Kościół na wodzie pw św. Jana Nepomucena

Kościół na wodzie pw św. Jana Nepomucena

Kościół pw. św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu, potocznie nazywany "kościołem na wyspie" lub "na wodzie", jest jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków nie tylko Zwierzyńca, ale całego Roztocza. Jego malownicze położenie sprawia, że jest jednym z najczęściej fotografowanych obiektów w regionie.

Historia tego miejsca sięga czasów, gdy Marysieńka, żona III ordynata Jana "Sobiepana" Zamoyskiego, zarządziła utworzenie stawu w Zwierzyńcu, z wyspą i altaną, pełniącą rolę teatru na wodzie. Sto lat później, w latach 1741-1747, Tomasz Antoni Zamoyski, VII ordynat, wraz ze swoją żoną Teresą z Michowskich, zadecydował o budowie barokowego kościółka na wyspie. Fundacja miała na celu dziękczynienie za narodziny długo oczekiwanego syna, Klemensa, oraz była wyrazem prośby o powrót do zdrowia ordynata. Do pierwotnej budowli dobudowano później zakrystię i szkołę. Usytuowanie kościoła na wyspie miało przypominać o męczeńskiej śmierci św. Jana Nepomucena, który zginął w wodach Wełtawy na rozkaz króla Czech, Wacława IV, za odmowę ujawnienia tajemnicy spowiedzi. Do dziś figury świętego mają chronić przed powodziami i chorobami. Istnieją również podania, że kościół powstał na miejscu dawnego teatru, choć niektórzy twierdzą, że pierwotnie była tam jedynie altana wypoczynkowa, zwana "domkiem na wodzie".

Kościół, zbudowany z kamienia i cegły, jest jednonawową, barokową budowlą, której projekt przypisuje się architektowi Andrzejowi Bemowi, a realizację budowniczemu Janowi Columbaniemu. Fasada kościoła ozdobiona jest kartuszem z herbami Zamoyskich – „Jelita” (trzy skrzyżowane włócznie) i Michowskich „Rawicz” (panna na niedźwiedziu). Wnętrze kościoła zdobi polichromia autorstwa Łukasza Smuglewicza. W dębowym ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Częstochowskiej, a na zasuwie – wizerunek św. Jana Nepomucena. Dwie boczne kaplice mieszczą ołtarze: po prawej stronie z obrazem koronacji Matki Bożej (prawdopodobnie autorstwa Ł. Smuglewicza), a po lewej – z wizerunkiem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Na chórze muzycznym znajdują się organy czterogłosowe z 1905 roku, wykonane przez firmę Biernackiego. Przed kościołem, na drewnianej dzwonnicy, umieszczono dzwon.

Co roku, pod koniec maja, w czasie odpustu ku czci św. Jana Nepomucena, wokół kościoła odbywa się procesja na łodziach, co stanowi wyjątkową atrakcję zarówno dla mieszkańców Zwierzyńca, jak i turystów.

Kościół "Na Wyspie" w Zwierzyńcu, z drewnianą dzwonnicą i otaczającym cmentarzem, to barokowa perełka z XVIII wieku, położona w centrum miasteczka, otoczona przez ulice Szkolną, Wachniewskiej, Browarną oraz Ordynacji Zamojskiej. Jego elewacja, pięknie odbijająca się w wodach stawu, tworzy niezapomniany widok, a wyjątkowy klimat tego miejsca przyciąga licznych odwiedzających. Wnętrze kościoła, ozdobione polichromią na suchym tynku, oraz stara, kamienna kropielnica przy wejściu, dodają mu niepowtarzalnego uroku.