Żuraw nad Motławą w Gdańsku – najstarszy średniowieczny dźwig portowy

Co
warto wiedzieć?

Żuraw nad Motławą jest
najstarszym i najbardziej okazałym średniowiecznym żurawiem portowym, który się
zachował do dziś.

Dźwig
wybudowano nad Motławą, pełni funkcję bramy wodnej. Posiada
30 m wysokości. Brama
Żuraw jest miejscem odwiedzin przez turystów.

Wewnątrz
została przygotowana wystawa opisująca działanie portu w ciągu wieków. Dzięki niej mamy możliwość zapoznania się z zawodami takimi jak tragarz, doker,
szypr, żaglomistrz, powroźnik, kupiec.  W
czasie zwiedzania możemy zobaczyć wnętrza spichlerzy.

Ile
lat ma Żuraw  w Gdańsku?

Pierwsza
informacja na temat drewnianego dźwigu-bramy wywodzi się z 1367 roku.

Po
pożarze najstarszej budowli postawiono w latach 1442-1444 nową budowlę,
murowana zachodnia elewacja została zbudowana w 1483 roku.

Żuraw
była to największa brama wodna Gdańska. W przyziemiu
były pokoje dostosowane do przeprowadzania ataku armatniego, mieszczące
się na wyższych warstwach strzelnice przeznaczone dla manualnej broni ostrej.

Głównym
mechanizmem dźwigu były bębny umieszczone na wale, na który nawijano linę.  Na
początku działała jedna para kół bębnowych,a w XVI lub XVII w.
funkcjonowały obie pary kół. Każdy
bęben napędzali czterej pracownicy zwani żurawnikami, którzy chodzili na położonym
wewnątrz okręgu koła.

Urządzenie
pozwalało na podnoszenie ciężaru o masie do 2 ton. Żuraw
miał na celu przeładunek i służył do stawiania i opuszczania masztów.

Był
własnością miejską administrowaną przez mistrza dźwigowego.

Na
początku XVII w. obiekt tracił znaczenie szturmowe, na koniec XVII w.
zmniejszało się jego znaczenie jako dźwigu, sporadycznie wykorzystywano go
do 1944 roku.

W 1945 r.
drewniany fragment znajdujący się wewnątrz razem z mechanizmem spłonął,
obmurowanie okrężne zostały uszkodzone w 60 procentach.

W latach
1957-1969 budynek zmodernizowano, w latach 1962-1965 obiekt przystosowano
na muzeum i odnowiono urządzenie dźwigowe.

Funkcjonowanie
żurawia to prawdziwa perełka występująca w średniowiecznej inżynierii, jest to
obowiązkowe miejsce na liście atrakcji znajdujących się w Gdańsku.

Konstrukcja
opiera się o dwie pary dużych kół sporządzonych z drewna. Bardzo
dobrze je widać na zewnątrz obiektu, bo są zlokalizowane w miejscu,

w
którym znajduje się sklepienie bramy. Wchodząc
do środka bramy warto wejść po drewnianych schodach na górę, aby
obejrzeć pozostały odcinek mechanizmu.

Mechanizm
bazuje na dwóch kołach deptakowych posiadających średnicę 6 metrów, do jej
wnętrza wchodziła konkretna liczba mężczyzn, byli to wykwalifikowani pracowni,
zwani żurawnikami. Kiedy
znajdowali się wewnątrz koła rozkręcali cały przyrząd siłą swych nóg.

Mechanizm
był bardzo efektywny, 4 mężczyzn udźwignęło ciężar posiadający wagę 2 ton o
wysokości 27 metrów. Korzystając
z obu kół było możliwe podniesienie 4 ton ładunku o wysokości 11
metrów. Zadaniem
żurawia portowego był transport i wyładunek statków.  Podczas
działań wojennych w mieście służył jako umocnienie obronne.

Gdzie
się znajduje Żuraw?

Żuraw
nad Motławą jest umiejscowiony w Śródmieściu na obrzeżach Motławy, przy ul.
Szerokiej 67/68.

Ekspozycja
jest dostępna na 3 kondygnacjach. Zwiedzanie
Żurawia zajmuje około godzinę.

Maksymalnie
30 osób może przebywać w Zurawiu.

Do
Żurawia możemy dojechać autobusami i tramwajami do przystanku Brama Wyżynna,
kolejką SKM do Gdańska Głównego, stamtąd dochodzimy do Żurawia i Ośrodka
Kultury Morskiej, samochodem od ulic – Targ Drzewny, Wały Jagiellońskie i
Hucisko – ul. Targ Drzewny, dalej ul. Szeroką na koniec ulicy. 

Jakie
są atrakcje w pobliżu?

Gdańsk
jest najstarszym polskim miastem posiadającym bogatą tradycję i najcenniejszą
kolekcję zabytków w Polsce.

Gdańsk
był świadkiem wydarzeń, które decydująco wpływały na historię naszego kraju i
świata.

Dużo
zabytków, interesująca historia i bardzo dobre umiejscowienie nad Morzem
Bałtyckim sprawiają, że mieszkańcy Gdańska i przyjeżdżający tutaj turyści
uznają, że jest najpiękniejszym i najciekawszym miastem w Polsce.

Co warto jeszcze zwiedzić w Gdańsku?:

1.
Dom Uphagena – Muzeum Wnętrz Mieszczańskich

2.
Fontanna Neptuna w Gdańsku

3.
Ratusz Głównego Miasta 

4.
Droga Królewska w Gdańsku (ulica Długa i Długi Targ)

5.
Długie Pobrzeże

6.
Ulica Mariacka w Gdańsku

7.
Bazylika Mariacka w Gdańsku

8.
Muzeum II Wojny Światowej i Westerplatte

9.
Muzeum Bursztynu w Gdańsku

10.
Europejskie Centrum Solidarności

11.
Molo w Gdańsku Brzeźnie

12.
Plaża w Gdańsku

13.
Archikatedra Oliwska

14.
Park Oliwski

 Adres:
Ul.
Szeroka 67/68
80-835
Gdańsk
Tel.:
(58) 302 – 92 – 69

Zobacz również: noclegi nad morzem   Gdańsk apartamenty     Gdańsk hotele     Gdańsk kwatery prywatne     Gdańsk pokoje do wynajęcia 

Nad morzem

Gdańsk noclegi, Gdynia noclegi, Sopot noclegi, Kołobrzeg noclegi, Władysławowo noclegi, Hel noclegi, Jastarnia noclegi, Jurata noclegi, Chałupy noclegi, Chłapowo noclegi, Karwia noclegi, Dąbki noclegi, Rowy noclegi, Unieście noclegi, Łazy noclegi, Chłopy noclegi, Dźwirzyno noclegi, Mrzeżyno noclegi, Pogorzelica noclegi, Niechorze noclegi, Pobierowo noclegi, Dziwnów noclegi, Dziwnówek noclegi, Jarosławiec noclegi, Wicie noclegi, Puck noclegi, Rewa noclegi, Jastarnia noclegi, Jastrzębia Góra noclegi, Krynica Morska noclegi, Kąty Rybackie noclegi, Stegna noclegi, Dębki noclegi, Łeba noclegi, Ustka noclegi, Jarosławiec noclegi, Darłowo noclegi, Dąbki noclegiMielno noclegi, Sarbinowo noclegi, Ustronie Morskie noclegi, Grzybowo noclegi, Rewal noclegi, Świnoujście noclegi, Międzyzdroje noclegi, Koszalin noclegi, Rowy noclegi, Mielno noclegi, Kołobrzeg noclegi, Bobolin noclegi, Reda noclegi