Willa Koliba - Muzeum Stylu Zakopiańskiego

Willa Koliba – Pierwszy dom w Stylu Zakopiańskim

Willa Koliba, uznawana za pierwszy dom zbudowany w stylu zakopiańskim, jest dziełem Stanisława Witkiewicza. Zlokalizowana przy ulicy Kościeliskiej, najstarszej ulicy Zakopanego, otoczona jest zabytkowymi domami i zagrodami góralskimi. To unikalne otoczenie doskonale oddaje ideę, która przyświecała Witkiewiczowi podczas tworzenia tego miejsca.

Pod koniec XIX wieku, gdy Zakopane, podobnie jak wiele innych polskich uzdrowisk, zaczęło przyciągać architekturę w stylu szwajcarskim i tyrolskim, Witkiewicz dostrzegł zagrożenie dla lokalnej tożsamości architektonicznej. Zdecydował się stworzyć styl, który czerpałby z rodzimych tradycji budownictwa. W swoich artykułach i esejach, opublikowanych w prasie, apelował o wykorzystanie lokalnych motywów w architekturze wznoszonej przez przyjezdnych.

W tym czasie Zygmunt Gnatowski, kolekcjoner z Ukrainy zakochany w góralszczyźnie, postanowił zbudować w Zakopanem dom letni. Początkowo miał to być prosty, góralski dom, ale pod wpływem Witkiewicza, Gnatowski zgodził się na realizację projektu willi w stylu zakopiańskim. Koliba, bo tak nazwano willę (nazwa pochodzi od słowa "koleba", oznaczającego pasterski szałas), powstała w latach 1892-1893, zbudowana przez lokalnych rzemieślników. Wnętrza willi również urządzono w stylu zakopiańskim, wyposażając je w meble, piece kaflowe, karnisze, zasłony, a także ozdobne elementy kowalskie.

Na początku Koliba wyglądała nieco inaczej niż dziś. W 1901 roku Gnatowski dobudował zachodnie skrzydło, zmieniając pierwotny zamysł architekta. Po śmierci Gnatowskiego w 1906 roku, Koliba została sprzedana, a etnograficzna kolekcja, którą zgromadził, trafiła do Muzeum Tatrzańskiego.

Przez lata kolejni właściciele nie dbali o willę, a jej stan sukcesywnie się pogarszał. W 1935 roku willa została sprzedana Kolejowemu Przysposobieniu Wojskowemu (KPW), które planowało przekształcić ją w dom wypoczynkowy. W ramach prac adaptacyjnych usunięto wiele zabytkowych elementów, w tym piece i podłogi, a wnętrza zyskały nowe motywy, charakterystyczne dla stylu art deco.

Podczas II wojny światowej willa służyła jako siedziba Hitlerjugend. Po wojnie pełniła różne funkcje, w tym dom wypoczynkowy i sierociniec. W 1984 roku Muzeum Tatrzańskie przeprowadziło remont zabezpieczający, a trzy lata później rozpoczęto gruntowną renowację, mającą na celu przywrócenie willi jej dawnego blasku. W grudniu 1993 roku, w stulecie powstania Koliby, otwarto w niej Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Wnętrza muzeum zostały zaaranżowane przez Władysława Hasiora, a w pięciu pokojach najstarszej części odtworzono ich pierwotne funkcje – jadalnię, salon, sypialnię oraz pokoje Gnatowskiego i służącego.

Zygmunt Gnatowski początkowo planował budowę tradycyjnej góralskiej chaty, by ulokować w niej swoją kolekcję etnograficzną. Jednak dzięki współpracy z Witkiewiczem, powstała Koliba – pierwszy budynek w stylu zakopiańskim, który miał pokazać, że ludowe budownictwo może być piękne i funkcjonalne. Koliba stała się prekursorem tego stylu, a kilka lat później powstał kolejny projekt Witkiewicza – bardziej okazały Dom pod Jedlami, który przyćmił Kolibę.

Po śmierci Gnatowskiego willa kilkakrotnie zmieniała właścicieli, aż w 1935 roku trafiła do KPW. W latach 1935-1936 willa przeszła modernizację, a jej wnętrza zostały przystosowane do funkcji domu wypoczynkowego. Podczas okupacji była siedzibą Hitlerjugend, a po wojnie pełniła różne funkcje, od zaplecza dla obozów harcerskich, przez dom wypoczynkowy, aż po sierociniec.

W 1986 roku, po wpisaniu do rejestru zabytków, rozpoczęto remont konserwatorski, który przywrócił willi wygląd z 1901 roku. Od 1993 roku Koliba mieści Muzeum Stylu Zakopiańskiego, gdzie można zobaczyć wnętrza zaaranżowane przez Władysława Hasiora oraz meble i sprzęty w stylu zakopiańskim z przełomu XIX i XX wieku. To unikalne miejsce pozwala zgłębić historię i rozwój pierwszego polskiego stylu narodowego, opartego na tradycjach budownictwa i zdobnictwa górali podhalańskich.

Po wizycie w muzeum, warto odwiedzić nas na Facebooku i Instagramie, aby być na bieżąco z wydarzeniami i ciekawostkami związanymi z Muzeum Stylu Zakopiańskiego.

W willi pokazano wnętrza w stylu zakopiańskim:

• jadalnię

• salon

• gabinet

• pokój gościnny

Adres:

Willa Koliba

Ul. Kościeliska 18

34-500 Zakopane

Kontakt:

Tel.: +48 18 20 15 205

E-mail: [email protected]

Strona internetowa: www.muzeumtatrzanskie.pl

Odkryj magiczne dziedzictwo Polskich Tatr i pozwól się oczarować urokiem Willi Koliba - Muzeum Stylu Zakopiańskiego.

Zakopane noclegi -zapraszamy do zapoznania sią z naszą ofertą noclegową 

Zobacz również:   Zakopane noclegi domki      Zakopane apartamenty centrum     Hotele Zakopane centrum