego - Akademia Zamoyska.
•  Na Starym Mieście przy dawnej ulicy Żydowskiej znajduje się  Synagoga jest najlepiej zachowaną późnorenesansową synagogą w Polsce. Przed drugą wojną światową niemal połowę mieszkańców miasta stanowili Żydzi. Większość Żydów zginęło w Bełżcu oraz w utworzonym w mieście getcie.
• W Zamościu powstała najstarsza w Polsce orkiestra symfoniczna . Została założona w 1881 roku przez Karola Namysłowskiego i jest starsza od Filharmonii Narodowej o dwadzieścia lat.
• Twierdza Zamość była budowana na przełomie XVI i XVII wieku i była jedną z największych twierdz Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Do dziś zachowały się fragmenty fortyfikacji.

Zamość atrakcje

•  Rynek i Ratusz w Zamościu
• Kamienice ormiańskie w Zamościu oraz inne kamienice przy rynkach
•  Twierdza Zamość
• Zamojska Kolegiata
• Pomnik z Hetmanem Zamojskim na koniu
• Zoo w Zamościu
• Nowa Brama Lubelska i Stara Brama Lubelska w Zamościu
• Rotunda Zamojska
• Droga Męczenników Rotundy
  
• Zalew w Zamościu
• Brama Lwowska
• Muzeum Arsenał w Zamościu
• Pałac Zamoyskich
• Muzeum Broni i Fortyfikacji ?Arsenał? w Zamościu
• Park Miejski
• ?Most zakochanych? w Zamościu
• Katedra w Zamościu
• Synagoga w Zamościu
• Mykwa w Zamościu