Kartuzy historia, informacje, atrakcje…

Kartuzy to kaszubskie miasto, które położone jest w województwie pomorskim. Jest ono siedzibą powiatu kartuskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Kartuzy. Miasto jest usytuowane nad czterema jeziorami. Nazywane one są kartuskimi. Jednak ich poszczególne nazwy, przedstawiają się mianowicie. Pierwsza z nich to ?Jezioro Karczemne”, drugie ?Jezioro Klasztorne Duże”, trzecie ?Jezioro Klasztorne Małe”, a ostatniego czwartego nazwa brzmi ?Jezioro Mielenko”..

Historia, informacje, atrakcje..

Aby odnaleźć źródła i dowody charakteryzujące nie poznaną przeszłość, trzeba było przeprowadzić prace archeologiczno historyczne. Pierwsze wspomniane prace archeologiczne, jakie wykonywano właśnie tu taj, rozpoczęły się i były prowadzone tu, w XIX wieku. Bardzo smutną rzeczą jest jednak fakt, że wszystkie prace badawcze i w ich wyniku uzyskane efekty przepadły.

Z pośród wszystkich, wykopanych, odkrytych znalezisk, duża ich część została stracona w wyniku wydarzeń, zmian, niszczenia, dokonywanego dewastowania przez skłócone,  w ich wyniku  działań wojennych strony. Miało to miejsce w trakcie trwania całej II wojny światowej. Następne prace wykonywane były już w XX wieku, w latach 70.

Ustalono w wyniku nich, ze teren na którym wybudowano Kartuzy, został zasiedlony poniżej, od terenów  usytuowanych na południe. W czasie trwania interglacjałów, pojawiły się na terenie ówczesnego Pomorza, różne grupy koczowniczej ludności. Wędrowały one na północ wraz z posiadaną zwierzyną.

Kiedy na Pomorzu, dokonało się ocieplenie klimatu oraz jego ustabilizowanie, wędrujące grupy koczownicze, poczęły się osiedlać. Rozpoczęło się doskonalenie posiadanej i używanej broni i oprócz tego, jak łatwo się tego domyślić, również i narzędzi. Jednak szczegółowa rekonstrukcja egzystencji  wspomnianych grup jest niemożliwa.

W epoce brązu, ziemie prezentowanych Kartuz, były zamieszkiwane przez przedstawicieli kultury łużyckiej. Brakuje jednak dany na temat osad zakładanych przez te ludy. Po za tym gęstość zaludnienia, w tym czasie, w tych obszarze, szacowała się następująco. Jedna osoba przypadała na teren o rozmiarach, od 2 do 5 kilometrów kwadratowych.

W kolejnym okresie czasowym, czyli w starożytności, teren Kartuz  usytuowany był na uboczu szlaku bursztynowego.

W średniowieczu  doszło w 1382 roku do założenia/wybudowania w opisywanych Kartuzach klasztoru/zakonu przez Jana z Rusocina, kartuzi.

W latach od roku 1800 do 1918, wydarzyło się wiele rzeczy oraz zmian. Ale powoli i bez niepotrzebnego pośpiechu. W 1818 roku, przedstawiana między innymi wieś Kartuzy, stała się stolicą powiatu, wraz z niezbędną administracją. Co do opisania dalszych losów wspominanego w tekście klasztoru, podamy wszystkim zainteresowanym następujące dane. W 1825 roku po dokonanej kasacie wspomnianego obiektu, w wyniku podjętego decyzją kościelnej administracji, zadania, dokonano rozbiórki parafialnego dawnego kościoła, pod wezwaniem św. Katarzyny.

Kartuzy uzyskały również połączenie kolejowe z Pruszczem Gdańskim w 1886 roku. Po jedenastu latach, czyli w 1897 roku, wybudowany i wykonany w mieście został  dworzec kolejowy. Jego losy były krótkie, gdyż w wyniku działań wojennych, uległ on zniszczeniu.

W 1953 roku w Kartuzach  powstał  dworcowy budynek nowy. W XXI wieku, to jest w 2017 roku, zburzono go i zastąpiono obiektem nowym. Warto wiedzieć również, że w 1901 roku, opisywane Kartuzy uzyskały, potrzebne połączenie kolejowe z Kościerzyną. A  po trzech latach, w 1904 roku, wybudowano w Kartuzach parowozownię oraz  wieżę ciśnień. Natomiast w 1905 roku, została przedłużona kolejowa linia, prowadząca z Pruszcz ? Kartuzy do Lęborka. Natomiast  po ukończeniu w Kartuzach w 1910 roku elektrowni wodnej,  miasto udało się zelektryfikować. Natomiast w latach od roku 1918 do 1945 roku, był  kolejnym okresem, w którym w Kartuzach dużo się wydarzyło.  Bowiem po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918, wojsko polskie wkroczyło do Kartuz, w dniu 8 lutego 1920 roku. W tym samym roku  utworzona została w Kartuzach, Powiatowa Komenda Policji Państwowej.  Miejscowość stała się również stolicą powiatu kartuskiego. Ten natomiast graniczył z powiatem wejherowskim, kościerskim oraz z Niemcami i Wolnym Miastem Gdańsk. W tym czasie Kartuzy nie posiadały praw miejskich . Kartuzy opuściło również wielu Niemców w latach 1920 ? 1923. Pomimo faktu, że Kartuzy zostały opuszczone przez wielu Niemców, to i tak, pomimo, że znajdowali się oni w mniejszości, to i tak  byli oni elitą finansową oraz intelektualną  powiatu.  W 1922 roku w Kartuzach powstał  także szpital powiatowy. W 1923 roku prawa miejskie  uzyskało przedstawiane miejsce. Dzięki czemu Kartuzy uzyskały przez wspomniane wydarzenie  podniesienie posiadanej ośrodka rangi. Pomimo sukcesów oraz wnioskowanej nimi rozbudowy i znaczenia Kartuz. To ich znaczenie było jednak  zdecydowanie mniejsze.

Kiedy rozpoczęła się II wojna światowa, wszystko się powtórnie odmieniło. Już w dniu 4  września 1939 roku rozpoczęła się w Kartuzach  okupacja. Kiedy Niemcy wkraczali do Kartuz, podpalili  miejscową synagogę.  

W trakcie trwania wojny firma o nazwie Tlefbau Unternebming Heinrich Speck, zbudował tak zwane Nowe Osiedle. Składało się ono z kilkunastu nowych budynków, a poza tym nowe budynki wybudowano  przy ulicy Zamkowej oraz Sambora. Natomiast wraz z końcem sukcesów armii III Rzeczy na frontach II wojny światowej, przyszło się zmierzyć okupującym miasto i ziemie żołnierzom III Rzeszy, z armią kontratakującego ZSRR. Walki w opisywanych Kartuzach rozpoczęły się w dniu 9 marca 1945 roku. Miasto zostało zaatakowane przez  oddziały pancerne i piechotę z 49 Armii, i opanowane. Następnie w Kartuzach w lipcu 1945 roku, została ustanowiona polska administracja. Prawda była jednak taka, że pomimo jej ustanowienia, w mieście do roku 1946 pozostawała armia radziecka.

W połowie lat 50-tych nastąpił znaczący rozwój turystyki w Kartuzach. Mimo wszystko baza noclegowa istniejąca w mieście, w porównaniu do stanu z okresu przedwojennego pozostawał nadal jeszcze skromna. W 1955 kartuski oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego uruchomił w Kartuzach turystyczną stację, co przyczyniło się do rozpoczęcia prac związanych z potrzebnym i niezbędnym wytyczaniem szlaków oraz rozwoju ?wczasów wędrownych”. W 1964 w przedstawianym miejscu znajdowało się 2446 miejsc noclegowych. W roku 1969, wspomniana liczba wzrosła do 3136 miejsc. Turystyka w Kartuzach kwitła w przeszłości i rozwija się do chwili obecnej.

Co można powiedzieć na temat Kartuz?

Kartuzy leży w odległości 32 km na zachód od Gdańska. Stanowi ono centrum Szwajcarii Kaszubskiej i uznawane jest za stolicę Kaszub. Kartuzy stanowią centrum, z którego rozchodzi się 6 dróg kołowych w kierunkach: Gdynia, Gdańsk, Słupsk, Bytów, Lębork i Kościerzyna. W Kartuzach krzyżują się drogi wojewódzkie: nr 211, nr 224 i nr 228. W odległości  30 km od miasta znajduje się autostrada A1 oraz  Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy w Gdańsku. Ok. 30 km na południowy zachód od miasta znajduje się prywatne lądowisko Gołubie.                                                                                                

 Gmina Kartuzy wchodzi w skład mezoregionu Pojezierze Kaszubskie, które leży w północno ? wschodniej części Pomorza na wysokości 226m nad poziomem morza. Mezoregion sąsiaduje od północy z Pobrzeżem Kaszubskim, od wschodu z Żuławami Wiślanymi i doliną Dolnej Wisły, od południa z Borami Tucholskimi i Pojezierzem Starogardzkim, a od zachodu z Pojezierzem Bytowskim. Powiat kartuski ma głównie polodowcowa rzeźbę terenu, przewagę wzgórz morenowych (czołowych i dennych).   Z postoju lądolodu (około 13 tys. lat temu) pozostały ?kaszubskie góry”, z rumowiskami skalnymi.  W najbardziej zróżnicowanej części tego krajobrazu, od Kartuz w stronę Kościerzyny znajduje się najwyższe wzniesienie w pasie pojezierza południowego Wieżyca (328,6 m n.p.m.). Tereny powiatu kartuskiego w okolicach Mirachowa, Stężycy i Sulęczyna zajmują, tzw. pola sandrowe.

 Przez powiat kartuski przebiegają dwie ważne rzeki województwa pomorskiego ? Łeba i Słupia, a także na obszarze powiatu mają swe źródła dwie inne ? Radunia i Wierzyca. Rzeka Radunia utworzyła najdłuższy i najpiękniejszy szlak wodny w tej części Kaszub. W powiecie kartuskim są 173 jeziora o powierzchni przekraczającej 1 ha. Stąd  nazwy Pojezierze Kaszubskie i Szwajcaria Kaszubska. Do największych i najbardziej atrakcyjnych jezior w powiecie kartuskim należą Jezioro Raduńskie Górne i Jezioro Raduńskie Dolne o długości ponad 16 km, Jezioro Mausz (460 ha) i jeziora Gowidlińskie i Ostrzyckie o długości 7 km każde.

     W mieście znajduje się stacja kolejowa, która jest lokalnym węzłem kolejowym. Przez stację przebieg linia kolejowa nr 229 (Pruszcz Gdański ? Łeba) oraz kończy się linia kolejowa nr 214 Somonino ? Kartuzy. Ruch pociągów pasażerskich na linii kolejowej nr 229 został wstrzymany. Linia ta jest na dość dużym odcinku nieprzejezdna. Natomiast na linii kolejowej nr 214 odbywa się ruch sezonowy.   Pierwsze autobusy w mieście kursowały od 1926 roku, na trasie Gdańsk-Żukowo-Kartuzy. Intensywny rozwój przedwojennej komunikacji autobusowej nastąpił w roku 1936, kiedy to autobusy z Kartuz jeździły nie tylko do Gdańska, ale również do stolic ościennych powiatów, a nawet do Bydgoszczy. Pierwszy dworzec autobusowy znajdował się na rynku. W 1938 roku, powstała spółka Kaszubska Spółka Komunikacyjna, która przejęła większość kursów.  

 Centrum miasta usytuowane jest wokół rynku w kształcie podkowy, zagospodarowywanego okolicznościowo, gdzie odbywają się główne imprezy miejskie. Ulica Dworcowa przylega do rynku, który położony jest pomiędzy ulicami Haffnera i Kolejową. Przy rynku usytuowany jest kościół pw. św. Kazimierza. Przy ul. 3 Maja usytuowany jest Urząd Gminy, przy ul. Kościerskiej znajduje się Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera, przy ul. Marszałka Piłsudskiego znajduje się parafia rzymsko – katolicka św. Wojciecha, między ul. Marszałka Piłsudskiego a ul. Kartuską położone jest osiedle Wybickieg.

Natomiast inne dane o Kartuzach, informują że Kartuzy mają piękne położenie opadające miękko ku zboczom jezior. Posiadają reprezentacyjne panoramy z widocznymi historycznymi dominantami. Jedną z nich jest Kolegiata Kartuska, której tereny ciągną się wzdłuż ulic Jeziornej i Zamkowej. W mieście dominuje liczna zabudowa dwupiętrowa , częściowo historyczna. Dostrzegalną z rynku głównego miasta dominantą jest kościół pw. św. Kazimierza. Wokół zwartej starszej części miasta dominuje zabudowa domów jednorodzinnych oraz w dalszej odległości zabudowa bloków mieszkaniowych.

Atrakcje w Kartuzach i okolicy

• Jezioro Karczemne
• Jezioro Klasztorne Duże
• Mielenko
• Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
• Muzeum Kaszubskie Kartuzy
• Galeria Refektarz
• Aleja Filozofów w Kartuzach
• Szlak Kamiennych Kręgów
• Skansen w Szymbarku.
• Kaszubski Park Krajobrazowy
• Kaszubski Park Miniatur
• Kaszubski Park Etnograficzny
• Wieża widokowa Kaszubskie Oko
• Wdzydzki Park Krajobrazowy
• Punkt widokowy ? Złota Góra/ Brodnica Górna
• Muzeum Kolejnictwa
• Osada Średniowieczna Sławutowo
• Słowiński Park Narodowy
• Zamek Krzyżacki w Gniewie
• Zamek w Bytowie.
• Kamienne kręgi w Węsiorach.

Nad jeziorem

Mikołajki noclegi, Giżycko noclegi, Ruciane-Nida noclegi, Mrągowo noclegi, Kętrzyn noclegi, Węgorzewo noclegi, Ryn noclegi, Pisz noclegi, Ełk noclegi, Olsztyn noclegi, Ostróda noclegi, Iława noclegi, Krutyń noclegi, Kruklanki noclegi, Orzysz noclegi, Łeba noclegi, Mielno noclegi, Rowy noclegi, Solina noclegi, Polańczyk noclegi, Myczkowce noclegi, Zawóz noclegi, Gródek Nad Dunajcem noclegi, Czorsztyn noclegi, Niedzica noclegi, Kluszkowce noclegi, Augustów noclegi, Gierłoż noclegi, Stare Juchy noclegi, Tałty noclegi, Zełwągi noclegi, Olecko noclegi, Rajgród noclegi, Wilków noclegi, Ukta noclegi, Miłki noclegi, Olsztynek noclegi, Szczytno noclegi, Pasym noclegi, Nidzica noclegi, Gołdap noclegi, Piecki noclegi, Ostróda noclegi, Reszel noclegi, Miłomłyn noclegi, Bryzgiel noclegi, Okuninka noclegi, Żywiec noclegi, Międzybrodzie Żywieckie noclegi, Międzybrodzie Bialskie noclegi, Mamerki noclegi, Chańcza noclegi, Piękna Góra noclegi, Rydzewo noclegi, Raków noclegi, Sorkwity noclegi, Wiartel noclegi, Pluski noclegi, Stare Jabłonki noclegi, Dłużec noclegi, Sulejów noclegi, Sielpia noclegi, Borków noclegi,