Kaplica Czaszek w Czermnej – dzielnicy Kudowy-Zdrój

Kaplica Czaszek jest zabytkiem
sakralnym jedynym takim w Polsce. Co roku odwiedzają ją tysiące
ludzi, przybywających do uzdrowiska, a także w góry. Jest
miejscem, które skłania do refleksji i przypomina o przemijaniu.

Kaplica jest nieduża, wybudowana w
barokowym stylu, znajduje się między dzwonnicą, a kościołem św.
Bartłomieja. Z zewnątrz wygląda niepozornie, jednak jej wnętrze
robi ogromne wrażenie. Na tej niewielkiej powierzchni ściany, a
także sklepienie pokryte jest ok. 3 tyś. ludzkich czaszek i kości.
Są to przede wszystkim pozostałości po ofiarach epidemii różnych
chorób zakaźnych oraz wojen. Dodatkowo ok. 20-30 tys. kości
usytuowanych jest pod kryptą. W środku oprócz szczątków znajdują
się również drewniane rzeźby aniołów, skromny ołtarz z
barokowym krucyfiksem, a także pomnik stojący przed wejściem na
którym widnieje trójjęzyczny napis „Ofiarom wojen ku
upamiętnieniu, a żywym ku przestrodze 1914”.

Jak powstała Kaplica Czaszek ?

Pomysłodawcą oraz wykonawcą był
ksiądz Wacław Tomaszek, ówczesny proboszcz parafii w Czermnej.
Szczątki zostały odkryte przez ks. Tomaszka w skarpie
zlokalizowanej przy kościele koło dzwonnicy. Po odnalezieniu kilku
pierwszych, wezwał on grabarza i kościelnego, z którymi zaczęli
wygrzebywać i znajdować ich coraz to więcej. Kości oraz czaszki
należały przede wszystkim do ofiar wojen odbywających się na
tamtejszych terenach, a była to m.in wojna trzydziestoletnia
(1618-1648), siedmioletnia (1756–1763), wojny prusko-austriackie,
ale także epidemii cholery panującej na przestrzeni XVII i XVIII.
Wszystkie znalezione szczątki wydobyto, oczyszczono, wybielono i
zgromadzono w kaplicy. Na polecenie ks. Tomaszka dokonali tego
grabarz i kościelny. Odwiedzenie katakumb rzymskich przyczyniło się
do powstania pomysłu aby zbudować kaplicę pełniącą funkcję
ossuarium, czyli pojemnika do przechowywania kości. Budowa
rozpoczęła się w 1776 roku i trwała do 1784 roku, po tym przez
kolejne 20 lat ksiądz Tomaszek z grabarzem zbierali ludzkie szczątki
z terenu Kudowy, Polanicy oraz Duszników i gromadzili je. Wystrój
kaplicy ukończono w 1804 roku. W tym samym roku zmarł ks. Tomaszek,
z którego polecenia po 20 latach jego szczątki, jak i grabarza
również spoczęły w Kaplicy.

Obecnie w środku na ołtarzu
eksponowane są czaszki i kości wyróżniające się ciekawymi
deformacjami. Spotkamy tam czaszkę sołtysa Czermnej, która nosi
ślady kul, jego żony, uderzonej ostrym narzędziem, czaszkę Tatara
o ciekawej anatomii oraz źle zrośniętą kość kończyny.

Jak dojechać do kaplicy Czaszek?

Kaplica mieści się przy kościele św.
Bartłomieja na ulicy Moniuszki w Czermnej – będącej dzielnicą
Kudowy-Zdrój. Oddalona jest ona mniej więcej kilometr na północ
od centrum miasta. Pod parafią zlokalizowany jest bezpłatny
parking, na którym zazwyczaj są wolne miejsca. Aby tam dojechać
należy wjechać w Kudowie na ul. Jana Pawła II, następnie jechać
wzdłuż parku zdrojowego, skręcić w ul. Kościuszki, którą
bezpośrednio dojeżdża się pod parafię.

Godziny otwarcia kaplicy:

• Od maja do czerwca – 9:00 –
  17:00

• Od lipca do października – 9:30
  – 17:00

• W październiku – 10:00 –
  17:00

• Od listopada do kwietnia – 10:00
  – 16:00

Co warto zobaczyć w pobliżu?

Kudowa-Zdrój, w której znajduje się
Kaplica jest uzdrowiskowym miastem posiadającym piękny Park
Zdrojowy, a także Pijalnie. Miasto pełne jest zabytkowych budynków,
a także wyjątkowych atrakcji które warto zwiedzić. Najciekawsze z
nich to:

Muzeum Zabawek w Kudowie to
prywatna placówka powstała w 2002 roku. Muzeum posada historyczne
zbiory zabawek pochodzących aż ze starożytności do lat 80. XX
wieku. Do eksponatów należą szopki bożonarodzeniowe, lalki z
teatrzykami, zabawki drewniane, tekstylne a także żołnierzyki. To
bardzo ciekawa atrakcja otwarta przez cały tydzień.

Muzeum Minerałów i Kamieni
Szlachetnych to prywatna placówka prowadzona przez firmę
jubilerską Sokołowski. Muzeum Minerałów utworzone zostało z
kolekcji minerałów i skamieniałości z ponad 40 lat
kolekcjonowania okazów z Polski, Europy, Azji i Ameryki zawiera m.
in. ametysty i drewno skamieniałe z Kotliny Kłodzkiej, z Sudetów,
agaty, jaspisy, największą w Polsce czaszkę z kryształu
górskiego, jaja dinozaura z Pustyni Gobi oraz wielki meteoryt z
Afryki. W zbiorach zobaczymy także skamieniałe zwierzęta,
skamieniałe rośliny, kamienie szlachetne i półszlachetne z
Kotliny Kłodzkiej, Polski i z całego świata.

Szlak Ginących Zawodów to
wyjątkowa atrakcja na terenie miasta w pobliżu Kaplicy Czaszek. To
ścieżka na której można dowiedzieć się więcej o zawodach,
które aktualnie wymierają, takich jak: garncarstwo, kowalstwo,
tkactwo czy piekarstwo tradycyjne. Można tam spotkać także
ekspozycje strojów ludowych.

Ekocentrum Parku Narodowego Gór
Stołowych jest to placówka edukacyjno-muzealna prowadzona przez
Park Narodowy Gór Stołowych. Znajdziemy tam ekspozycję dotyczącą
przyrody występującej na terenie Gór Stołowych obejmującą
florę, faunę, a także walory krajoznawczo-turystyczne. Dawniej w
placówce znajdowało się Muzeum Żaby, jednak ekspozycja
prezentowana jest do tej pory.

Muzeum Kultury Ludowej Pogórza
Sudeckiego to skansen zlokalizowany na terenie jednej z dzielnic
Kudowy – Pstrążnej. W skład muzeum wchodzą przede wszystkim
zabytki budownictwa oraz kultury ludności mieszkającej na
tamtejszych terenach w okresie od XVIII do XX wieku. Zachowane
budowle są zrekonstruowane zarówno z zewnątrz jak i wewnątrz. Są
nimi m.in. Zajazd z Szalejowa Dolnego pochodzący z końca XIX wieku,
Kuźnia będąca dyrekcją muzeum z 1856 roku, a także chałupa z
przełomu XVIII i XIX wieku. Dostępne są także wystawy rękodzieła,
rzemiosła artystycznego, pamiątki i co ciekawe można skosztować
wypiekanego na miejscu wiejskiego chleba ze smalcem.

Bliskość Parku Narodowego Gór
Stołowych stwarza ogrom możliwości. Góry Stołowe to
ewenement wśród gór występujących na terenie naszego kraju,
spotkać tam można unikatowe formacje skalne. Dodatkowo jest on
wypełniony wieloma bardzo atrakcyjnymi szlakami turystycznymi, które
będąc w tych górach warto odwiedzić.

Szlaki turystyczne w Górach Stołowych:

• Szlak na Szczeliniec Wielki –
  najwyższy szczyt Gór Stołowych

• Błędne Skały

• Szlak Skalne Grzyby

• Szlak Białe Skały

• Droga Stu Zakrętów

• Szlak przez Radkowskie Skały

• Szlak na Narożnik

• Skały Puchacza

• Fort Karola

Zobacz również Kudowa zdrój noclegi     Polanica Zdrój noclegi     Duszniki Zdrój noclegi