Zapora wodna na Jeziorze Czorsztyńskim

Zapora w Niedzicy 

Zapora w Niedzicy to imponująca inwestycja hydroenergetyczna, ukończona w 1997 roku po blisko dwóch dekadach budowy. Jest kluczowym elementem Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn-Niedzica, obejmującym sztuczny zbiornik wodny Czorsztyn-Niedzica, który powstał w wyniku spiętrzenia wód Dunajca przy pomocy zapory ziemno-betonowej oraz elektrowni wodnej.

Zapora ma długość 400 metrów i wysokość 52 metrów. Zbiornik wodny, który utworzyła, zajmuje powierzchnię 1200 hektarów, ma długość 12,5 km oraz maksymalną szerokość 1,7 km. Elektrownia wodna zlokalizowana przy zaporze generuje moc 93 MW, stanowiąc ważne źródło taniej energii elektrycznej dla okolicznych terenów.

Kontrowersje i spory wokół budowy

Już na etapie planowania budowa zapory w Niedzicy wywołała liczne kontrowersje. Różne grupy społeczne i środowiska wyrażały swoje zaniepokojenie oraz sprzeciw wobec inwestycji. Argumenty „za” budową obejmowały regulację kapryśnego Dunajca, zmniejszenie ryzyka powodzi oraz zapewnienie energii elektrycznej dla regionu. Z kolei przeciwnicy wskazywali na nieodwracalną dewastację przyrody i krajobrazu Pienin, zalanie części wsi oraz zagrożenie dla okolicznych zabytków.

Mimo licznych protestów, w tym również ze strony młodzieżowych ruchów ekologicznych i anarchistycznych, budowa zapory została ukończona. Jej przydatność została potwierdzona już w lipcu 1997 roku, kiedy to zapora ochroniła okolice przed dramatycznymi skutkami wielkiej powodzi.

Zespół zbiorników wodnych Czorsztyn-Niedzica

Zapora w Niedzicy jest głównym obiektem Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne. W skład tego kompleksu hydrotechnicznego wchodzą również inne obiekty, takie jak zapora w Sromowcach Wyżnych, boczna zapora we Frydmanie, obwałowania wsi Dębno i Kluszkowce, jaz na potoku Niedziczanka oraz zapory przeciwrumowiskowe na rzekach i potokach uchodzących do głównego zbiornika.

Korona zapory w Niedzicy jest popularnym miejscem spacerów, oferując wspaniałe widoki na zamki w Niedzicy i Czorsztynie, Jezioro Czorsztyńskie i Jezioro Sromowieckie oraz okoliczne pasma górskie, takie jak Pieniny, Magura Spiska i Tatry. Dodatkową atrakcją jest malowidło 3D „Moc Żywiołów”, umieszczone na koronie zapory, które przedstawia wnętrze elektrowni zalewanej wodospadami. Po wschodniej stronie zapory znajdują się również barwne tablice edukacyjne, prezentujące przyrodę Pienin.

Zwiedzanie Elektrowni Wodnej

Elektrownia Wodna Niedzica jest dostępna do zwiedzania, jednak wymaga to wcześniejszej rezerwacji i odbywa się w towarzystwie przewodnika. To unikalna okazja, aby poznać z bliska działanie jednego z najważniejszych obiektów hydrotechnicznych w Polsce oraz dowiedzieć się więcej o jego roli w ochronie przed powodziami i produkcji energii.