Święty Krzyż - Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego

Święty Krzyż - Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego

Święty Krzyż zwany też Łysą Górą leży w paśmie Łysogór, jest najpopularniejszym i drugim pod względem wielkości masywem w Górach Świętokrzyskich.

Partie Łysej Góry które są niezalesione pokrywają rumowiska skalne zwane gołoborzami. Na wierzchołku Łysej Góry w XI wieku stanęło Opactwo Benedyktyńskie - obecny Klasztor Misjonarzy Oblatów i Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego. Budowla na stałe wpisała się w panoramę Gór Świętokrzyskich. 

Klasztor prawdopodobnie został ufundowany przez Bolesława Chrobrego na początku XI wieku. Obecna świątynia powstała pod koniec XVIII wieku w stylu barokowo - klasycystycznym.  Klasycystyczne wnętrze kościoła urzeka pięknem, ciepłem i prostotą.  16 czerwca 2013 sanktuarium otrzymało rangę bazyliki mniejszej.

W Świątyni są Relikwie Drzewa Krzyża Świętego, które są głównym przedmiotem kultu. Jest to jednonawowy kościół, gdzie można podziwiać późnobarokowe fasady i klasycystyczne wnętrze. Dla wielu zwiedzających jednym z najważniejszych punktów programu są krypty benedyktyńskie i Jeremiego Wiśniowieckiego, który został pochowany w 1653 roku w podziemiach zakonu. Warto zwiedzić krużganki klasztorne, gdzie można zwiedzić gotyckie sklepienia, a także pomnik nagrobny w postaci barokowego ołtarza, sporządzony z czarnego marmuru, poświęcony zmarłym Benedyktynom. W Kościele p.w. Trójcy Świętej i Krzyża Świętego mieści się sześć wnęk w ołtarzu, w którym znajdują się obrazy Franciszka Smuglewicza, jest to jeden z najważniejszych polskich malarzy przełomu XVIII i XIX stulecia. Obrazy te prezentują sceny związane z historią Zakonu Benedyktynów oraz Drzewa Krzyża Świętego. Największy obraz przedstawia Trójcę Przenajświętszą, jest w ołtarzu głównym, można tam zobaczyć ozdobne stalle.

W trakcie zwiedzania kościoła koniecznie trzeba się wybrać do kaplicy Oleśnickich, można tam wejść z krużganków przez piękne portale z piaskowca.

W kaplicy szczególną uwagę przyciąga późnomanierystyczny ołtarz główny z początków XVII wieku. Wykonany z czerwonego marmuru chęcińskiego, wykorzystany został z elementów czarnego marmuru dębnickiego i jasnego alabastru.

W ołtarzu znajdują się Relikwie Drzewa Krzyża Świętego. W Sanktuarium są największe w Polsce fragmenty Drzewa Krzyża Chrystusowego - już w średniowieczu do Łysej Góry przyjeżdżały pielgrzymi w celu uczczenia Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Warto zwrócić uwagę na pomnik nagrobny rodziny Oleśnickich, fundatorów kaplicy.

W czasie wizyty na Świętym Krzyżu warto wybrać się do Muzeum Misyjnego Oblatów Maryi Niepokalanej, a także do Muzeum Przyrodniczego Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Jest to miejsce, które warto odwiedzić przynajmniej raz w życiu, choć są turyści którzy wracają tutaj regularnie.

Na Święty Krzyż można dotrzeć przemierzając szlak turystyczny z Nowej Słupi zwany Drogą Królewską, jej górny odcinek wykonany jest z kamienia. Prowadzi tu czerwony Główny Szlak Świętokrzyski z Łysicy, jest to najwyższy szczyt w regionie.

Z Huty Szklanej można dojść łagodną drogą asfaltową, droga wynosi ok. 2 km. Turyści mogą się dostać na szczyt płatnymi busami.

  Msze święte w Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego są odprawiane w następujących godzinach:

- niedziele i święta: 8:00, 9:30, 11:30, 15:00, 17:00 (od maja do października).

- w dni powszednie: 7:00 (w kaplicy zakonnej), 11:30, 12:00 (w Bazylice od maja do  września).