Zamek na Ostrężniku
Zamek na Ostrężniku
Google Ads 300x250
Janów
ul. Częstochowska 1
42-253 Janów
Śląsk
zobacz na mapie
Opis
Zamek OstrężnikW 1386 roku Wojciech z Potoka herbu Jelita – właściciel Potoku, występuje jako rycerz w świcie księcia Władysława Opolczyka, gdy ten odwiedzał swoje opolskie posiadłości w Woźnikach. Wojciech był właścicielem Potoka, Trzebniowa oraz Mokrzeszy i on prawdopodobnie zaczął budowę zamku na Ostrężniku , być może na polecenie i za pieniądze księcia Władysława.
Zamek był jak na owe czasy bardzo obszerny. Składał się z zamku dolnego i górnego, oddzielonych od siebie głęboką fosą wypełnioną wodą , z górnego nieczynnego już dzisiaj źródła. Zamek górny mieścił się na wysokiej, urwistej od strony północnej skale i zajmował obszar o pow. 1.500 m². Długość murów obwodowych wynosiła 144 m. Otaczały one pomieszczenia mieszkalne o układzie amfiladowym. W południowej części wznosiła się, wystająca na zewnątrz murów, obszerna, czworokątna baszta o wymiarach 6 x 9 m ( widoczna jeszcze dzisiaj), pod którą znajdowały się zasypane obecnie podziemia. Od strony południowej stok opada do głębokiej fosy. Poza nią znajdował się zamek dolny o pow. ok. 7.200 m². Prowadzone badania ujawniły przygotowany do budowy usypany w sterty kamień wapienny oraz ceramikę i monety z okresu Cesarstwa Rzymskiego. Najprawdopodobniej Zamek na Ostrężniku funkcjonował krótki okres i został zburzony w 1391 r. przez ekspedycję karną wysłaną z Krakowa przez króla Władysława Jagiełłę przeciwko księciu Władysławowi Opolczykowi, który trudnił się również rozbojem (raubritterstwem) i na jego polecenie zaufany rycerz Wojciech z Potoka, za pomocą swoich ludzi grabił karawany kupieckie ciągnące tutaj bursztynowym szlakiem z Gdańska przez Kalisz do Krakowa (stąd podania o zbójnikach na zamku). Karawany nocowały w Potoku bowiem tutaj kończyła się obszarowo małopolska, a na obrzeżu wsi przy tzw. Wielkiej Drodze (obecnie Kościuszki) stało 6 karczm z noclegowniami dla karawan. Jeszcze zapiska sądowa z 1473 r. podaje 2 karczmy należące do Anny Potockiej herbu Jelita z karczmarzami: Baduchem i Mikmidejem, oraz 2 karczmy należące do Piotra Potockiego herbu Szreniawa z karczmarzami: Krzeczułą i Żyłką, a także 2 wspólne karczmy wspomnianych współwłaścicieli Potoka z karczmarzami: Wojdyłą i Kozą. Za Potokiem na Woli Ponikowej (obecnie Poniku) przeprawiano się przez bród na Wiercicy i pobierano opłaty celne (myto) na granicy małopolski. Władysław Jagiełło w 1391 r. przejmuje zamek Ostrężnicki dla korony i przekazuje ruinę w dzierżawę Janowi ze Szczekocin (Herbu Odrowąż) - kasztelanowi lubelskiemu. Ten jednak, nie związany z terenem nie przebywa tutaj i nie odbudowuje zamku dlatego popada on w dalszą ruinę. Zamek na Ostrężniku jest najbardziej tajemniczą warownią na Szlaku Orlich Gniazd, gdyż nie zachowały się żadne pisane wzmianki na jego temat. Dzisiaj z zamku zostały jedynie resztki baszty i murów oraz przyziemia. Żywe są natomiast legendy o ukrytych na zamku skarbach. Od kilku lat prowadzone są na zamku badania archeologiczne, które wykazały, iż na miejscu zamku dolnego istniała wcześniej osada z okresu Cesarstwa Rzymskiego o czy świadczą wykopane resztki ceramiki i monety.