Atrakcje w Rytwianach i jej okolicach

Atrakcje w Rytwianach i jej okolicach

Rytwiany - wieś w Polsce znajdująca się w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Rytwiany.

W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do województwa tarnobrzeskiego. Mieści się nad rzeką Czarną Staszowską, 5 km na południowy wschód od Staszowa.

We wsi jest zlokalizowany zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa.

Historia Rytwian

Rytwiany posiadają bogatą historię, która jest ściśle związana z historią pobliskiego miasta Staszowa. Okolice Rytwian były zamieszkiwane przez ludzi od neolitu, świadectwem tego są znalezione na tym obszarze kamienne siekierki. Pierwszym potwierdzonym właścicielem wsi był w XIII wieku Piotr z Bogorii.

W ciągu wieków kolejnymi właścicielami byli: Mikołaj z Kurowa, prymas Polski Wojciech Jastrzębiec, Jan Rytwiański, Mikołaj z Kurozwęk, Hieronim Łaski, Marcin Zaborowski, Tęczyńscy, Opalińscy, Lubomirscy, Potoccy, Radziwiłłowie. Biskup Wojciech Jastrzębiec, który później został arcybiskupem gnieźnieńskim

i prymasem Polski, postawił w Rytwianach gotycki zamek obronny. Zamek wzniesiono w zlewiskach rzeki Czarnej w latach 1425-1436.

Służył kolejnym gospodarzom wsi, w pierwszej połowie XIX wieku nadal był wykorzystywany, mimo częściowej ruiny.

Warownia została zniszczona w 1657 roku przez oddziały księcia siedmiogrodzkiego Rakoczego, którą częściowo odbudowano, w 1859 roku zdemontowali ją Potoccy na materiał budowlany. Po zamku pozostała tylko krawędź jednej z baszt. Za czasów Tęczyńskich Rytwiany były prawdziwym dworem magnackim, przeżywały najlepszy okres w swojej historii. W 1621 roku Jan Tęczyński sprowadził do Rytwian kamedułów, którzy zbudowali klasztor i kościół.

 Wieś ulokowana w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego, razem z folwarkiem w 1662 roku wchodziła w skład rytwiańskiej posiadłości Łukasza Opalińskiego. W 1819 roku ojcowie zostali przeniesieni do Warszawy, kościół klasztorny służy mieszkańcom jako kościół parafialny.

Ostatni właściciele wsi - Radziwiłłowie postawili pałac na przełomie XIX i XX w. W 2005 roku pałacyk, będący własnością Elektrowni Połaniec został odrestaurowany i przeznaczony na hotel. 12 sierpnia 1893 roku w Rytwianach urodził się pułkownik dyplomowany piechoty Andrzej Bronisław Bruno Liebich. W czasie okupacji niemieckiej rodzina Szymańskich udzieliła pomocy Marii Glass i Oldze Lilien.

W 1979 roku Instytut Yad Vashem zdecydował o przyznaniu Janinie Szymańskiej z d. Jacuńska oraz Barbarze Szymańskiej z d. Makuch tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 1944 roku Rytwiany były tymczasową siedzibą Kieleckiej Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Ze względu na wyjątkowy urok okolicy klasztoru pokamedulskiego, w 1973 roku były kręcone sceny do IV i X odcinka serialu historycznego „Czarne chmury”. 28 września 2013 r. w refektarzu zostało otwarte muzeum tego filmu.

Mieszczą się w nim eksponaty używane podczas kręcenia serialu. W ogrodach przyklasztornych zasadzono 22 drzewa osób związanych z filmem podpisane imieniem i nazwiskiem konkretnej osoby.

Atrakcje w Rytwianach i jej okolicach

1.   Klasztor pokamedulski "Pustelnia Złotego Lasu" w Rytwianach

Bracia Jan Magnus i Gabriel Tenczyńscy byli fundatorami kamedulskiej Pustelni Złotego Lasu  w Rytwianach. 

Budowa została rozpoczęta w 1624 roku. Barokowe wnętrze świątyni pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny imponuje ikonografią autorstwa o. Wenantego z Subiaco i  Karola de Prevot oraz dekoracjami sklepień Jana Chrzciciela Falconiego.  Na zewnątrz mieściło się 16 pustelni dla eremitów.

W budynkach sąsiadujących z kościołem znajdowały się: cele gościnne, apteka zielarska, celki furtiana i szafarza, kuchnia z zapleczem i refektarz.

Obok kościoła zbudowano dom gościnny fundatora oraz tzw. dom braci konwersów, który funkcjonował jako szpital dla chorych zakonników. W 1825 roku po 201 latach obecności, w wyniku kasaty mnisi kamedulscy musieli na zawsze opuścić Pustelnię.

Od roku 1935 przez 60 kolejnych lat działała tutaj parafia. Od 2002 roku świątynia jest Kościołem Rektoralnym.

W części mieszkalnej Domu Braci Konwersów urządzono muzeum, a w dawnej infirmerii jest archiwum, biblioteka, punkt informacji turystycznej i sklep z pamiątkami.

Muzeum przedstawia kolekcję eksponatów z 400-letniej historii klasztoru. Dominują tutaj przedmioty użytkowe, a także kolekcja obrazów i rzeźb.

Można zobaczyć pamiątki związane ze św. Janem Pawłem II. W Muzeum jest zmodernizowana XVII-wieczna cela mnicha, archiwum,

biblioteka,  zbiory posiadające nowoczesne metody audiowizualne, to idealne miejsce do przeprowadzania lekcji historii, historii sztuki czy katechezy.
Ogrody w opactwach kamedulskich pełniły funkcje użytkowe i rekreacyjne, pomagały się wyciszyć, a także pozwalały wypocząć wśród otaczającej przyrody.

Zharmonizowany podział ogrodów w Pustelni Złotego Lasu na części: rekreacyjną i użytkową wykorzystuje tradycje ogrodów kamedulskich.

Część parkowa z kamiennymi alejkami i ławeczkami idealnie nadaje się na samotne spacery i medytacje pośród drzew, krzewów i kwiatów.

Część warzywno - owocowo - zielarska jest miejscem gdzie można pracować w ramach zajęć terapeutycznych, by później w refektarzu smakować ekologiczne i zdrowe owoce własnej pracy. 
Pustelnia Złotego Lasu posiada w ofercie nową jakość wypoczynku, która opiera się na trzech filarach życia klasztornego: milczenie, modlitwa, samotność. Goście mogą skorzystać z dobrze wyposażonych pokoi, smacznej kuchni, pomocy terapeutycznej i duchowej.

W tym miejscu jest możliwość zorganizowania zjazdów, konferencji, szkoleń i kursów oraz uroczystości rodzinnych. Goście mogą przyjeżdżać przez cały rok.

Adres:

Ul. Klasztorna 25

28-236 Rytwiany

Tel.: (15) 864 - 77 - 95

2. Muzeum Serialu „Czarne chmury” w Rytwianach

Jedyne w Polsce Muzeum Czarnych Chmur stworzono przy Pustelni Złotego Lasu w Rytwianach. Przed budynkiem można zobaczyć postaci z filmu, które zapraszają turystów do odwiedzenia muzeum. Warto wspomnieć, że dwa odcinki historycznego, kostiumowego serialu "Czarne chmury" kręcono w Rytwianach, w Pustelni Złotego Lasu. W dniach 28-29.09.2013 roku obchodzono uroczystości 40-lecia serialu. Powstało wtedy Muzeum Czarnych Chmur.

Na benefis do Rytwian przyjechali m.in. Leonard Pietraszak, Elżbieta Starostecka z mężem Włodzimierzem Korczem, Stefan Szmidt, Maciej Rayzacher, Andrzej Chrzanowski, Piotr Fronczewski, Witold Dębicki, Jerzy Domaradzki i inni.

W klasztorze w Rytwianach nagrywano dużo zdjęć do ostatniego odcinka serialu „Czarne chmury''. Przyjeżdżają tutaj elektorscy huzarzy z kapitanem Knothe, również tutaj z resztą oddziału szuka schronienia rotmistrz Zaremba.

Oddany sługa pułkownika Dowgirda wachmistrz Kacper Pilch ratuje swojego przywódcę razem z grupą przyjaciół i miejscowych mnichów.
Między klasztornymi kaplicami, na dziedzińcu i przed kościołem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny mają miejsce dramatyczne sceny przyjazdu czarnej karocy z uprowadzonym Dowgirdem. W tym miejscu wachmistrz Kacper Pilch z przyjaciółmi przebranymi za mnichów pomagają pułkownikowi.

Producenci filmu starali się zachować realność tego wyjątkowego miejsca i w serialu dawna pustelnia gra samą siebie, czyli klasztor kamedułów.

Adres:

Ul. Klasztorna 25

28-236 Rytwiany

Tel.: (15) 864 - 77 - 95

3. Zamek w Rytwianach

Ruiny zamku mieszczą się we wsi Rytwiany. Ruiny są dostępne dla zwiedzających, wokół nich można zobaczyć rzeźby, plac zabaw i tężnię. Historia zamku sięga XV wieku. Na przestrzeni lat zmieniali się właściciele zamku. Był własnością Tarnawskich, arcybiskupa Wojciecha Jastrzębca, Rytwiańskich czy Kurozwęckich.

Na początku XVI wieku na zamku doszło do pożaru. Niedługo po tym zdarzeniu zamek został przejęty przez Hieronima Łaskiego,

a po jego śmierci przez kasztelana krakowskiego Marcina Zborowskiego. Kolejnymi właścicielami byli Opalińscy, którzy mieszkali na zamku w czasie

Potopu Szwedzkiego. Na początku XVIII wieku gospodarzami zamku byli Sieniawscy, którzy podjęli się jego odbudowy. W 1794 roku rezydował tutaj Tadeusz Kościuszko. W późniejszych latach zamek zdemontowano, a prace archeologiczne na jego obszarze przeprowadzono w latach 80 XX wieku. Aktualnie zamek jest uporządkowany i przygotowany do zwiedzania dla turystów. Do dzisiejszych czasów zachował się narożnik, który mierzy kilkanaście metrów, a także ślady murów i fundamentów. Zamek miał trzy kondygnacje nad ziemią oraz jedną pod powierzchnią gruntu. Na terytorium zamku jest umiejscowiona tablica, na której jest informacja o zamku i jego okolicach. Na terenie zamku znajduje się plac zabaw, z którego mogą korzystać dzieci. W procesie odbudowy, wokół zamku pojawiło się 12 rzeźb osób związanych z Rytwianami.

Ich twórcą jest rzeźbiarz Sławomir Micek, a wśród postaci są: Klemens z  Mokrska

- kasztelan radomski, Wojciech Jastrzębiec - biskup poznański i krakowski,

Dersław Jastrzębiec - bratanek biskupa Wojciecha Jastrzębca, Hieronim Łaski

- wojewoda sieradzki, Jan Tęczyński - wojewoda krakowski, Łukasz Opaliński

- zięć Jana Tęczyńskiego, marszałek nadworny koronny, Stanisław Łukasz Opaliński - syn Łukasza Opalińskiego, starosta nowokorczyński,

Elżbieta Sieniawska - żona Adama Mikołaja Sieniawskiego, kasztelana krakowskiego, Maria Zofia Sieniawska - córka Elżbiety, żona Augusta Aleksandra Czartoryskiego, Tadeusz Kościuszko, Hrabia Artur Potocki, Książę Artur Michał Radziwiłł - ostatni właściciel Rytwian, żołnierz.

W ramach modernizacji na terenie przyległym do dawnego zamku stworzono niewielką tężnię.

Posiada osiem metrów długości, a solanka spływająca po wiklinowych gałązkach ma właściwości zdrowotne.

Solanka z tężni wywodzi się z Solca-Zdroju.

Adres:

Armii Krajowej

28-236 Rytwiany

4. Pałac Radziwiłłów w Rytwianach

W dawnym pałacu Radziwiłłów w Rytwianach, postawionym w drugiej połowie XIX wieku, umiejscowiony jest obecnie ekskluzywny hotel ze wspaniałą restauracją i strefą SPA. Pałac znajduje się w otoczeniu 6-hektarowego parku z pięknym lasem. Historia obiektu sięga lat 1853-1855, wtedy w Rytwianach zbudowano cukrownię. W budynku mieszkał wówczas jej dyrektor, a jego druga część służyła jako magazyn. W 1925 roku pożar zniszczył budynki cukrowni i decyzją księcia Artura Radziwiłła ruiny rozebrano. W latach 1927-1929 książę dokonał przebudowy dawnego magazynu cukru na pałac letni rodu Radziwiłłów. W tym czasie Rytwiany przekształciły się w drugą obok Sichowa Dużego posiadłość tego rodu. Działania Radziwiłłów przyczyniły się do powiększenia rodzinnego majątku i pozytywnie wpłynęły na rozkwit całej okolicy i jakość życia mieszkańców.

W czasie II wojny światowej budynek pałacu w Rytwianach został zajęty przez Niemcy. Po odparciu armii niemieckiej wojska radzieckie zorganizowały szpital gruźliczy w budynku pałacowym. W czasach Polski Ludowej obiektem rozporządzała Spółdzielnia Samopomoc Chłopska i Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Po roku 1975 pomieszczenia pałacowe służyły jako hotel robotniczy. W latach 80. pałac popadał w ruinę, przekazano go gminie Rytwiany, która po kilku latach użytkowania przekazała obiekt Elektrowni Połaniec. W latach 90. pałac odrestaurowano pod nadzorem konserwatora zabytków.

W 2012 roku w kompleksie parkowym powstał Hotel Rytwiany Nowy Dworek o standardzie trzech gwiazdek. Hotel posiada w ofercie pokoje dla gości o wysokim standardzie, restaurację i strefę SPA, znajduje się tutaj basen, jacuzzi, sauna sucha, sala fitness, dwa gabinety masażu.

W zespole parkowym mieszczącym się wokół hotelu goście mają możliwość korzystania z kortów tenisowych, boiska do gry w koszykówkę, rowerów i chaty grillowej.

W obiekcie pałacowym jest sala konferencyjna, gdzie mogą się odbywać konferencje, szkolenia i spotkania biznesowe. Hotel Rytwiany to fantastyczne miejsce na organizację wesel, komunii, chrzcin oraz innych uroczystości. . Wszystkie potrawy serwowane w hotelowej restauracji powstają na bazie naturalnych produktów z rodzimych upraw i hodowli.

W hotelu goście mogą liczyć na wspaniałą atmosferę i obsługę na najwyższym poziomie. Goście mają do dyspozycji pokoje jednoosobowe, dwuosobowe, a także ekskluzywne apartamenty.

Wszystko to sprawia, że Hotel Rytwiany jest jednym z najprzyjemniejszych miejsc w województwie świętokrzyskim, gdzie warto spędzić trochę czasu, oderwać się od miejskiego gwaru.

Świeże powietrze, urokliwe lasy, karpiowe stawy hodowlane, stadnina koni, pobliska Winnica Rytwiany, to tylko niektóre z wielu atrakcji tego niesamowitego miejsca.

Adres:

Hotel Rytwiany

Ul.  Artura Radziwiłła 19

28-236 Rytwiany

Tel.: (15) 864 - 74 -12, 882 - 184 – 309

5. Rezerwat Dziki Staw

Rezerwat Przyrody Dziki Staw mieści się w centrum Wysoczyzny Połanieckiej, która z kolei jest częścią Niecki Nidziańskiej. Rezerwat leży w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Rytwiany. To malownicze, spokojne miejsce z przepięknymi widokami odbijającymi się w lustrze wody.

Cały rezerwat jest schronieniem dla ptaków i ryb. Można tutaj zobaczyć bociana czarnego, błotniaka stawowego, perkoza, cyrankę.

Ponadto w okolicy występują bardzo rzadkie gatunki roślin jak zachodniokarpacki chaber ostrołuskowy i paproć salwinia pływająca.

Staw jest otoczony lasem łęgowym. Warto zwrócić uwagę na interesujące zbiorowisko modrzewia i szczawiku

zajęczego. Wydra jako ssak będący pod ochroną również posiada tutaj swoje lokum. Rezerwat jest pod ochroną, z tego powodu nie można się kąpać w stawie. Na pewno to miejsce zachwyci każdego, kto szuka ciszy i spokoju na łonie natury.

Adres:

Rytwiany

28-236 Rytwiany