Kudowa Zdrój historia, ciekawostki, atrakcje...

Opis

Kudowa Zdrój jest miastem uzdrowiskowym w Polsce,  położonym w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim. Kudowa Zdrój  jest położona w dolinie na pograniczu Gór Stołowych na wysokości od 370 do 420 metrów  nad poziomem morza,  nad potokiem Bystra. Położenie Kudowy na południowych stokach gór powoduje, że ma ona klimat łagodniejszy od miejscowości położonych w Kotlinie Kłodzkiej. Jest jednym z najstarszych uzdrowisk w Europie. Historycznie miasto należało do hrabstwa kłodzkiego. Po wojnach śląskich wraz z nim stało się częścią pruskiego 

Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z 1354 roku. Wieś, która dała początek miastu, położona była na czeskim obszarze etnicznym i nazywała się Lipolitov, a następnie Chudoba. Jej pierwotnym właścicielem był książę ziębicki i hrabia kłodzki. W 1587 roku odnotowano tu istnienie źródła wód mineralnych. Po bitwie pod Białą Górą  w 1620 roku dobra należące do poległego w niej Rudolfa Stubenberga i jego syna Jana Viléma Stubenberga zostały skonfiskowane przez Habsburgów.

W XVII wieku odkryto tu źródła leczniczych wód o zróżnicowanym składzie chemicznym. W 1622 pierwszy opis kudowskich wód mineralnych został zawarty w ?Glaciografii" Aeluriusa. Czytamy w niej o wodzie dobrej w smaku, która uważana była za zdrową i leczniczą i używana w dużych ilościach, była ona nad wino przekładana. W 1636 roku powstały pierwsze drewniane urządzenia kąpielowe. Następnego opisu wód Kudowy dokonał doktor Kremer w pracy naukowej napisanej, wydrukowanej w 1694 roku. Kres przynależności Kudowy( Zdrój) do Korony Czeskiej przyniosła pierwsza wojna śląska, prowadzona między Prusami a Austrią. Po której to w 1742 roku Kudowa  przeszła wraz z całym kłodzkim hrabstwem do pruskiego od tej pory Śląska. Król pruski Fryderyk II Wielki, był zainteresowany w tamtym czasie Kudową. Odwiedził ją już w  1765 roku oraz kazał zbadać wodę ze źródła. W 1772 uruchomiono tu pierwszą pijalnię wód.  Natomiast w  1777 roku ukazała się we Wrocławiu broszura pod tytułem: ? Publiczne Uwiadomienie Zdroiów".  Publikacja zawierała informacje obejmujące między innymi wyniki przeprowadzonych analiz, skład chemiczny wód oraz medyczne ich zastosowanie, własności. W kolejnych latach  dokonywały się dalsze zmiany.  W 1795 roku przez to wzniesiono nowe łazienki i dom gościnny.  W miejscu dawnego zameczku myśliwskiego zbudowano nowy zamek a obok powstał również w 1798 roku pierwszy w hrabstwie kłodzkim kościół braci czeskich na Wzgórzu Kaplicznym. Samo uzdrowisko dzierżawiła spółka lekarzy, którzy znacznie je unowocześnili. Wybudowano wtedy budynek dla kuracjuszy i budynek łazienkowy z 20 wannami.W 1800 roku,  uruchomiono nową ośmioboczną pijalnię wód z drewnianą kopułą.

Na początku XIX wieku, w czasie trwania napoleońskich wojen, uzdrowisko to nie funkcjonowało. Wznowienia jego działalności dokonali w 1813 roku nowi właściciele Kudowy bracia Zygmunt Adolf von Götzen i generalny gubernator Śląska Friedrich Wilhelm von Götzen. Przeprowadzili oni remont oraz rozbudowę zamku (1810-1812), wybudowali kasyno (1817), pawilon do kąpieli gazowych (1818),  Założyli oni także park i promenadę w 1820 roku.

Do opisywanej Kudowy przybyli również  car Rosji Aleksander I, król Prus  Fryderyk Wilhelm III oraz cesarz Austrii Franciszek I.  W 1847 roku Kudowę odwiedziło 300 kuracjuszy, zaś w 1850 roku pojawiło się pierwsze naukowe opracowanie wód mineralnych Adolfa Duflosa. Opisał on w nim,  jako pierwszy, analizę chemiczną kudowskich wód mineralnych. Od tego roku Kudowa oficjalnie była już określana jako uzdrowisko. Dla rozwoju Kudowy wielkie zasługi położył działający tu od 1844 roku jako lekarz uzdrowiskowy, doktor Amand Ferdinand Nentwig. W trakcie trwania wojny prusko-austriackiej w 1866 roku,  zorganizował on szpital wojskowy dla rannych pruskich żołnierzy. W drugiej połowie XIX wieku, to jest  w 1870 roku Kudowa została uznana za pierwsze uzdrowisko kardiologiczne w Niemczech.  W 1874 roku w celach leczniczych zaczęto w Kudowie stosować borowinę. W 1863 roku właścicielem Kudowy był przedsiębiorca Eduard von Kramsta, a następnie baron von Otterstedt. Ten ostatni sprzedał w 1873 roku, Czermną i zachował jedynie Kudowę.

W tym czasie ze względu na kolejne wielokrotne zmiany własnościowe (miała w tym czasie kolejno 9 właścicieli) rozwój gospodarczy został zahamowany na kilka lat. Na dodatek trzeba było odbudować zniszczenia spowodowane przez katastrofalną powódź w 1888. Nie zahamowało to jednak rozwoju przedstawianej  Kudowy. Otóż miarą rozwoju miejscowości był fakt powołania w 1904 roku w Kudowie liczącej wówczas 792 mieszkańców samodzielnej gminy wiejskiej.  W następnych latach Kudowa otrzymała oświetlenie elektryczne, wodociągi i kanalizację. Wybrukowano również chodniki i ulice oraz zainstalowano oświetlenie uliczne. Gmina wybudowała szpital, remizę strażacką oraz budynek urzędu miejskiego z centralnym ogrzewaniem. W tym czasie znacznie zwielokrotniła się liczba przebywających  w Kudowie kuracjuszy. Obrazuje to dobrze rok 1912, kiedy to liczba kuracjuszy zwiększyła się do 12 000. 

W okresie międzywojennym następował dalszy rozwój uzdrowiska. W 1920 roku Kudowa została awansowana na uzdrowisko i przemianowana na ?Bad Kudowa". Spółkę gminną obsługująca miejscowe zdroje przejęła firma ?Gebrüder Martin und Paul Polka O.H.G."  W 1931 roku wzniesiono budynek Pijalni wód mineralnych połączony z muszlą koncertową i Nowymi Łazienkami. W okresie tym w Kudowie, jako w uzdrowisku o renomie międzynarodowej gościło ono na swoim terenie  na kuracji wielu znanych ludzi. Natomiast podczas II wojny światowej uzdrowisko funkcjonowało jako ośrodek dla ozdrowieńców ? rannych żołnierzy Wehrmachtu.  Po zakończeniu II wojny światowej,

w 1945 roku,  pomiędzy Polską a Czechosłowacją toczył się graniczny spór. Ostatecznie miasto weszło w skład państwa polskiego a jego dotychczasową ludność do 1946 roku wysiedlono do Niemiec.

W 1945 roku Kudowa otrzymała prawa miejskie. Natomiast w 1946 roku  oficjalnie nadano jej obecną nazwę. Pierwsze lata powojenne były dla Kudowy bardzo trudne, wiele znajdujących się tu obiektów wymagało bowiem pilnych napraw. W 1951 roku nowym dyrektorem uzdrowiska został Tadeusz Janowski. Dzięki jego energii między  innymi udało się  reaktywować orkiestrę uzdrowiskową występującą dwa razy dziennie.  Do odbudowy w latach 1947?1949 uzdrowiska kudowskiego przyczynił się także światowej sławy uczony Aleksandrowicz Julian. Z kolei do dalszego rozwoju Kudowy Zdrój, doszło w latach 1951?1977. W czasach Polski Ludowej rozbudowano dzielnicę przemysłową. Powstały także nowe pensjonaty i hotele, wzniesiono również kotłownię, basen kąpielowy, dwie szkoły, doprowadzono gaz oraz utworzono ujęcia wody mineralnej i gospodarczej. Zmodernizowano także starą bazę sanatoryjno-wczasową. Powstało nowe osiedle mieszkaniowe z zapleczem socjalno-handlowym i domem kultury.  Obecnie Kudowa Zdrój rozwija się w szybkim tempie jako ośrodek uzdrowiskowy i turystyczny. Park Zdrojowy oraz Pijalnia Wód Mineralnych zostały odrestaurowany w stylu dwudziestolecia międzywojennego. W uzdrowisku wykorzystywane są szczawy wodorowęglanowo ? sodowo ? wapniowe, żelaziste i borowe pozyskiwane ze źródeł ?Śniadecki", ?Moniuszko" i ?Marchlewski". Stosowane one są do kuracji pitnej, kąpieli mineralnych i unikatowych suchych kąpieli. Innym naturalnym surowcem leczniczym jest borowina, którą wykorzystuje się do kąpieli i okładów. Zakład Przyrodoleczniczy w Kudowie-Zdroju wykonuje ponad 50 rodzajów zabiegów leczniczych takich jak między innymi.: okłady borowinowe, fango, kąpiele mineralne, solankowe, borowinowe i gazowe z CO2, zabiegi odchudzające, a także różnego rodzaju masaże. Natomiast leczenie dorosłych obejmuje choroby przewodu pokarmowego, ortopedyczno-urazowe, endokrynologiczne, otyłość choroby układu krwiotwórczego, układu krążenia, choroby reumatologiczne. Uzdrowisko Kudowa Zdrój, jako jedno z nielicznych w Polsce specjalizuje się w leczeniu otyłości i nadwagi wśród dzieci  oraz młodzieży

Wybierając noclegi w Kudowie Zdrój mamy wiele możliwości, w mieście znajdziemy rozbudowaną bazę noclegową od sanatoriów z możliwością skorzystania z zabiegów leczniczych, po pensjonaty, apartamenty, wille oraz hotele.

Kudowa również posiada trzy dostępne publicznie źródła wody mineralnej, dwa z nich (Marchlewski i Śniadecki) są umieszczone w budynku pijalni (wejście za opłatą) a trzecie (Moniuszko) znajduje się niedaleko stawu (w Parku Zdrojowym, bez opłat), niestety nie ma podziału na zimną i ciepłą jak dwa poprzednie.

Atrakcje w Kudowie Zdrój i okolicy:

• Park Zdrojowy
• Kaplica Czaszek/ Kudowa Zdrój- Czermna
• Błędne Skały Wejście na trasę turystyczną
• Szczeliniec Wielki
• Park Narodowy Gór Stołowych
• Białe Skały 800 m n.p.m.
• Skalniak
• Szlak Ginących Zawodów
• Muzeum Zabawek w Kudowie-Zdroju
• Ekocentrum Parku Narodowego Gór Stołowych
• Pomnik Trzech Kultur
• Aqua Park
• Ruchoma szopka w Czermnej
•  Droga Stu Zakrętów

Park Zdrojowy znajduje się w centrum uzdrowiska Kudowa Zdrój. Park został założony już w XVIII stuleciu, u podnóża Parkowej Góry w miejscu wypływania źródeł wód mineralnych.  Spacerując po Parku warto zwrócić uwagę na otaczające go obiekty architektoniczne ? ?Pijalnię Wód Mineralnych?,Ogród Muzyczny, Muzeum Minerałów i Kamieni Szlachetnych sanatorium ?Polonia? oraz sanatorium ?Zameczek?.  Na szczycie Góry Parkowej znajduje się punkt widokowy ?Altanka Miłości?

Kaplica Czaszek  jest wielką nekropolią ? cmentarzyskiem ofiar zarazy oraz wojen śląskich z lat 1740-1742 oraz 1744-1745. To barokowa Kaplica wybudowana w 1776 roku przez ówczesnego proboszcza parafii Czermna, księdza Wacława Tomaszka. Ściany i sufit Kaplicy wyłożone są około 3 tysiącami czaszek i kości ludzkich, a pod podłogą, w krypcie, spoczywa dodatkowo kilkadziesiąt tysięcy szczątków ludzkich.

Błędne Skały to labirynt wąskich szczelin i zaułków oddzielających bloki skalne kilkunastometrowej wysokości, obszar labiryntu Błędnych Skał ma powierzchnię ok. 22 ha.  Na terenie Błędnych Skał znajduje się punkt widokowy na platformie o nazwie ?Skalne Czasze?. Widoczny stąd jest m.in. Szczeliniec Wielki i Mały, Broumovska Vrchovina, miejscowość Machov, a przy dobrej widoczności zobaczyć można także Karkonosze.

Szczeliniec Wielki (919m n.p.m.) to najwyższy szczyt Gór Stołowych to wyjątkowa atrakcja. To szczelina skalna o długości ok. 100 m i głębokości blisko 20 m ze specyficznym mikroklimate.

Park Narodowy Gór Stołowych utworzony w 1993 r., powierzchnia parku wynosi6 340,4 ha. Najwyższe wzniesienia to Szczeliniec Wielki m n.p.m., i Skalniak 915 m n.p.m., Szczeliniec Mały 895 m n.p.m, Narożnik 851 m n.p.m.. W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska : Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój oraz Kudowa Zdrój.

Białe Skały w Górach Stołowych to wysokie, ponad 30-metrowe skały, położone na wysokości ok. 780 ? 800 m n.p.m, stanowiące dużą atrakcję turystyczną. Nazywane są także Białymi Ścianami

Skalniak położony jest w obrębie Stoliwa Skalniaka w środkowo-zachodniej części Gór Stołowych. Drugie co do wysokości wzniesienie Gór Stołowych w postaci wyrównanego grzbietu o niewybitnych wierzchołkach, podcięte od południa urwiskami opadającymi ku Drodze Stu Zakrętów.

Szlak Ginących Zawodów znajduje się przy ulicy Chrobrego 43a w Kudowie Zdroju to podróż w przeszłość, można zobaczyć jakimi pracami zajmowali się nasi przodkowie. Kowalstwo, wypiekanie chleba, garncarstwo lub dziewiarstwo, robótki ręczne to tylko kilka z zawodów które możemy zobaczyć. 

Muzeum Zabawek znajduje się przy ulicy Zdrojowa 46 w Kudowie-Zdroju możemy zobaczyć tu ponad 5200 eksponatów na ponad 400 m2 powierzchni.Mozemy podziwiać  teatrzyki domowe, szopki bożonarodzeniowe,  lalki i ich akcesoria,klocki, militaria chłopięce, zabawki znane z filmów, zabawki blaszane, zwierzątka, zabawki optyczne, samograje i wiele innych. Są też przybory szkolne i mini-klasa sprzed 50 lat.

Ekocentrum Parku Narodowego Gór Stołowych to ośrodkek edukacyjno-wystawienniczy Parku Narodowego Gór Stołowych, gdzie można lepiej poznać walory przyrodnicze i kulturowe Gór Stołowych. To multimedialna i interaktywna ekspozycja, która zainteresuje zarówno młodszych jak i starszych.

Pomnik Trzech Kultur zbudowany  dla upamiętnia wspólnej historii czeskich, niemieckich i polskich mieszkańców tych ziem. Konstrukcję pomnika zbudowano w postaci trzech kolumn podtrzymujących czerwony łuk tęczy. Wysokość kolumn symbolizuje długość lat, jakie dany naród zamieszkiwał Czermną. Kamienie na budowę filarów przywiezione zostały z Czech, Niemiec i Polski. Na każdej kolumnie umieszczono tablicę pamiątkową 

Aqua Park Wodny Świat położny jest  w centrum uzdrowiska w sąsiedztwie ośrodków sanatoryjnych w Kudowie Zdroju przy zabytkowym Parku Zdrojowym.  Aqua Park może się poszczycić wodą solankową, która nie jest chlorowana. Zasolenie wody w nieckach ?Wodnego Świata? jest takie samo jak zasolenie Bałtyku. W ofercie basen pływacki, brodzik dla dzieci, 92-metrowa zjeżdżalnia, jacuzzi, basen rekreacyjny z masażami, gejzerami i sztuczną rzeką, kręgielnia z dwoma torami oraz sauna.

Ruchoma Szopka w Czermnej - dzielnicy Kudowy Zdroju to bardzo ciekawe miejsce, które jest dziełem twórcy samouka czeskiego pochodzenia - Frantiska Stepanka,  który przez 20 lat rzeźbił. Szopka przedstawia życie ówczesnych mieszkańców Czermnej i okolic. Od 1927r szopka zasilana jest elektrycznie. W środku znajdują się organy, które zostały dobudowane w latach 1930-1938.  Po uruchomieniu szopki zastygłe dotąd figurki, ożywają. Mini miasteczko zaczyna się poruszać, a wszystkiemu towarzyszy gwar i dźwięki dzwoneczków.

Droga Stu Zakrętów to malownicza droga o długości ok 23 km łącząca miejscowości Kotliny Kłodzkiej: Radków i Kudowa Zdrój. Droga malowniczo pnie się w górę, wijąc się wieloma zakrętami