Konkatedra pw. św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze
ul. Adama Mickiewicza 14
Zielona Góra
Opis
Konkatedra pw. św. Jadwigi Śląskiej
Jest to najstarszy zachowany zabytek miasta, ufundowany przez księcia Konrada I głogowskiego w drugiej połowie XIII wieku. Budowę rozpoczęto w 1272 roku, a ukończył ją jego syn, Henryk Głogowczyk, w 1294 roku. Kościół poświęcono św. Jadwidze Śląskiej, która była babką fundatora, a sam książę został pochowany w obrębie świątyni.
Historia kościoła
Konkatedra św. Jadwigi była nie tylko miejscem kultu, ale również kluczowym punktem w życiu społeczności Zielonej Góry. Początkowo opiekę nad kościołem sprawowali książęta głogowsko-żagańscy, jednak w 1427 roku księstwo przekazało patronat zakonowi augustianów z Żagania. W XVI wieku kościół trafił w ręce protestantów, a po wojnie trzydziestoletniej, w 1651 roku, wrócił do katolików, którzy odbudowywali go po licznych pożarach i zniszczeniach.
Kościół kilkakrotnie płonął, w tym podczas wielkiego pożaru Zielonej Góry w 1582 roku, a także w 1627 i 1651 roku. Po każdym pożarze był odbudowywany, jednak największa katastrofa miała miejsce w 1776 roku, gdy wieża kościoła zawaliła się, niszcząc część prezbiterium oraz nawę północną.
W XIX wieku kościół przeszedł liczne renowacje. W 1832 roku odbudowano wieżę, nadając jej klasycystyczny wygląd, który przetrwał do dziś. Po II wojnie światowej, gdy Zielona Góra znalazła się w granicach Polski, konkatedra stała się miejscem odbudowy życia parafialnego. W 1992 roku, dzięki reorganizacji Kościoła katolickiego w Polsce, kościół św. Jadwigi został podniesiony do rangi konkatedry nowo powstałej diecezji zielonogórsko-gorzowskiej.
Architektura i wyposażenie
Świątynia, zbudowana z cegły i kamienia, jest trójnawową budowlą halową z wydłużonym prezbiterium. W elewacji zachowały się liczne gotyckie elementy, jak ostrołukowe okna, przypory i arkady międzynawowe. Po pożarach i odbudowach na przestrzeni wieków kościół zyskał barokowe i klasycystyczne akcenty, w tym obecną formę wieży i mniejszych, półkolistych okien.
Wnętrze kościoła kryje wiele cennych elementów zabytkowych. Barokowy chór muzyczny z 1672 roku, neogotycka ambona z 1859 roku oraz liczne epitafia i płyty nagrobne nadają mu wyjątkowego charakteru. Główny ołtarz, konsekrowany w 1978 roku, to tryptyk przedstawiający tajemnice różańca, który zastąpił wcześniejsze wyposażenie.
W 2012 roku biskup Stefan Regmunt poświęcił nowe spiżowe drzwi prowadzące do konkatedry, symbolizujące otwartość Kościoła i powrót do korzeni chrześcijańskich.
Dziś
Konkatedra pw. św. Jadwigi Śląskiej jest jednym z najważniejszych obiektów sakralnych Zielonej Góry, pełniąc zarówno funkcję religijną, jak i historyczną. Oprócz regularnych nabożeństw, przyciąga turystów i pielgrzymów, którzy mogą podziwiać jej unikalną architekturę i bogate dziedzictwo.