Kruklanki co warto zwiedzić, dlaczego wato tam jechać?

Opis

Krajobraz obszaru gminy Kruklanki, został ukształtowany w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Lodowiec, który kilkakrotnie nasuwał się oraz ustępował z tych terenów, pozostawił po sobie liczne ciekawe formy w postaci wzniesień morenowych i dolin erozyjnych. W kilkunastu takich obniżeniach znajdują się malowniczo położone jeziora, z których największe to GOŁDOPIWO, SOŁTMANY i ŻYWE. Większość jezior połączonych jest ze sobą ciekami wodnymi. Urozmaicona rzeźba terenu oraz podłoże glebowe stwarzają korzystne warunki dla rozwoju różnych form roślinności: leśnej, łąkowej, wodnej, szuwarowej i innej. Dodatkowo tradycyjne gospodarstwa chłopskie z oryginalną zabudową pruską nadają okolicy niepowtarzalny charakter. 

Gmina Kruklanki położona jest na pograniczu trzech atrakcyjnych krain geograficznych, to jest: Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, Mazur Garbatych oraz Pojezierza Ełckiego. Przez jej teren przebiega droga łącząca Giżycko z przygraniczną Gołdapią. Teren przedstawianej gminy stanowi połączenie lasów Puszczy Boreckiej, kilkunastu jezior i rzeki Sapiny, rozlokowanych w malowniczym, pagórkowatym krajobrazie.

Główne atrakcje turystyczne stworzyła natura. Na terenie gminy znajduje się czternaście bardzo czystych jezior z obowiązującą strefą ciszy. Największe z nich to wspominane już: Gołdapiwo, Sołtmany, Kruklin i Żywy. Przez część z nich przepływa rzeka Sapina, stanowiąca atrakcyjny, 26-kilometrowy szlak kajakowy, łączący jezioro Kruklin z Mamrami.

Atrakcje w Kruklankach. Co warto zwiedzić, gdzie się wybrać?

Rzeka Sapina, usytuowana jest na Pojezierzu Mazurskim. Wypływa ona w okolicach wsi Boćwinka i przepływa przez jeziora: Żywy, Sołtmany, Żywki, Kruklin, Patelnia, Gołdopiwo, Wilkus, Brzos, Pozezdrze, Stręgiel i uchodzi do jeziora Święcajty. Jest jedną z bardziej malowniczych i nieznanych rzek regionu Mazur. Co nie sugeruje nam, aby jej nie poznać osobiście. Otóż przyjeżdżając na miejsce sami się o tym przekonamy. 

Spływ rzeką jest szlakiem łatwym, nadającym się do każdego rodzaju kajaka. Cała trasa począwszy od jeziora Kruklin objęta jest strefą ciszy. Rozpoczęcie spływu proponujemy przede wszystkim we wsi Kruklin. Znajduje się ona bowiem około 500 metrów od leśniczówki. Nie każdy może jednak doświadczyć jej uroku. Zapaleni żeglarze, którzy chcą zwiedzić Sapinę płynąc jachtem mogą napotkać na trudności, gdyż niektóre odcinki są dosyć płytkie.

Leniwy nurt rzeki Sapiny urzeka otaczającą dziką przyrodą. Niezliczoną ilością cudownych lilii wodnych, dzikiego ptactwa. Tej rzece nie można odmówić uroku, która prowadzi przez piękny i zmieniający się krajobraz, pozwalając rozkoszować się na przemian chłodem nachylających się nad nią drzew oraz ogrzewać promieniami słońca na rozlewiskach i przy łąkach. Dobrze rozbudowana baza noclegowa w okolicach Kruklanek czyni szlak bardziej atrakcyjnym.

Z uwagi na niewielką długość szlaku (około 33 km) jak i łatwość jego pokonywania sugerujemy poświęcić na Sapinę dwa dni połączone z noclegiem na polach biwakowych lub domkach campingowych znajdujących się w okolicach jeziora Gołdopiwo. Jeżeli turysta nie dysponuje aż dwoma dniami, proponujemy jednodniowy spływ na trasach Kruklin-Gołdopiwo, 3 godziny płynięcia, lub Gołdopiwo-Święcajty 5-6 godzin płynięcia. Różnorodność trasy zapewni uczestnikom niezapomniane przeżycia.

Trasy do spływu rzeką.

Kruklin-Gołdopiwo – trasa łatwa , krótka 8 kilometrowa rozpoczyna się na jeziorze Kruklin z którego wpływamy na Sapinę i przez Jezioro Patelnia przepływając pod zwalonym wiaduktem kolejowym, dopływamy do Jeziora Gołdopiwo i tam kończymy spływ.

Trasa wiodąca od jeziora Gołdopiwo do jeziora Święcajty, długość przedstawionej trasy, liczy 25 kilometrów. Start z j. Gołdopiwo, płyniemy do miejscowości Przerwanki, gdzie przez śluzę wpływamy na Sapinę, po około 20 minutach wpływamy na jezioro Wilkus, po czym kierujemy się na północ. Natomiast na końcu jeziora skręcamy na zachód i przez wąski przesmyk wpływamy na Sapinę i dalej na jezioro Pozezdrze, stamtąd pięknym odcinkiem Sapiny, który płynie przez las, dopływamy do j. Stręgiel i skręcamy w lewo oraz po pół godzinie jesteśmy na j. Święcajty, gdzie kończymy spływ we wsi Ogonki . }

Historia zwalonego Mostu:

Zwalony Most, przełom XIX i XX wieku w Prusach Wschodnich to okres intensywnego rozwoju dróg, połączeń kolejowych oraz wodnych. Kruklanki znalazły się na trasie linii kolejowych łączących Giżycko z Węgorzewem oraz Kruklanki z Oleckiem. Olbrzymia inwestycja kolejowa pociągnęła za sobą powstanie całej infrastruktury: nasypów, wąwozów, dróg dojazdowych, wiaduktów, mostów, budynków dworcowych i mieszkalnych, przystanków kolejowych, ramp załadunkowych, nastawni itp. Most kolejowy nad rzeką Sapiną zwany potocznie przez dzisiejszych mieszkańców "zwalonym mostem" należał do większych budowli kolejowych na tutejszym terenie. Był zapewne najtrudniejszym pod względem technicznym i finansowym przedsięwzięciem inżynierskim na odcinku Kruklanki - Olecko. Stanowił budowle pięcioprzęsłową, żelbetową, pełnościenną. W sierpniu 1914 roku, podczas l wojny światowej, saperzy niemieccy wysadzili jedno przęsło-wschodnie tego mostu. Wszystko to, aby nie oddać linii kolejowej wojskom rosyjskim. Zniszczenia te zostały naprawione jeszcze podczas wojny, wówczas też wprowadzono dodatkowe podpory łuków skrajnych oraz usunięto z zachowanych filarów płyty kamienne. W 1945 roku przed spodziewanym nadejściem wojsk radzieckich most zaminowano, a detonator założono w schronie obserwacyjnym na szczycie wzgórza.

Z niewiadomych jednak przyczyn, ładunki wybuchowe, które starannie ukryto, nie zostały rozbrojone przez pól roku, tym bardziej jest to nieprawdopodobne, iż w tym czasie po moście poruszały się transporty wojskowe, przewożące między innymi, szyny z rozbieranych torowisk i różne dobra materialne rekwirowane jako zdobycz wojenną. We wrześniu 1945 roku most został wysadzony przez miejscową ludność, która miała nadzieję, że w ten sposób zapobiegnie się dalszej grabieży tych terenów przez wojska radzieckie. W sąsiedztwie mostu wytyczone jest miejsce, gdzie można bezpiecznie rozpalić ognisko. 

Dużą atrakcją gminy jest Puszcza Borecka. Znaczne jej obszary charakteryzują się dużym stopniem naturalności. Są to w większości lasy liściaste i mieszane ze zwiększonym udziałem gatunków borealnych. Botanicy wyróżnili tu ponad 20 zespołów roślinnych, z których największe obszary zajmują grądy w swych różnych odmianach - lasy liściaste i mieszane na podłożu gliniastym z dominującymi gatunkami drzew, takimi jak: dąb szypułkowy, grab zwyczajny, lipa drobnolistna, świerk pospolity, jesion wyniosły i inne. Obszar zajmowany przez przedstawianą puszczę jest falisty, pokryty licznymi wzgórzami morenowymi, które nie układają się w typowe ciągi morenowe, co bardzo utrudnia gospodarkę rolną. Prawdopodobnie właśnie dzięki temu zachowały się tu pod lasami duże obszary gleb żyznych, będące siedliskami grądów. Wiele wzniesień Puszczy Boreckiej przekracza wysokość 200 metrów nad poziomem morza. Najwyższym z nich jest Lipowa Góra (223 metrów nad poziomem morza.). Pagórki pooddzielane są siecią bezodpływowych, zabagnionych obniżeń. W tych obniżeniach można spotkać wysokie i przejściowe torfowiska. W dolinach między pagórkami płyną również okresowe i całoroczne strumyki. Oprócz tych niewielkich zbiorników wodnych na terenie Puszczy znajdują się również liczne malownicze jeziora.

Lasy, roślinność, zwierzęta i ptaki. Duży udział w leśnych zespołach roślinnych mają też świerkowe lasy mieszane i bory mieszane, a w obniżeniach terenu wilgotne i torfowe bory świerkowe, łęgi jesionowo-olszowe i olesy. W niektórych miejscach drzewostan liczy ponad 100 lat, a atmosfera tchnie prawdziwie pierwotnym lasem. Tereny te otoczone są ochroną rezerwatową. Największym jest położony centralnie w Puszczy rezerwat Borki. Niewątpliwą ozdobą wśród lasów są jeziora, np. Wolisko, liczne strumienie, torfowiska oraz rozległe łąki. Miejsce to jest  bogate w różnorodną roślinność.

Rośnie tu wiele chronionych i rzadkich gatunków roślin: cis pospolity, wawrzynek wilczełyko, czosnek niedźwiedzi, wielosił błękitny, pięknie kwitnące storczyki jak podkolan biały i zielonawy. Bardzo interesujący jest też świat zwierząt. Wizytówką gminy jest żubr, który żyje tu na wolności w liczbie około 50-60 sztuk. Kilka osobników jest na stałe zamkniętych w specjalnej zagrodzie i można je podziwiać z tarasu widokowego. Pospolite są inne ssaki kopytne: sarna, jeleń, dzik. Żyją tu też łosie nieco rzadsze są duże drapieżniki: wilk oraz para rysi. Pospolite natomiast są lisy, borsuki, kuny i inne drobne drapieżne zwierzęta. W Puszczy i jej pobliżu gniazduje około 140 gatunków ptaków. Ich występowaniu sprzyja bogactwo siedlisk. Niektóre są w Polsce rzadkie: bielik, orliki, kanie, rybołów, puchacz, bocian czarny czy dzięcioł białogrzbiety. Częste są żurawie i jarząbki. Bogate w awifaunę są jeziora z przyległymi trzcinowskami i terenami podmokłymi. Nad jeziorem Babka i Brożówka usłyszeć można wiosną charakterystyczne buczenie bardzo rzadkiego już dziś bąka. Dodatkowo na jeziorach w wielkiej obfitości występują różne gatunki kaczek, perkozy, łyski, łabędzie i wiele innych. Przyroda roztacza swe uroki przed wzrokiem ciekawych obserwatorów. , którzy sprawnie mogą poruszać się po wytyczonych ścieżkach rowerowych. Ostatnimi czasy wytyczono także, trasę ścieżki przyrodniczo-edukacyjną, na której możemy podziwiać i poznawać nie tylko przyrodnicze walory, ale także i historię gminy. Do dyspozycji turystów pozostają też inne nie oznakowane trasy, które przecinają pola, lasy i łąki.

Zagroda Żubrów w Wolisku, to ciekawe miejsce, gdzie żyją Żubry. Zwierzęta te kojarzą nam się zwykle z Puszczą Białowieską i Białowieskim Parkiem Narodowym. Jednakże pokazowa zagroda żubrów w Wolisku na Mazurach znajduje się niedaleko Giżycka, w gminie Kruklanki na terenie Puszczy Boreckiej. Trochę trudno jednak tam trafić, gdyż część drogi prowadzi przez las, miejscami „wariuje" nawigacja. Zagroda Żubrów jest atrakcją sezonową (od maja do września) oraz czynna jest tylko kilka godzin dziennie. Dlatego przed przyjazdem warto upewnić się, że tam będziemy mogli wejść, w tym dniu który sobie zaplanujemy. Dlatego warto zadzwonić i dowiedzieć się wszystkiego wcześniej. Dla lepszej obserwacji zwierząt przygotowana została specjalna platforma, dzięki której możecie je oglądać także z góry. Wstęp jest płatny ale bardzo tani, na pewno nie uszczupli to naszych portfeli. Na obszarze około 7 hektarów w zagrodzie zobaczymy tylko kilka spośród żyjących w tutejszym lesie zwierząt. Natomiast w całej Puszczy Boreckiej na wolności mieszka ich około 80. Jednakże kryją się w dzikich ostępach.

Jezioro Gołdopiwo jest to jezioro w północno-wschodniej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

Powierzchnia tego jeziora, to 862 hektary, maksymalna głębokość 24,5 metry, długość 5,4 kilometra, szerokość 2,7 kilometra. Jezioro ma kształt owalny, jedynie w północno-wschodniej części ma wydłużona zatokę zwaną Żabinki, otoczoną wzgórzami. Brzegi są z reguły wysokie, pagórkowate. Dostęp do jeziora jest tylko od północy, gdyż tam brzegi są częściowo zalesione. Przez jezioro Gołdopiwo przebiega szlak kajakowy rzeki Sapiny. Niedaleko od zatoki Żabinki znajduje się wieś Żabinka. W granicach 4-6 kilometrów od wschodniego brzegu jeziora znajdują się lasy Puszczy Boreckiej. Gołdopiwo znajduje się w strefie ciszy na obrzeżach Puszczy Boreckiej, która jest siedliskiem żubrów. Średnia głębokość wynosi 11,1 metrów. Niestety w okresach letnich występują braki tlenowe poniżej głębokość 10 metrów. W latach 1975-78 dominującymi gatunkami ryb (bez uwzględnienia sielawy) były: leszcz 35%, płoć 20%., sieja 13%., szczupak - 1%, węgorz - 10%, okoń - 9%. Do roku 1994 jezioro Gołdopiwo administrowane było przez Państwowe Gospodarstwo Rybackie w Giżycku, Zakład w Węgorzewie i było regularnie zarybiane gatunkami cenionymi na rynku: sieja, sielawa i węgorz. Aktualnym dzierżawcą rybackim jest Polski Związek Wędkarski. O występującej nad jeziorem roślinnością, można powiedzieć, że jest to roślinność twarda, reprezentowana przez trzcinę pospolitą, sitowie jeziorne i tatarak, zajmuje ponad 67% długości linii brzegowej, której całkowita długość w rozwinięciu wynosi 14480 metrów.

 Jezioro Kruklin - to jezioro znajdujące się w zlewni Węgorapy, w gminie Giżycko, powiat giżycki, województwo warmińsko-mazurskie. Jezioro typu leszczowego. Ma powierzchnię 360 hektarów, w tym 5,6 hektara wysp. Długość wynosi 4,95 kilometra, maksymalna szerokość 1,4 kilometra, przy maksymalnej głębokości 25,1 metra. Lustro wody wyniesione jest 120 metrów nad poziomem morza. Akwen tego jeziora zlokalizowany jest w zlewni rzeki Węgorapy. Znajduje się na terenie gminy Giżycko. Co ciekawe na dnie jeziora odkryto ślady pozostałości powalonego i zatopionego lasu sosnowego z okresu Allerodu. Kruklin objęty jest strefą ciszy, nie można tu więc pływać na silniku. Przedstawiane mazurskie jezioro jest jednym z bardziej malowniczych akwenów w tym regionie Mazur. Nieregularny kształt z wieloma zatokami i półwyspami, a także z ukrytymi pomiędzy gęstymi trzcinowymi płyciznami wcięciami dającymi schronienie dla wielu gatunków ryb. Pięć sporych wysp rozmieszczonych na jeziorze to ostoje wielu rzadkich gatunków ptaków, które warto zobaczyć. Jezioro Kruklin to również akwen typu leszczowego. Ma powierzchnię 356,40 hektarów, w tym 5,6 hektara stanowią wyspy. Długość jeziora wynosi 4,95 kilometry, maksymalna szerokość 1,4 kilometra, przy maksymalnej głębokości 25,1 metra. Brzegi tego zbiornika wodnego są w większości płaskie. Linia brzegowa jest mocno rozwinięta, z wieloma zatokami, półwyspami i pięcioma niewielkimi wyspami. Dwie z nich leżą w środkowej części jeziora, a trzy u południowych brzegów. Przedstawiany akwen był kiedyś znacznie większy. Jednak powierzchnia jeziora została w sposób sztuczny zmniejszona przez działalność człowieka. Na południowym brzegu jeziora znajduje się  przedstawiana miejscowość Kruklin, a na zachodzie zlokalizowane są Kożuchy Wielkie. W południowo-zachodniej części do jeziora wpływa strumień z Jeziora Kożuchowskiego. Z tego akwenu wypływa natomiast rzeka Sapina, łącząc Kruklin z jeziorem Gołdopiwo. W północnej części akwenu znajduje się wiele pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych z licznymi pomostami, daleko wychodzącymi w wodę oraz plażami. Pod dnem, w spągu osadów holoceńskich odkryto resztki powalonego i zatopionego lasu sosnowego z okresu Allerodu. Ryby występujące w tym jeziorze to: jaź, karaś, leszcz, lin, płoć, sum, szczupak, węgorz. Kruklin to nie tylko doskonałe łowisko ryb. To także miejsce gnieżdżenia się jednego z większych w Polsce stad kormoranów, które znalazły dogodne warunki do życia na tutejszych wyspach.

Jezioro Patelna, to następne z jezioro w gminie Kruklanki o powierzchni 7.10hektara. Znane także pod nazwami Patelma, Sumówko, Kruklińskie Małe.

Jezioro Brożówka, kolejne jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. Jego powierzchnia zwierciadła wody wynosi 59,7 hektarów. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 4,0 metry, a maksymalna – 9,0 metrów. Lustro wody znajduje się na wysokości 116,9 metrów nad poziomem morza. Objętość jeziora wynosi 2394,3 tys. m³.  Maksymalna długość opisywanego jeziora to 1150 m, a szerokość 770 m. Długość linii brzegowej wynosi 3000 m.

 Kruklanki noclegi to doskonały punkt wypadowy do zwiedzania okolic warto się wybrać do znanych miejscowości taj jak Giżycko, Mikołajki, Mrągowo, Ełk, Święta Lipka czy też uczestnictwa w ciekawych imprezach kulturalnych regionu (giżyckie "Szanty", mrągowski "Piknick Country", kruklanecka "Noc Kupały".