Wrocław historia, ciekawostki, atrakcje...

Opis

Wrocław jest jest siedzibą władz województwa dolnośląskiego i powiatu wrocławskiego. Położone ono jest w Europie Środkowej, na Nizinie Śląskiej, nad Odrą oraz czterema jej dopływami. Jest historyczną stolicą Dolnego Śląska, a także całego Śląska. Od końca X wieku, Wrocław znajdował się pod panowaniem Piastów. W średniowiecznej kronice napisanej przez Galla Anonima, która została spisana w latach 1112?1116, Wrocław obok Krakowa, Sandomierza  zaliczony został do jednej z trzech głównych stolic Królestwa Polskiego.   Historia powstania i egzystencji  opisywanego miasta, wraz z upływem lat, wyglądała następująco. W kwietniu 1241, w obawie przed mongolskim najazdem, przedstawiane miasto zostało opuszczone przez jego mieszkańców. Następnie ze względów strategicznych spalone. Natomiast  zamek , w którym bronił się  Henryk II Pobożny, pozostał niezdobyty. Po odbudowaniu ze zgliszcz, już w grudniu 1261 roku dokonano lokacji miasta na prawie magdeburskim. Natomiast w okresie rozbicia dzielnicowego w Polsce, Śląsk i jego największy z grodów stał się domeną nowej linii książęcej ? Piastów Śląskich. Wokół książęcego grodu znajdującego się na odrzańskich wyspach powstawały liczne osady. Na początku XIII wieku, które zaczęły się przekształcać, w jeden miejski organizm, ale stopniowo. Ważną ciekawostką jest  fakt, że niedaleko Wrocławia, w roku 1270 w Księdze henrykowskiej, zapisane zostało pierwsze w historii zdanie w polskim języku. Po 52 latach ,

w 1322 roku Władysław I Łokietek  wykorzystując panujący na Śląsku  w tym  czasie zamęt, opanował na pewien czas  Wrocław. Nie zachował on miasta jednak na stałe, ponieważ jego przypuszczalna utrata przypadła na czas od 1324 do 1325. Mijały kolejne lata i następowały zmiany. Kiedy umarł Wacław IV, do Wrocławia przybył w 1420 roku, na sejm, jego następca. Którym był Zygmunt Luksemburski. Powodem obecności następcy, było powstanie husyckie. Po dwóch latach król Zygmunt wprowadził nowy ustrój rady. Ważną rzeczą jest  też fakt, że z powodu śmierci Zygmunta w 1437 roku, nastąpił koniec rządów oligarchicznych w mieście.

Nowy władca, którym został Czech Albrecht, przyjechał do Wrocławia, w celu odebrania od  mieszczan hołd, w listopadzie 1438. Jeszcze w styczniu, ale już 1439 roku , król zdecydował się zaprosić na zamek radę ze starszymi kupiectwa, rzemiosła, a także członków gminy. Na tym to nie był jednak koniec. Przy realizacji pierwszego przedstawionego zamierzenia, zrealizował również jednocześnie drugie. Polegało ono na zdjęciu dotychczasowych  władz miejskich z urzędu. Potem w ratuszu mianował on nową radę. Której zlecił przeprowadzenie śledztwa w sprawie działania byłego już kolegium. Czyli coś podobnego do obecnych komisji śledczych. A jakie były efekty przeprowadzenia całego procesu śledczego? Otóż w wyniku procesu dwudziestu czterech eks-radnych, było zmuszonych do zapłaty królowi kary, wynoszącej 10 tysięcy guldenów. Ściągnięto ją od wskazanych eks-radnych z ich majątków. Wszyscy, którym udało się dzięki protekcji nabyć korzyści, zmuszeni zostali do ich oddania miastu. Podział miejskich urzędów wyznaczony został przez króla.  Nowa ordynacja wyborcza do rady powstała w 1475 roku, w czasie  wizyty króla Macieja Korwina we Wrocławiu. Dzięki  niej kupcy oraz cechy rzemieślnicze powinny wybrać po 24 osoby ze swojego środowiska.

W poważnych sprawach, rada miała obowiązek konsultować się w gronie czterdziestu ośmiu ludzi. Jeszcze raz, bo w 1508 roku. za panowania Władysława II (Jagiellończyka) wróciła gmina do modelu wyborczego czterdziestu ośmiu, z tą różnicą, że senior rady i starosta krajowy był wybierany corocznie. Ale już w 1515 roku sięgnięto znów do starej ordynacji wyborczej z radą corocznie się uzupełniającą. Członkowie rady posiadający dobra ziemskie poza Księstwem Wrocławskim musieli złożyć swój urząd, jeśli nie chcieli zrezygnować z tych majątków, gdyż w przeciwnym razie będąc wasalami innych . Kolejna, lecz tym razem mająca większe znaczenie, zmiana nastąpiła po śmierci króla Ludwika Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem w 1526 roku. Austriaccy Habsburgowie stali się skutkiem tego, królami Czech. Tak więc również panami Śląska i Wrocławia.  W radzie Wrocławia zaczęły się tworzyć układy kastowe, gdyż stopniowo w radzie pojawiały się osoby w większości spokrewnione lub spowinowacone ze sobą. To niemal dziedziczne prawo wielkich rodzin do zasiadania w tym kolegium spowodowało, że wyłaniało się z nich coraz więcej talentów prawniczych, a nie tradycyjnie kupieckich. Po wojnie trzydziestoletniej rozróżniało się już kupieckich członków rodów od tych urzędujących.

W XVII wieku, bo w 1630 roku  został utworzony we Wrocławiu Urząd Wyższy. Jednak po  odebraniu radzie starostwa krajowego w 1635 roku, królewskie władze poczuły się pewnie na tym terenie . Zakładano nowe urzędy centralne - Generalny Urząd Podatkowy. Doszło również też do tego, ze Wrocław dzierżąc godność starostwa księstwa miał swoich posłów w kurii rycerstwa w sejmie stanowym śląskim. Jednakże katolicka monarchii absolutna Habsburgów dążyła do ograniczenia władzy lokalnej samorządu w całości protestanckiego.  Jeszcze do połowy XVII w. nie było przyjęte, aby nobilitowani radni używali swoje tytuły. Dopiero w 1656 roku specjalna uchwała rady zezwoliła, by członkowie rady, prócz cechowych rajców, byli szlachcicami i używali przysługujące im przy nazwisku słowo "von" .  

W siedemnastym wieku, kiedy w wyniku trwającej wojny trzydziestoletniej oraz trzęsienia ziemi, jakie dotknęło miasto nastąpiło osłabienie miasta i jego znaczenia na arenie europejskiej. Jednak  po wymienionych niepowodzeniach, jakie dotknęły miasto. Nastąpiła poprawa jego sytuacji. Która była skutkiem podpisanego Traktatu Westfalskiego.  

W 1741 roku podczas wojen śląskich Wrocław, wraz z większością Śląska, zostało zdobyte przez króla Fryderyka II oraz  stało się częścią Prus. Od roku 1741 oficjalna nazwa miasta brzmiała następująco, Królewskie Stołeczne i Rezydencjalne Miasto Wrocław. W XIX wieku losy tego miasta, były  również ciekawe. Już od 6 grudnia 1806 Wrocław był oblegany przez wojska napoleońskie, dowodzone przez generała Dominique`a Vandamme`a. Po oblężeniu miesięcznym, Wrocław został zdobyty w dniu 5 stycznia 1807 roku. Miasto w tamtym czasie stało się punktem organizacyjnym dla polskich legionów. Liczbę zrekrutowanych do służby w legionach, wyliczono na 8400 rekrutów.

W 1807 Francuzi zarządzili rozbiórkę fortyfikacji okalających miasto, na czym Wrocław skorzystał. Ogólnie ujmując pod panowaniem władz  Francji,  Wrocław pozostawał do 9 lipca 1807 roku. Natomiast po podpisaniu pokoju w Tylży,  miasto wróciło ponownie pod panowanie Prus. W 1809 król Prus, zarządził sekularyzację dóbr kościelnych. Wrocław stał się ważnym ośrodkiem polskiej konspiracji, jeszcze przed wybuchem, a także w trakcje toczącego się styczniowego powstania w zaborze rosyjskim. Posiadał w nim swą siedzibę komitet powstańczy. Przez miasto przewożona była korespondencja powstańcza oraz ochotnicy. Przemycano również potrzebną broń.

W ciągu XIX wieku stolica Śląska, zwłaszcza w jego ostatnich dziesięcioleciach stała się nie tylko  ważnym ośrodkiem. Począwszy od otwarcia w 1842 roku pierwszego odcinka żelaznej kolei ( Wrocław ? Oława). Spowodowało to, że  miasto stało się stopniowo ważnym węzłem kolejowym, drogowym. A przez wykonanie poważnych prac regulacyjnych na rzece Odrze oraz  budowie portu na Popowicach na przełomie XIX/XX w. także wodnym. Miasto stale się rozbudowywało, powiększało i modernizowało swoją infrastrukturę i zasoby budowlane. W 1877 roku uruchomiono pierwsze linie tramwajów konnych. Funkcjonowały one do 1910 roku, a od lat 90. wraz z wprowadzaną elektryfikacją miasta,  stopniowo były zastępowane przez tramwaje elektryczne. W latach dwudziestych XX wieku Wrocław został poddany ponownej reorganizacji. Otóż po ustabilizowaniu się sytuacji politycznej oraz ekonomicznej w Niemczech w drugiej połowie lat dwudziestych miasto ponownie wkroczyło na ścieżkę rozwoju oraz modernizacji. A w  latach 1924 ? 1928 poważnie poszerzyło własny obręb administracyjnych  granic. Możliwe stało się odzyskiwanie utraconej pozycji centrum gospodarczego oraz kulturalnego. Jednak pomyślna sytuacja gospodarczo-finansowa dla miasta nie trwała zbyt długo. Ponieważ rozwój miasta został zahamowany po 1929 roku, kiedy to doszło do wielkiego kryzysu gospodarczego.

Po 1933 roku, inwestycje przemysłowe i infrastrukturalne władz narodowo ? socjalistycznych, w Niemczech, przyniosły podobnie jak w całych Niemczech, ponowne ożywienie gospodarcze w mieście. Przyczyniły się one do zdecydowanego spadku bezrobocia we Wrocławia. Jednak równocześnie autonomia miasta została poważnie ograniczona. Wrocław rozwijał się wówczas jako kółko w machinie zbrojącego się do podboju świata państwa hitlerowskiego. Poważnie ograniczone zostało życie kulturalne, naukowe. Wobec przeciwników politycznych oraz ludności żydowskiej stosowany był stale rosnący terror, który przerodził się w końcu w eksterminację.

Jak można wnioskować  z informacji powyższych, to jak wyglądało ono w latach zmagań wojennych od 1939 roku do 1945 roku? Otóż po wybuchu II wojny światowej  miasto Wrocław do 1944 roku pozostawał poza obszarem bezpośrednich zmagań wojennych. Był również schronieniem dla ewakuowanej z głębi ludności niemieckiej, jak i dla licznych zakładów zbrojeniowego przemysłu. W wyniku zmieniającej się sytuacji na frontach, pod koniec 1944 roku, liczba osób zamieszkujących we Wrocławiu, wzrosła do blisko miliona.

WROCŁAW TWIERDZĄ

W 1944 roku, wraz ze zbliżaniem się do miasta frontem wschodnim, Wrocław został ogłoszony twierdzą zamkniętą. W styczniu 1945 roku dowodzący twierdzą zarządzili w wyniku trudnej sytuacji, czyli w warunkach srogiej oraz surowej zimy, trudną, ale konieczną przymusową  ewakuację ludności cywilnej. W lutym 1945 roku rozpoczęło się również oblężenie miasta przez Armię Czerwoną. Po blisko trzech miesiącach walk Festung Breslau skapitulowała 6 maja 1945 roku. Większa część jego substancji budowlanej legła w gruzach, zwłaszcza południowych i zachodnich dzielnic miasta. Zginęło lub zostało rannych dziesiątki tysięcy obrońców i pozostałych w mieście mieszkańców cywilnych.  Jesienią 1945 roku, udało się uruchomić pierwsze urzędy, linie komunikacji miejskiej, szkoły (polski Uniwersytet Wrocławski 15 listopada), prasę, instytucje kulturalne i sportowe. Rozwinęły się również prywatne jeszcze w większości usługi i handel. Wśród przybywających do Wrocławia Polaków dominowali mieszkańcy centralnej Polski oraz Wielkopolski. Widoczną grupę stanowili także kresowiacy, zwłaszcza lwowiacy. Wraz z nimi sprowadzono ze Lwowa do Wrocławia część tak ważnych dla kultury narodowej zbiorów Ossolineum oraz płótna Panoramy Racławickiej. Kiedy komuniści po zdobyciu pełni władzy przystąpili od 1948 roku do forsownej komunizacji społeczeństwa, państwa i gospodarki, objawy i skutki tej polityki były w pełni odczuwane również we Wrocławiu.

Władze komunistyczne traktowały Wrocław i świeżo nabyte ziemie zachodnie i północne ambiwalentnie. Z jednej strony przypisywały sobie np. zasługę z faktu ich odzyskania dla państwa polskiego oraz chwaliły sukcesami w ich odbudowie i integracji z resztą kraju. Organizowano tu wielkie propagandowe imprezy, jak np. Wystawa Ziem Odzyskanych (lipiec 1948), czy Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju, na który przybyli delegaci z 46 krajów. Z drugiej strony przez długie lata zasoby techniczne czy materiałowe Wrocławia były traktowane jako rezerwuar dla ziem centralnej Polski. Nawet po ograniczeniu tego typu polityki pod koniec lat 50., w następnych dziesięcioleciach Wrocław rzadko znajdował się na liście priorytetów inwestycyjnych państwa. Niektóre z ówczesnych zaniedbań, np. w sferze infrastruktury komunikacyjnej, pokutują do chwili obecnej. Pod koniec lat 50. miasto odzyskało swój dawny potencjał ludnościowy i mimo ograniczeń i zniekształceń wynikających z uwarunkowań politycznych i społeczno-ekonomicznych czasów PRL. Odnalazło swoje miejsce, stając się jednym z najważniejszych ośrodków miejskich, gospodarczych oraz kulturalnych i naukowych kraju. Poważnej rozbudowie uległ zwłaszcza tutejszy przemysł ciężki ? metalowy, maszynowy, środków transportu. Nowe pokolenia wrocławian znajdywały coraz częściej (choć nigdy w dostatecznych ilościach) mieszkania w nowo wybudowanych osiedlach, zdominowanych od lat 70. przez tzw. budownictwo wielkopłytowe.

Na przełomie lat 60. i 70. Wrocław stał się jednym z najważniejszych centrów kulturalnych kraju, znanym m.in. nie tylko z Festiwalu Muzyki Oratoryjno ? Kantatowej "Wratislavia Cantans", ale również z dokonań Teatru Pantomimy Henryka Tomaszewskiego, Teatru Laboratorium Jerzego Grotowskiego, środowiska plastyków wrocławskich czy bujnej kultury studenckiej.

Solidarność, papież i wolne wybory

W sierpniu 1980 roku wrocławskie zakłady pracy przyłączyły się do trwających w kraju strajków powszechnych, które doprowadziły do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Region dolnośląski oraz sam Wrocław stał się jednym z najsilniejszych bastionów Solidarności.

Również po wprowadzeniu restrykcji stanu wojennego Wrocław pozostanie przez całe lata osiemdziesiąte XX wieku,  jednym z najsilniejszych ośrodków opozycji antykomunistycznej.

W czerwcu 1983 roku odwiedził Wrocław podczas swojej pielgrzymki do kraju papież Jan Paweł II, który spotkał się z blisko milionem wrocławian i przybyłych do miasta Dolnoślązaków w czasie mszy św. odprawionej na terenie Toru Wyścigów Konnych na Partynicach. W 1985 roku udostępniono we Wrocławiu po raz pierwszy po wojnie odrestaurowaną Panoramę Racławicką, która umieszczona w specjalnym pawilonie od razu stała się jednym z najważniejszych atrakcji turystycznych miasta.

W czerwcu 1989 roku wrocławianie brali masowy udział w pierwszych wolnych wyborach do sejmu i senatu, które dały początek zmian systemowych. Wprowadzając Polskę na drogę do demokracji i gospodarki rynkowej, otworzyły one miastu nowe, niespotykane od dziesięcioleci szanse rozwoju.

W maju 1990 roku odbyły się pierwsze wolne wybory samorządowe. Utworzona została Rada Miejska, której pierwszym przewodniczącym został prof. Stanisław Miękisz. Na prezydenta Wrocławia Rada wybrała Bogdana Zdrojewskiego. Jednym z pierwszych posunięć Rady Miejskiej było przywrócenie historycznego herbu miasta Wrocławia, co miało się okazać symbolicznym aktem akceptacji polskich mieszkańców miasta jego dawnej, także niemieckiej, przeszłością. W nowych warunkach Wrocław, podobnie jak reszta kraju, przechodził na wszystkich właściwie płaszczyznach transformację. W życiu gospodarczym podmioty prywatne, zastąpiły w szybkim tempie dawne wielkie zakłady państwowe, z których większa część uległa w nowych warunkach prywatyzacji bądź likwidacji. 

Atrakcje we Wrocławiu, które warto zobaczyć:

• Rynek we Wrocławiu
  
• Ostrów Tumski we Wrocławiu
• Zoo Wrocław i Afrykarium
  
•  Panorama Racławicka
  
• Wrocławskie krasnale
• Muzeum ?Pana Tadeusza? w Kamienicy Pod Złotym Słońcem
• Katedra św. Jana Chrzciciela
• Ogród Japoński
• Kolejkowo
• Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego
• Most Tumski
• Muzeum Miejskie Wrocławia
• Park Południowy
• Park Szczytnicki
• Opera Wrocławska
• Stacja kolejki linowej Polinka - kampus Na Grobli
• Stare Jatki we Wrocławiu
• Mostek Pokutnic (Mostek Czarownic)
• Uniwersytet Wrocławski
• Kolorowe Podwórka we Wrocławiu
• Muzeum Narodowe we Wrocławiu
  
• Rejs po Odrze we Wrocławiu
• Hydropolis
• Hala Stulecia
• Pawilon Czterech Kopuł i Muzeum Sztuki Współczesnej
• Wrocławska Fontanna w Pergoli
• Ogród Japoński we Wrocławiu
• Muzeum Sztuki Cmentarnej. Stary cmentarz żydowski
  
• Dzielnica Czterech Wyznań (Czterech Świątyń) 
• Galeria Neonów (Galeria Neon Side)