Cytadela w Poznaniu:

Przedstawiając historie Cytadeli w Poznaniu, udzielmy odpowiedzi na pytanie, czym była w przeszłości cytadela? Do czego ją wykorzystywano? Jakie było jej przeznaczenie?

Cytadela znajduje się w centrum Poznania, niedaleko Starego Rynku. W przeszłości  cytadela miała chronić mieszkańców miejscowości przed najazdem wroga lub też była budowana w celu utrzymania posłuszeństwa mieszkańców na terenie podbitym. Zatem nazwa ?Cytadela” wzięła się od terenu, na którym leży i jego pierwotnego przeznaczenia. Przedstawiana nazwa, tego zlokalizowanego w Poznaniu, obiektu turystyczno – historycznego, została nadana w 1992 roku. Natomiast wcześniej, obiekt ten,  stworzony na miejscu twierdzy park, nosił nazwę ? Pomnik Braterstwa Broni i Przyjaźni Polsko ? Radzieckiej.

Park Cytadela jest  największym  parkiem  Poznania, gdyż jego łączna  powierzchni to około 100 hektarów. Zbudowany on został  w latach 1963?1970, na terenie dawnego Fortu Winiary. A czym takim był w przeszłości w Poznania, wspomniany fort. Otóż był on centralnym fortem w strukturze poligonalnych umocnień Twierdzy Poznań. Położonym na Wzgórzu Winiarskim w Poznaniu. Dlatego z tej przyczyny tak brzmiała nazwa fortu. Jak wybudowano, wzniesiono Cytadele Poznańską?

Wszystko to miało miejsce w XIX wieku. W dniu 23 czerwca 1828 roku podjęto pierwsze budowlane prace. Johan Leopold Ludwig Brese wykonał projekt fortu. Który został zatwierdzony w dniu 21 lutego 1829 roku. Dla potrzeb prowadzonych prac budowlanych,  w miesiącu maju oraz czerwcu 1830, przeniesiono na północ dwie wsie, Winiary oraz zlikwidowano również folwark Bonin. Czas mijał szybko, a tu już po  czterech latach, 29 czerwca 1834 roku 2. batalion XVIII Pułku Piechoty obsadził nie wykończony jeszcze w pełni fort, zaś w październiku i grudniu Kernwerk został obsadzony przez dwa bataliony 6. Pułku Piechoty. Po pięciu latach, bo w   1839 roku były już ukończone skarpy, a do 1842 zbudowano przeciwskarpy. Tym samym budowa fortu została zakończona. Tak jak w przypadku każdej armii, tak samo i tutaj budynki ulegały zniszczeniu. Było to spowodowane, nie zatrzymanym upływem czasu. Dlatego modernizacji musiano poddać wtedy dwie prochownie wojenne. Na początku wieku XX  postawiono radiostacji budynek. Dodatkowo jeszcze wybudowano trzy maszty antenowe. W tym samym czasie powstał również betonowy schron sanitarny w rejonie Reduty III. W Cytadeli w roku 1918 załogę stanowiło blisko 800 ludzi. Polacy stanowili grupę liczącą 50 osób. Przykładem jednego z nich, był  dowódca stacji radiowej sierżant Stanisław Jóźwiak . Był on również członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego. Z tego też powodu, a dokładniej z jego inicjatywy w miejsce zdemobilizowanych niemieckich żołnierzy, do obsługi radiostacji udało się wprowadzić Polaków. Dlatego od tego czasu Polacy  kontrolowali już, wymianę informacji pomiędzy Poznaniem, a Berlinem. W dniu, kiedy doszło do wybuchu powstania wielkopolskiego, do Komisji Rozjemczej wysłano pierwszy polski radiogram o panującej w Poznaniu sytuacji. W walczącym mieście, w dniu  29 grudnia,  wprowadzona została do koszar kompania powstańcza, a  obecną w niej  niemiecką załogę zmuszono do kapitulacji. Na terenie Cytadeli utworzono I Batalion Telegrafistów Wielkopolskich. W kwietniu 1919 roku rozpoczęto formowanie II Batalionu Telegrafistów Wielkopolskich. Jesienią 1919 roku w wyniku połączenia Wojsk Wielkopolskich z wojskiem krajowym, na bazie istniejących dwóch batalionów, utworzono dodatkowo jeszcze 7 Batalion Telegraficzny oraz 2 Batalion Radiotelegraficzny.  Powstańcom chodziło o jak najszybsze opanowanie cytadeli.  Na terenie Cytadeli, oprócz łącznościowców stacjonowały również okresowo takie jednostki, jak dywizjon zapasowy samochodów pancernych, batalion kolejowy. Dodatkowo w jej granicach, oprócz łącznościowców obecne był również okresowo takie jednostki, jak  dywizjon zapasowy samochodów pancernych, batalion kolejowy,  szwadron zapasowy 17. Pułku Ułanów. Po dwóch latach, bo w 1921 roku radiostację udostępniono Ministerstwu Poczt i Telegrafów, oraz poznańskiej stacji Polskiego Radia.

W późniejszym okresie nastąpiły dalsze zmiany. Otóż od 1934 roku zainstalowana została aparatura o mocy 16 kW,  a z kolei w 1938 roku o mocy 50 kW. Dodatkowo na terenie obecnego w cytadeli 7 Batalionu Telegraficznego przeprowadzane były kursy kryptograficzne, przeznaczone dla studentów matematyki Uniwersytetu Poznańskiego. Kiedy w sierpniu 1939 roku, została ogłoszona mobilizacja alarmowa dla wojska, podjęto odpowiednie działania. Otóż przebywający w cytadeli 7 Batalion Telegraficzny, zmobilizował oddziały łączności dla potrzeb mających walczyć Armii Poznań oraz Armii Pomorze”. W czasie prowadzonych walk obronnych, przez niemieckie oddziały, przed nacierającą od wschodu Armią Czerwoną, opisywana cytadela  stanowiła ostatni punkt oporu Niemców. Obrona zakończyła się porażką niemiecką i  Cytadela została zdobyta, dnia 23 lutego 1945 roku. Fortyfikacje zostały częściowo zburzone w trakcie zdobywania miasta. Ucierpiały również koszarowe elementy oraz pozostałe jego części w zróżnicowany sposób. Niestety upływ czasu niekorzystnie oddziaływał na całość obiektu. Dodatkowo w następnych latach, cały fort systematycznie rozbierano. Dopiero w latach od 1963 do 1970 roku, Cytadele oczyszczono z obecnych na jej terenie ruin budowli obronnych. Oraz przekształcono w Park-Pomnik Braterstwa Broni i Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Negatywnymi skutkami budowy wspomnianego parku, było to, że doprowadziła ona prawie, że do całkowitej rozbiórki fortu.  

Na terenie Cytadeli poznańskiej zachowały się niektóre elementy fortyfikacji. 

• Rawelin I ? było to dzieło fortyfikacyjne wznoszone przed linią obrony twierdzy w celu wsparcia obrony lub zmylenia przeciwnika
• Reduta I
• Brama Północna, 
• Bastion II oraz Estakada Małej i Wielkiej Śluzy. 

Muzea

• Muzeum Uzbrojenia w dawnym laboratorium artyleryjskim
• Rawelin I na Cytadeli
• Muzeum Uzbrojenia,
• Muzeum Armii Poznań.

Warto również zobaczyć:

• 112 rzeźb Nierozpoznani Magdaleny Abakanowicz
• Pomnik Bohaterów,
• Amfiteatr,
• rózarium,
• zabytkowy dąb przy Cmentarzu Garnizonowym,
• Młodzieżowy Dom Kultury „Harcówka”
• Dzwon Pokoju i Przyjaźni Między Narodami,
• Ziarno ? Epitafium Życia, Żalki ? rzeźby plenerowe,
• oraz rzeźby innych twórców, m.in: Michała Gąsienicy Szostaka, Jerzego Sobocińskiego, Józefa Murlewskiego, Juliana Boss-Gosławskiego.

Krainy geograficzne
Góry Świętokrzyskie noclegi, Podhale noclegi, Mazury noclegi, Jura Krakowsko-Częstochowska noclegi, Bieszczady noclegi, Bory Tucholskie noclegi, Pieniny noclegi, Beskid Żywiecki noclegi, Gorce noclegi, Beskid Śląski noclegi, Ponidzie noclegi, Karkonosze noclegi, Beskid Sądecki noclegi, Beskid Wyspowy noclegi, Kaszuby noclegi, Kujawy noclegi, Mierzeja Wiślana noclegi, Podlasie noclegi, Pomorze Wschodnie noclegi, Pomorze Zachodnie noclegi, Roztocze noclegi, Sudety – Masyw Śnieżnik noclegi, Suwalszczyzna noclegi, Śląsk noclegi, Dolny Śląsk noclegi, Warmia noclegi, Trójmiasto noclegi, Wyżyna Sandomierska noclegi, Góry Stołowe noclegi, Wyżyna Lubelska noclegi, Orawa noclegi, Beskid Niski noclegi, Beskid Mały noclegi, Beskid Makowski noclegi, Góry Izerskie noclegi, Kotlina Kłodzka noclegi, Pojezierze Pomorskie noclegi