Bazylika Konkatedralna w Kołobrzegu

Bazylika Konkatedralna w Kołobrzegu

Bazylika konkatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kołobrzegu to świątynia rzymskokatolicka wybudowana w XIV wieku w stylu gotyckim.

Od 1972 konkatedra diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.

Położona w centrum miasta, jest najważniejszym zabytkiem miasta. 

W czasie II wojny światowej, pomimo ogromu zniszczeń w mieście, kościół ocalał. Przetrwały także unikatowe elementy wyposażenia, jak świecznik w formie okrętu z 1523 r. oraz jeden z czterech zachowanych w Europie egzemplarzy świeczników ośmioramiennych pochodzący z 1327 r.

Do najcenniejszych elementów historycznych przechowywanych w świątyni należą:

•     krucyfiks "figura życia" z 1330 roku

•     chrzcielnica z 26 scenami z życia Chrystusa z 1355 roku

•     stalle kapituły z drzewa dębowego z 1340 roku

•     gotycki świecznik siedmioramienny z 1327 roku

•     stalle rajców miejskich z 1400 roku

•     tablice nagrobne mieszczan Kołobrzegu

•     mosiężny świecznik Korona Holków z 1420 roku

•     drewniany świecznik Korona Schlieffenów z 1523 roku

•     trzy ołtarze z drewna z przełomu XV/XVI wieku

Historia

1000

Staraniem Bolesława Chrobrego w Kołobrzegu założone zostało biskupstwo, a pierwszym biskupem został Reinbern z Frankonii.

1124-1125

Święty Otton z Bambergu odwiedza stary Kołobrzeg (dziś jest to wieś Budzistowo) i wznosi kościół pw. Najświętszej Maryi Panny, w latach następnych na miejscu dawnej zostaje zbudowana świątynia murowana, która staje się siedzibą kapituły jako kolegiata.

1222

Księżna Mirosława, wdowa po księciu pomorskim Bogusławie II, ufundowała i nadała klasztorowi benedyktynów w Mogilnie kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.

Świątynia została ulokowana na skraju północnego podgrodzia Starego Miasta (obecne Budzistowo).

1248

Książę Barnim I odstąpił biskupowi kamieńskiemu Wilhelmowi I w zamian za ziemię stargardzką swoją część ziemi kołobrzeskiej, zatwierdzono nadanie benedyktynom z Mogilna kościoła świętych Janów.

1255

Założenie nowego Kołobrzegu na prawie lubeckim, rozpoczęcie budowy nowego kościoła pw. Św. Mikołaja.

1360

Wzmianka źródłowa o tym, że kościół św. Janów znajduje się w szczerym polu, „in campis” świadczy to o zaniku i marginalizacji pozycji Starego Miasta na rzecz prężnie rozwijającego się lokacyjnego Kołobrzegu.

Koniec XV w.

Budowa wieży północnej - blok wieżowy przykryto trzema hełmami, ok. 1450 r. wystawiono lektorium.

Ogólny widok polichromii na sklepieniu z 1531 r. nawy głównej z około 1400 roku

1300-1321.

Zbudowano trzynawową halę, blok wieżowy do pierwszego gzymsu i wieżę południową.

1322-1331

Budowa prezbiterium.

1333

Biskup kamieński Fryderyk von Eickstedt odebrał klasztorowi benedyktynów z Mogilna patronat nad kościołem włączając go do dóbr biskupich.

2. poł. XIV w.

Świecznik siedmioramienny z 1327 roku, odlany przez Jana Apegentera odprawione zostaje pierwsze nabożeństwo protestanckie, a kolegiata staje się kościołem ewangelickim.

1538

Umiera burmistrz kołobrzeski Herman Freter.

Jego epitafium zostaje umieszczone w kolegiacie.

1557

Kołobrzeg stał się siedzibą superintendentury.

Pierwszym superintendentem był dr Venediger.

1561

Wnętrze kolegiaty zostało urządzone w duchu protestanckim - wprowadzono dodatkowe ławki, zlikwidowano liczne ołtarze, później zatynkowano też część polichromii.

Prawdopodobnie z tą datą wiąże się budowa empory północnej, która wbudowana zostaje w w ścianę zewnętrzną północnej nawy skrajnej.

1587

Zmarł Faustinus Knigge, którego epitafium umieszczono w kolegiacie.

Forma dzieła zadecydowała o tym, że przez pewien czas było używane jako ołtarz. Obecnie znajduje się w kościele mariackim w Białogardzie.

XVII w.

Rozpoczęła się długotrwała walka o utrzymanie dobrego stanu budowli (trwała ona zasadniczo od końca XVI do początku XVII wieku).

1613

Zmarł Georg von Braunschweig, którego epitafium umieszczono w kolegiacie, obiekt obecnie zaginiony.

Budowa kaplic bocznych, które następnie przekształcono w nawy skrajne. Pięcionawową budowlę przykryto dwuspadowym dachem.

Lokalizacja

ul. Mariacka 5a

78-100 Kołobrzeg

fot.  www.bazylika.kolobrzeg.pl