Plac Cichociemnych

Plac Cichociemnych w Rzeszowie

Jest to symboliczne miejsce upamiętniające bohaterów II wojny światowej, usytuowane na niewielkim wzgórzu w centrum miasta, niedaleko rynku. Teren ten, dawniej zabudowany mieszczańskimi kamienicami, które zostały rozebrane podczas niemieckiej okupacji, obecnie pełni funkcję skweru. Obecną nazwę, na cześć Cichociemnych – elitarnych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych przerzucanych do okupowanej Polski – plac otrzymał w 1991 roku.

Na placu szczególnie wyróżniają się kamienie z wyrytymi nazwiskami 40 więźniów, którzy 14 czerwca 1940 roku zostali przetransportowani z Rzeszowa do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Ten pierwszy transport z Tarnowa zapoczątkował tragiczną historię wielu ofiar nazistowskiego terroru, a kamienie te symbolizują ich pamięć i siłę ducha.

Centralnym punktem placu jest rzeźba zatytułowana „Przejście 2000”, stworzona przez Józefa Szajnę – wybitnego artystę, rzeszowianina, który sam doświadczył okrucieństwa wojny jako więzień KL Auschwitz i Buchenwaldu. Rzeźba została odsłonięta 23 października 2002 roku w obecności samego autora. Dzieło to, będące nie tylko formą artystyczną, ale i pomnikiem pamięci, jest wyrazem hołdu dla tych, którzy przetrwali wojenną gehennę oraz tych, którzy zginęli.

Plac Cichociemnych, nazywany także skwerem, jest malowniczym miejscem z ławeczkami, otoczonym zielenią i kamienicami. Jego kształt przypomina cypel lub patelnię, co nadaje mu unikalny charakter. Historia tego miejsca sięga XIV wieku, kiedy znajdował się tu dwór wójtowski, a później w wiekach XVI-XVII wieża artyleryjsko-obserwacyjna. Obecnie jest to przestrzeń pamięci i refleksji, łącząca przeszłość z teraźniejszością. Skwer stanowi nie tylko upamiętnienie tragicznych wydarzeń, ale także miejsce odpoczynku i zadumy, które warto odwiedzić, będąc w Rzeszowie.