Wilczy Szaniec - Wolfsschanze/ Wolf's Lair

Opis

Będąc na Mazurach, nie możesz przegapić Byłej Kwatery Wojennej Adolfa Hitlera o kryptonimie "Wilczy Szaniec" (Wolfsschanze / Wolf's Lair).

Wilczy Szaniec w latach 1941?1944 kwatera główna Adolfa Hitlera i Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych w lesie gierłoskim, na wschód od leżącej na skraju lasu wsi Gierłoż i 8 km na wschód od Kętrzyna. Kwatera została wybudowana, aby Hitler mógł z niej dowodzić wojskami podbijającymi ZSRR.

Dlaczego wieś Gierłoż jest ważna pod względem historyczno - turystycznym. Otóż wszyscy znamy z lekcji historii, to co wydarzyło się w latach 1939 - 1945. Była to II wojna światowa, rozpoczęta przez atak wojsk niemieckich na suwerenną Polskę, we wrześniu 1939. Rządzący III Rzeszą Adolf Hitler po sukcesach militarnych w Polsce, Francji i w innych państwach, stwierdził że dotychczasowe zdobycze terytorialne, są nie wystarczające dla wymarzonej wszechrzeszy. Z tego też powodu zrodził się pomysł, plan ataku przy współpracy z innymi sojuszniczymi państwami, wymuszonymi koalicjantami, przeprowadzenia niespodziewanego i szybkiego ataku na terytorium  dotychczasowego sojusznika. Jakim było ZSRR.

W tym celu powstała potrzeba wybudowania dla Hitlera kolejnej z wielu kwater istniejących już w Europie kwater głównych Wodza Trzeciej Rzeszy. Wszystkie one, co ważne usytuowane były w oddaleniu od dużych miast, wewnątrz dużych kompleksów leśnych, otoczonych jeziorami i bagnami co ułatwiało ukrycie przed oczami pilotów i prawie niemożliwy dostęp lądem.

O lokalizacji Wilczego Szańca zadecydowało wiele czynników, między innymi wśród których wyliczyć należy, między innymi:

• to, że las, w którym miał być wybudowany ten niemiecki obiekt wojskowy znajdował się w pobliżu granicy ze Związkiem Radzieckim, a plan "Barbarossa" przewidywał atak na ZSRR;
• obszar  III Rzeszy Niemieckiej był podzielony na okręgi obronne. Jednym z najbardziej ufortyfikowanym był okręg nr 1 - Prusy Wschodnie. Posiadał on wiele twierdz (Giżycko, Toruń, Kłajpeda, Piława) i tzw. rejonów umocnionych z okopami przeciwpancernymi, zaporami przeciwczołgowymi i zasiekami z drutu kolczastego;
• dodatkowo  obszar był położony w dużym oddaleniu od arterii komunikacyjnych, w starym mieszanym lesie stanowiącym całoroczną, naturalną osłonę obiektów;
• natomiast rozciągające się na wschód Wielkie Jeziora Mazurskie stanowiły naturalną przeszkodę dla wojsk lądowych.
• w lipcu 1940 roku twórca "Organisation Todt", 50-letni gen. mjr dr inż. Fritz Todt otrzymał zadanie budowy tego tajnego obiektu w Die Görlitz (Gierłoż). Inżynierowie Todta byli znakomitymi specjalistami od budowy umocnień wojskowych i bunkrów. Z tego też powodu jemu zlecono przygotowanie jednego z najsłynniejszych i najtajniejszych obiektów II Wojny Światowej - kwatery kętrzyńskiej nazwanej "Wilczym szańcem" - "Die Wolfschanze".

Wilczy Szaniec rozpoczęto budować, taki sposób, aby nikt nie miał się prawa domyślić, że budowana jest tak ważna pod względem strategiczno wojskowym siedziba. Aby zmylić wroga, pod pozorem budowy zakładów chemicznych "Askania" w Gierłoży rozpoczęto prace. Wiosną 1941 roku umocniono nawierzchnie dróg, założono bocznicę kolejową,  a.na rozległych łąkach wybudowano lotnisko. Pod drzewami powstawały bunkry i umocnione zabudowania. Główne bunkry nie posiadały okien i kształtem przypominały prostokątne bloki betonowe lekko zwężające się do góry a do ich wnętrza prowadziło kilkoro drzwi. Piętra Wilczego Szańca, były zaopatrzone w windy i inne specjalne zabezpieczenia. Wilczy szaniec odznaczał się niezwykle skomplikowanym systemem bezpieczeństwa, który zawiódł tylko raz gdy płk Claus hrabia Schenk von Stauffenberg przemycił bombę.

Ścisły obszar kwatery wynosił 250ha, lasu - 800ha. Całość zabezpieczona była zaporami z drutu kolczastego oraz polami minowymi o szerokości od 50 do 100m. Cały obszar kwatery składał się z trzech koncentrycznie położonych stref bezpieczeństwa.

Pierwsza spośród trzech napomnianych stref położona była na północ od linii kolejowej. Znajdowały się tu schrony Hitlera, Keitla, dr Dietricha, Bormanna oraz centrala telefoniczna. Były tam także żelbetowe i ceglane budowle Jodla, Göringa, wydziału personalnego wojsk lądowych, adiutantury osobistej, lekarzy, oraz batalionu przybocznego. Oprócz tego w strefie pierwszej znajdowały się dwie herbaciarnie, dwa kasyna, kotłownia i sauna. Przed wejściem do tej strefy sprawdzano dokładnie przepustki i tożsamość najbardziej znanych osobistości, ministrów i generałów.

Druga strefa położona była   na południe od szosy łączącej Kętrzyn z Węgorzewem. Opisywana strefa mieściła wydziały sztabowe sił zbrojnych Wehrmachtu oraz pomieszczenia batalionu przybocznego Hitlera. Znajdowała się tu także centrala dalekopisowa.  A w wybudowanym w 1911r. domu wypoczynkowym (Kurhaus) - kasyno oficerskie. Do wejścia na ten teren upoważniały także specjalne, lecz rzadziej zmieniane przepustki. We wschodniej części drugiej strefy, znajdowały się obiekty należące do przedstawicielstw naczelnych dowództw marynarki wojennej, ministerstwa spraw zagranicznych, oraz najpotężniejszy obiekt całego kompleksu - schron przeciwlotniczy ogólnego użytku.

Ostatnia trzecia strefa bezpieczeństwa obejmowała budynki w pobliżu szosy i na peryferiach kwatery oraz pomieszczenia dla straży i bunkry obrony przeciwlotniczej. Straż nad urządzeniami zabezpieczającymi powierzono elitarnej "Leibstandarte" - Gwardii Przybocznej Hitlera oraz wybranym żołnierzom z równie elitarnego "Großdeutschland". Oprócz silnych baterii przeciwlotniczych w lesie trzeciej strefy zakwaterowano batalion pancerny, stanowiska moździerzy oraz trzy baterie osławionych 88-mek.

Zaletom zwiedzenia opisywanego miejsca, a także tym, co powoduje jego atrakcyjność wśród zwiedzających, wypoczywających tam turystów i nakłaniającą innych turystów  do pobytu, zwiedzania wsi Gierłoż jest fakt bliskości jezior, możliwość wypoczynku w kąpieli wodnej, spędzenia wakacyjnego, wolnego czasu w łodzi, łódce na jeziorze.

W okolicy, prócz pięknych mazurskich krajobrazów odwiedzić można ciekawe miasteczka - Kętrzyn, Giżycko, Węgorzewo, Święta Lipka czy Mikołajki. Mazury słyną z pięknych jezior w okolicy Geirłoży zagaduje się jezioro Mój, Dobskie, Kisajno, Daring, Łabap, Mamry, Niegocin.

PLAN ROZMIESZCZENIA BUDYNKÓW W WILCZYM SZAŃCU

1. POMIESZCZENIA MIESZKALNE I GARAŻE GWARDII PRZYBOCZNEJ HITLERA (NIEM. FÜHRER BEGLEIT BATTALION, FBB)

2. BIURA GWARDII PRZYBOCZNEJ I SŁUŻBY BEZPIECZEŃSTWA RZESZY (NIEM. REICHSSICHERHEITSDIENST, RSD)

3. AWARYJNY GENERATOR PRĄDU

4. BUNKIER OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA

5. BUDYNKI SZEFA PRASY DRA OTTO DIETRICHA

6. BARAK NARAD SZTABOWYCH, W KTÓRYM 20 LIPCA 1944 ROKU DOKONANO ZAMACHU NA ADOLFA HITLERA.

7. SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA RZESZY

8. SCHRON DLA GOŚCI

9. GWARDIA PRZYBOCZNA HITLERA

10. BUDYNEK SŁUŻB STENOGRAFICZNYCH

11. SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA, DOWÓDCA SŁUŻBY BEZPIECZEŃSTWA RATTENHUBER, SZEF ABT.I/RSD HÖGL, POCZTA

12. WĘZEŁ ŁĄCZNOŚCI, CENTRALE DALEKOPISOWA I TELEFONICZNA

13. GARAŻE

14. KIEROWCY

15. KINO

16. KOTŁOWNIA

17. PRZEDSTAWICIELE PRZY KWATERZE: BODENSCHATZ, HEWEL, VOSS, WOLFF, FEGELEIN, DR MORELL

18. MAGAZYN ŻYWNOŚCI

19. DOM MARTINA BORMANNA, OSOBISTEGO SEKRETARZA HITLERA

20. SCHRON PRZECIWLOTNICZY BORMANNA I JEGO PERSONELU

21. OSOBISTA ADIUTANTURA HITLERA I NACZELNEGO DOWÓDZTWA WEHRMACHTU, URZĄD PERSONALNY NACZELNEGO DOWÓDZTWA WEHRMACHTU

22. KASYNO II

23. GEN. ALFRED JODL, SZEF SZTABU (WFA/WFST) NACZELNEGO DOWÓDZTWA WEHRMACHTU

24. BASEN PRZECIWPOŻAROWY

25. POMIESZCZENIA SŁUŻBOWE PRZEDSTAWICIELSTWA MINISTERSTWA SPRAW ZAGRANICZNYCH

26. DR FRITZ TODT, A PO JEGO ŚMIERCI ALBERT SPEER

27. HOTEL GWARDII PRZYBOCZNEJ HITLERA

28. SCHRON PRZECIWLOTNICZY OGÓLNEGO UŻYTKU Z DZIAŁAMI PRZECIWLOTNICZYMI I KARABINAMI MASZYNOWYMI NA DACHU

29 I 30. KASYNO I I NOWA HERBACIARNIA

31. FELDMARSZAŁEK WILHELM KEITEL SZEF NACZELNEGO DOWÓDZTWA WEHRMACHTU

32. STARA HERBACIARNIA

33. DOM HERMANNA GÖRINGA MARSZAŁKA RZESZY

34. SCHRON PRZECIWLOTNICZY GÖRINGA ZE STANOWISKAMI DZIAŁ PRZECIWLOTNICZYCH, KARABINÓW MASZYNOWYCH ORAZ REFLEKTORÓW

35. PRZEDSTAWICIELSTWO NACZELNEGO DOWÓDZTWA LUFTWAFFE

36. PRZEDSTAWICIELSTWO NACZELNEGO DOWÓDZTWA KRIEGSMARINE

37. BUNKIER HITLERA, Z ODRZUCONYMI PO WYBUCHU STANOWISKAMI DZIAŁ PRZECIWLOTNICZYCH (NAJWIĘKSZY, NIEBIESKI OBIEKT W KSZTAŁCIE KRZYŻA)

38. LINIA KOLEJOWA KĘTRZYN  WĘGORZEWO

Ruiny dawnej kwatery Adolfa Hitlera można zwiedzać przez cały rok bez względu na dzień tygodnia. 

WILCZY SZANIEC ? CENNIK ZWIEDZANIA

ZWIEDZANIE W SEZONIE (01.04 - 31.10) :  

• Bilet wstępu normalny 20 zł
• Bilet wstępu ulgowy1) 15 zł
• Dzieci do 6 lat ?  wstęp wolny
• Karta Dużej Rodziny1) 15 zł
• Osoby niepełnosprawne1) 15 zł
• Opiekunowie osoby niepełnosprawnej1) 15 zł
• Opiekunowie grupy szkolnych powyżej 15 osób wstęp wolny
• Bilet przewodnicki 5zł

ZWIEDZANIE PO SEZONIE (01.11 - 31.03) :

• Bilet wstępu normalny 15 zł
• Bilet wstępu ulgowy1) 10 zł
• Dzieci do 6 lat ? wstęp wolny
• Karta Dużej Rodziny1)  10 zł
• Osoby niepełnosprawne1) 10 zł
• Opiekunowie osoby niepełnosprawnej  10 zł
• Opiekunowie grupy powyżej 15 osób  wstęp wolny
• Bilet przewodnicki 5zł
• Autokar 30zł
• Camper, bus 15 zł
• Samochód osobowy  10 zł
• Motocykl  5 zł
• Rower  bezpłatnie
• Auto 100% elektryczne bezpłatnie
• Pojazdy do przewozu osób niepełnosprawnych  ? bezpłatnie

Ceny biletów mogą ulec zmianie 

Na zwiedzanie Wilczego Szańca warto poświęcić około 3 godzin.