TAŃCE PRZYŚPIEWKI BIESIADOWANIE. ODKRYWAMY TAJEMNICE PODHALAŃSKIEGO FOLKLORU.

Niemalże każdy region, zakątek Polski od początku istnienia ma swoje
tradycje, zwyczaje i obyczaje. Przekazywane nierzadko z pokolenia na
pokolenie. Choć niektóre z nich na przestrzeni lat mogły ulec
nieznacznym zmianom to jednak fakt, iż kryją w sobie wiele piękna
pozostaje niezmienny. Stanowią one ważny, nieodłączny element
naszej kultury. Podobnie zresztą, jak inne normy społeczne. Dzięki
nim znamy swoją tożsamość, możemy korzystać z mądrości
ludowych, wypracowanych przez naszych przodków. Ponadto posiadamy
informacje na temat życia w dawnych czasach. Choć trzeba
podkreślić, iż w znacznym stopniu różniły się od czasów
współczesnych, gdyż gwałtowny postęp cywilizacyjny nastąpił
stosunkowo niedawno.

Jednym z najbardziej znanych regionów, które dysponują charakterystyczną,
barwną, a także przepełnioną różnorodnością tradycją jest
Podhale. Jest to region leżący w południowej Polsce u północnego
podnóża Tatr, w dorzeczu górnego Dunajca. Kultura Podhalańska
jest na tyle znana i unikalna, że raczej każdy choć raz w życiu
miał okazję się z nią zetknąć. Dość rozpoznawalny jest przede
wszystkim tamtejszy folklor. Nie dziwi więc kwestia, iż określany
jest on, jako wizytówka tego obszaru. Mimo, iż na terenie całych
pasm rejonów górskich znajdziemy niezliczoną ilość atrakcji
turystycznych to właśnie sam folklor jest atutem, walorem samym w
sobie. Rodowici mieszkańcy? Górale Podhalańscy ? od zawsze mieli ogromną świadomość
swojej odrębności kulturowej. To natomiast przekłada się na
kultywowanie wśród nich lokalnych tradycji, a te na jak można się
domyślić są swojego rodzaju bogatym wachlarzem. Począwszy od
ubiorów, muzyki, sztuki, przechodząc do kuchni, a także
charakterystycznego architektonicznego stylu góralskiego. Ludność
ta zamieszkuje obszar najbliższych okolic Tatr, posługując się
tamtejszą gwarą podhalańską. Ich największym miastem jest Nowy
Targ, doganiany przez Zakopane. Miejscowy folklor, wraz z wszelkimi
tradycjami od dawna urzekał artystów przybywających w Tatry. W
dodatku posłużył, jako inspiracja do tworzenia poezji, malarstwa,
rzeźby, czy muzyki. Powstał nawet charakterystyczny dla tego
regionu architektoniczny styl zakopiański. Jego stworzenia podjął
się słynny malarz- Stanisław Ignacy Witkiewicz, działając w
oparciu o zafascynowanie tradycyjnym stylem podhalańskim, góralskim.
Skoro mowa o folklorze podhalańskim nie sposób nie odnieść się
do elementów, które na niego wpływają. Wszak to one składają
się na ogólną tradycję, kształtując panujące tam zasady. To
zaś znajduje swoje przełożenie, zawierając się w swoistej
obyczajowości regionu, oraz wyodrębnienie przyjętych zwyczajów. W
pierwszej kolejności na wzmiankę zasługuje typowo góralski strój.
Mimo, iż na co dzień Górale ubierają się zupełnie
zwyczajnie-jest on dla nich aspektem, do którego czują się
niebywale przywiązani.

Tym, co od razu przychodzi na myśl, gdy skojarzymy sobie damską wersję góralskiej odzieży są grube, krwiste- z domieszką odcienia jarzębinowego korale. Następnie szeroka, kwiecista spódnica, oraz biała koszula
w połączeniu z gorsetem. Co ciekawe pojawia się jeden wspólny
element, występujący również w przypadku męskiego wariantu
odzieżowego. Buty, skrywające się pod mianem ?kierpce?. Ta
najbardziej znana część stroju góralskiego jest szyta ręcznie,
przeważnie z jednego kawałka skóry. Wyglądem zbliżone do lekkich
,,chodaków?. Kierpce podtrzymywane są na nogach przez rzemienne
paski, zawiązane nieco ponad kostką. Wariant męski góralskiego,
codziennego odzienia to: czarny kapelusz z niewielkim piórem,
umiejscowionym na boku. Podobnie, jak w przypadku ubioru damskiego,
dokładniej- korali jest on najbardziej zapamiętywanym symbolem
męskiej odzieży podhalańskiej. Odzież męska na Podhalu to
również biała koszula z kołnierzykiem, zdobiona
haftem peleryna, szeroki pas i obcisłe spodnie z białego sukna.
Ozdobione są tzw. parzenicami i pomponami. Po tym krótkim
zestawieniu porównawczym można wywnioskować, iż odzież
ta-zarówno, jeśli chodzi o płeć żeńską, jak i męską odznacza
się wieloma printami, różnorakimi wzorami. Zaznaczyć trzeba, iż
najbardziej rzuca się w oczy z pewnością utrzymanie garderoby
góralskiej w jaskrawej, kolorowej tonacji. Szczególnie zauważalne
bywa to w wypadku kobiet. Umiejscowienie na materiale ich spódnic
kwiatów jeszcze bardziej unaocznia, potwierdza tę tezę.

Przechodząc
do tematyki rozrywkowej dla górali również bardzo
charakterystyczny jest taniec. Tradycje tańców góralskich wywodzą
się w dużej mierze ze zwyczajów pasterzy wołoskich. Dlatego też
wykonują je głównie mężczyźni, ponieważ pokazują one siłę i
zręczność tancerzy. Muzyka ludowa Podhala to zachowanie swego
rodzaju anonimowości, spontaniczności. Jej tworzenie wynika z
naturalnych potrzeb, niż przeżyć stricte artystycznych. Utwory
niosące przesłanie o przygodach słynnych harnasiów, bądź też
myśliwskie eskapady trwale wiązały się z melodią. Ta z kolei
była przekazywana, wymieniana w wielu kapelach. Inne zaś,
improwizowane były w zależności od okazji na zabawie w karczmie,
bądź przy ognisku na hali dopasowywano je do znanych melodii.
Muzyka odgrywała diametralnie ważną rolę podczas celebracji
przyjęć weselnych. Oprócz utrwalanych od wieków standardowych
pieśni mieszkańcy nie zapominają również o okolicznościowych
przyśpiewkach. Nie od dziś wiadomo, że górale chętnie, a zarazem
hucznie świętują rodzinne wydarzenia. Tym bardziej, iż znani są
także od dawien dawna z niemałej gościnności, czego do dziś nie
można im odmówić, poddać w wątpliwość. Mieszkańcy Podhala to
również krewki charakter, głośne awantury i gotowość do bójek.
Nie bez powodu mówi się, że uroczystość weselna bez ,,bitki?,
jak nazywają to rodowici mieszkańcy-to nie prawdziwe wesele. Bez
muzyki według górali żadne zaślubiny nie mogłyby się odbyć.
Obrzęd ten traktują oni, jako wręcz operę ludową. Góralom
słusznie przypisuje się talenty muzyczne i taneczne, budzą zachwyt
skoczną muzyką i żywiołowym tańcem. Typowa dla tego regoinu
muzyka jest niespotykana na innych terenach naszego kraju, stąd też
jej wyjątkowość. Kuchnia również nie odstaje swoim kunsztem
smakowym. We wsiach Podhalańskich niegdyś podstawą pożywienia
były produkty uzyskane z hodowli, czyli nabiał z mleka owczego i
krowiego. Od czasu do czasu pozwalano sobie na niedużą ilość
mięsa, tłuszczu zwierzęcego, oraz to, co zdobyto poprzez
zbieractwo, jak również łowiectwo. Żywność góralska w zasadzie
nie różni się w dni powszednie od naszej. Głównym składnikiem,
na którym bazuje jest kwaszona kapusta, oscypek i twaróg. Do potraw
regionalnych, z których Podhalanie są dumni do dziś należą
takie, jak: Moskol, Kluski, Kwaśnica. Jednakże przyjezdni na myśl
o jedzeniu u Podhalan zdecydowanie najczęściej wskazują na
oscypka. Od dawien dawna jest to w pewnym sensie znak rozpoznawczy spośród wszystkich lokalnych potraw, szczególnie w sercu Tatr,
będącej ich stolicą, czyli w Zakopanym.

Reasumując, kultura na Podhalu jest dość złożona. Zachowując przy tym różnorodność, oraz fakt, iż pozostaje niezmiennie szeroko rozwinięta. Oryginalność i żywiołowość, przeplatane z
energicznością i kolorytem to cechy, które doskonale oddają jej
charakter, stopień ukształtowania, a zarazem to, co ma nam do
zaoferowania. Wyróżnia ją swojskość, otwartość na obcych i
niezwykła gościnność, którą mogą poszczycić się jej
mieszkańcy. Osoby przyjeżdżające na Podhale zachwycić mogą się
charakterystyczną muzyką i ciekawym tańcem. Nie ulega wątpliwości,
iż warto odwiedzić ten region, poznać jego zwyczaje,
zaprzyjaźniając się z okoliczną społecznością.

Kinga
Kopyś 

W Górach
Zakopane noclegi, Białka Tatrzańska noclegi, Bukowina tatrzańska noclegi, Kościelisko noclegi, Poronin noclegi, Biały Dunajec noclegi, Szaflary noclegi, Murzasichle noclegi, Jurgów noclegi, Szczawnica noclegi, Krościenko nad Dunajcem noclegi, Czorsztyn noclegi, Niedzica noclegi, Kluszkowce noclegi, Krynica-Zdrój noclegi, Muszyna noclegi, Tylicz noclegi, Piwniczna-Zdrój noclegi, Szczyrk noclegi, Wisła noclegi, Ustroń noclegi, Brenna noclegi, Koniaków noclegi, Żywiec noclegi, Korbielów noclegi, Zawoja noclegi, Karpacz noclegi, Szklarska Poręba noclegi, Miłków noclegi, Polanica-Zdrój noclegi, Kudowa-Zdrój noclegi, Duszniki-Zdrój noclegi, Lądek-Zdrój noclegi, Kłodzko noclegi, Świeradów-Zdrój noclegi, Solina noclegi, Polańczyk noclegi, Ustrzyki Dolne noclegi, Ustrzyki Górne noclegi, Cisna noclegi, Wetlina noclegi, Święta Katarzyna noclegi, Krajno noclegi, Bodzentyn noclegi, Nowa Słupia noclegi, Chęciny noclegi, Baligród noclegi, Smerek noclegi, Komańcza noclegi, Lutowiska noclegi, Rymanów-Zdrój noclegi, Iwonicz-Zdrój noclegi, Wysowa noclegi, Maniowy noclegi, Sromowce Niżne noclegi, Sromowce Wyżne noclegi, Gliczarów Górny noclegi, Czarna Góra noclegi, Małe Ciche noclegi, Murzasichle noclegi, Ząb noclegi, Szaflary noclegi, Witów noclegi, Chochołów noclegi, Jabłonka noclegi, Lipnica Wielka noclegi, Zubrzyca Dolna noclegi, Zubrzyca Górna noclegi, Istebna noclegi, Milówka noclegi, Limanowa noclegi, Międzybrodzie Żywieckie noclegi, Zwardoń noclegi, Jaworzynka noclegi, Jastrzębie-Zdrój noclegi, Złoty Stok noclegi, Szczawno-Zdrój noclegi, Ściegny noclegi, Sosnówka noclegi, Jelenia Góra noclegi, Sucha Beskidzka noclegi, Maków Podhalański noclegi, Rabka-Zdrój noclegi, Nowy Targ noclegi, Ochotnica Górna noclegi, Mszana Dolna noclegi, Jaworki-Homole noclegi, Święty Krzyż noclegi