Gołoborze Świętokrzyskie

Gołoborze Świętokrzyskie – unikalny krajobraz Gór Świętokrzyskich

Gołoborze to niezwykły element krajobrazu Gór Świętokrzyskich, który przyciąga turystów z całej Polski. Nazwa wywodzi się z ludowego określenia miejsc „gołych od boru”, czyli pozbawionych lasu. Te obszary skalne zbudowane są z kambryjskiego piaskowca kwarcytowego, który powstał ponad 500 milionów lat temu. Znajdują się głównie na północnych i południowych stokach pasma Łysogórskiego, a największe z nich można zobaczyć na Łysej Górze.

Gołoborza powstały w okresie plejstocenu, kiedy to zmiany klimatyczne związane ze zlodowaceniem północnopolskim prowadziły do wietrzenia mrozowego. Proces ten sprawił, że skały ulegały rozpadowi na duże bloki, tworząc unikalne rumowiska skalne. Największe gołoborze w Górach Świętokrzyskich znajduje się na Łysej Górze, zajmując obszar 3,84 ha. Chociaż współczesne gołoborza są pozostałością dawnych procesów, powoli ulegają sukcesji biologicznej, co oznacza, że z czasem zostają porośnięte przez roślinność.

Najważniejsze informacje o Gołoborzu Świętokrzyskim:

• Nazwa: Pochodzi od ludowego określenia „gołe od boru”.
• Lokalizacja: Główne gołoborza znajdują się na stokach Łysicy i Łysej Góry w Świętokrzyskim Parku Narodowym.
• Wiek skał: Ponad 500 milionów lat – pochodzą z okresu kambru.
• Powstanie: Procesy wietrzenia mrozowego w plejstocenie (74 000 – 8 500 lat temu).
• Największe pole skalne: Gołoborze na Łysej Górze, zajmuje 3,84 ha.
• Sukcesja biologiczna: Gołoborza ulegają powolnemu zarastaniu roślinnością, zaczynając od jarzębiny.
• Unikalna flora i fauna: Rzadkie mchy, porosty oraz zwierzęta, takie jak gniewosze, jaszczurki i ślimaki.
• Znaczenie historyczne: Gołoborze i Łysiec były miejscem kultu pogańskiego, co potwierdzają pozostałości wału kultowego z VII-X wieku.

Gołoborze na Łysej Górze to symbol Gór Świętokrzyskich, który przyciąga turystów swoim unikalnym wyglądem i geologiczną historią. Na szczycie znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Świętokrzyskiego Parku Narodowego.