Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku

Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku

Przy białostockim Rynku, tuż za ulicą Kościelną wznosi się piękna i okazała Archikatedra Wniebowzięcia NMP.  Kompleks katedralny składa się z neogotyckiej katedry z początku XX wieku, barokowej plebanii z 1761 roku i starego kościoła farnego fundacji Piotra Wiesiołowskiego Młodszego, który pochodzi z początku XVIII wieku. Kościół farny stanowi najstarszy murowany zabytek Białegostoku, zachowany do dnia dzisiejszego.  Kryje on sarkofagi serca Stefana Mikołaja Branickiego i jego matki Katarzyny Aleksandry z Czarnieckich Branickiej, nagrobek serca Jana Klemensa Branickiego - marmurowe mauzoleum i haftowane epitafium Izabeli Branickiej wykonane w 1825 roku.  Szczególną uwagę zwracają tu XVIII-wieczne organy oraz pomnik Branickiego wystawiony w 1775 roku przez żonę Izabelę Branicką.  To jeden z piękniejszych przykładów rzeźby nagrobkowej II połowy XVIII wieku. W połowie XIX wieku kościół Wiesiołowskiego nie mógł pomieścić wszystkich wiernych, zwrócono się z prośbą do władz carskich o zgodę na budowę nowego kościoła.  Po 40 latach wyrażono zgodę na dostawienie przybudówki.  W 1900 roku rozpoczęto więc budowę, a po 6 latach powstała "przybudówka" wielokrotnie większa od wcześniejszej świątyni.  Dziś wspaniała katedra w Białymstoku pełni rolę Bazyliki Mniejszej i jest siedzibą arcybiskupa. Do wnętrza trójnawowej bazyliki prowadzą szerokie schody, a przed wejściem stoją figury Świętego Piotra i Pawła oraz pomnik Świętego Jana Pawła II.  W dębowym ołtarzu głównym z 1915 roku mieści się obraz Wniebowzięcia NMP, w nawie natomiast znajdują się dwa ołtarze poświęcone Matce Boskiej - Częstochowskiej i Ostrobramskiej.