Szlak Orlich Gniazd

Szlak Orlich Gniazd to jeden z najpiękniejszych i najbardziej interesujących szlaków w Polsce. Długość szlaku liczy ponad 163 km,  przebiega przez dwa województwa małopolskie i należy do najdłuższych szlaków w Polsce . Oprócz zamków, ruin, ciekawej historii możemy również podziwiać piękne krajobraz. Szlak Orlich Gniazd na Jurze rozpoczyna się lub kończy na Starym Rynku w Częstochowie i prowadzi na południowy-wschód do Krakowa, kończy się na osiedlu Krowodrza Górka.  

Wędrując po czerwonym jurajskim Szlaku Orlich Gniazd można poznać większość jurajskich zamków i strażnic, należą do nich: Klasztor na Jasnej Górze, zamek w Olsztynie, ślady zamku Ostrężnik, zamek w Mirowie, przepięknie odbudowany zamek Bobolice, zamek Bąkowiec w Morsku, Gród na Górze Birów, zamek Ogrodzieniec w Podzamczu, częściowo odrestaurowany zamek Pilcza w Smoleniu, zamek w Rabsztynie, ślady zamku w Bydlinie, zamek Pieskowa Skała czy ruiny zamku w Ojcowie. Głównym fundatorem był Kazimierz Wielki.

Skąd wzięła się nazwa Orle Gniazda?

Nazwa wywodzi się od jurajskich zamków, ponieważ średniowieczne, obronne zamki osiadły niczym orle gniazda na wysokich skałach Jury.  Nazwa została stworzona w 1857 roku przez poetę i krajoznawcę Wiktoryna Zielińskiego. W XIV wieku za czasów panowania Kazimierza Wielkiego na pograniczu polsko-czeskim, w miejscu drewnianych grodów, wybudowano wiele warownych zamków uzupełniony niewielkimi strażnicami, ufortyfikowanymi klasztorami i kościołami w celu zabezpieczenia ówczesnej stolicy ? Krakowa i ochrony granic państwa. 

Zamki na Szlaku Orlich Gniazd

• Sanktuarium NMP na Jasnej Górze w Częstochowie (Jasna Góra)
• Zamek Olsztyn
• Dolina Wiercicy – Złoty Potok
• Strażnica obronna w Przewodziszowicach
• Zamek Mirów
• Zamek Bobolice
• Zamek Bąkowiec Zawiercie-Skarżyce
• Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
• Ruiny strażnicy w Ryczowie
• Zamek Pilcza i Rezerwat Smoleń
• Zamek Bydlin
• Zamek w Rabsztynie
• Zamek Tenczyn w Rudnie
• Wawel

Sanktuarium NMP na Jasnej Górze

 Sanktuarium NMP na Jasnej Górze w Częstochowie jest najliczniej i najczęsciej odwiedzanym i jednym z najważniejszych na świecie sanktuarium maryjnym. W zespole klasztornym ojców paulinów znajduje się cudowny wizerunek Marii z Dzieciątkiem, który do Częstochowy został przywieziony w XV wieku. Klasztor na Jasnej Górze został założony w 1382 roku, przez księcia Władysława Opolczyka, który sprowadził z Węgier zakon paulinów. Osadził ich na wzgórzu o wysokości ok 300 m n. p. m., któremu paulini nadali nazwę Jasna Góra.

Najbardziej znanym wydarzeniem było jej oblężenie przez wojska szwedzkie i obrona dowodzona przez przeora o. Augustyna Kordeckiego w 1655 r. Zwycięstwo przypisano wstawiennictwu i opiece samej Matki Bożej. W ramach wdzięczności król Jan Kazimierz 1 kwietnia 1656 r. w uroczystym ślubowaniu w katedrze lwowskiej (tzw. śluby lwowskie) oddał kraj pod władzę Maryi, obierając Ją za Patronkę i Królową państwa oraz narodu polskiego.

W zabudowie klasztoru znajdują się: Kaplica Matki Boskiej – składa się z trzech części. Najstarsza jest zbudowana w stylu gotyckim, w której znajduje się prezbiterium z hebanowym ołtarzem (1650 r.) i wiszącym pośrodku najświętszym obrazem. W kaplicy znajdują się różne drobiazgi podarowane przez cudownie uleczonych ludzi, w podzięce za uzdrowienie. Bazylika św. Krzyża, Ołtarz główny, ufundowany w 1728 r. przez hetmana S. Chomentowskiego i przedstawia Wniebowzięcie Matki Boskiej, na chórze znajdują się jedne z największych organów w Polsce. Do zespołu klasztornego należą: Wieża (106 m. n.p.m.), Arsenał (1660-1680 r.), Sala rycerska (1674 r.), Skarbiec (1674 r.). 

 Zamek w Olsztynie

Ruiny Zamku w Olsztynie koło Częstochowy usytuowane na szczycie jurajskiego wzgórza. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1306 roku.  Wzniesiony został na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu, rozbudowany w latach 1349-59 z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, dla obrony pogranicza śląsko-małopolskiego. Od 1370 r zamek przeszedł w ręce Władysława Jagiełły. W XVI w zamek składał się z 5 zasadniczych części: dwu przedzamczy oraz zamku dolnego, środkowego i górnego.Charakterystycznym elementem ruin jest gotycka baszta z XIII wieku o wysokości 35 m

 Dolina Wiercicy – Złoty Potok

Ruiny zamku Ostrężnik znajdują się przy drodze nr 793 Żarki – Złoty Potok w Złotym Potoku. W okolicach ruin na Ostrężniku znajduje się węzeł szlaków turystycznych, w tym niebieski Szlak Warowni Jurajskich. Na skalnym wzgórzu Ostrężnik, zachowały się niewielkie fragmenty murów zamku o tej samej nazwie, pochodzące z XIV wieku. Prawdopodobnie budowa zamku nigdy nie została dokończona. Obiekt ten składał się z zamku górnego, dolnego oraz podzamcza. Podzamcze było otoczone drewniano-ziemnym wałem i fosą

Dolina Wiercicy jest zaliczana do najpiękniejszych fragmentów Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Turyści są zachwyceni czystą wodą Wiercicy, pięknymi lasami i wapiennymi skałami o niezwykłych kształtach. Znajduje się tutaj dużo zabytków oraz miejsc związanych z Zygmuntem Krasińskim.

Strażnica obronna w Przewodziszowicach

Ruiny strażnicy w Przewodziszowicach mieszczą się w okolicach Żarek. Prowadzi tu kilka szlaków turystycznych, w tym żółty szlak i niebieski Szlak Warowni Jurajskich.Do Strażnicy dojdziemy tylko pieszo lub rowerem ścieżką rowerową która oznaczona jest jako szlak warowni jurajskich. Ten kompleks skalny chętnie jest wykorzystywany do wspinaczek.

 Zamek Mirów

Ruiny zamku Mirów zaliczane są do najbardziej znanych i malowniczo położonych pozostałości zamków Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Ruiny zamku stanowią przykład założenia rezydencjonalno-obronnego, powstałego z przekształcenia XIV-wiecznej strażnicy w zamek. Zamek był bliźniaczą warownią Zamku Bobolice. Oba zamki łączyło nie tylko podobieństwo ale tragiczna legenda. Zamkami władali niegdyś bracia Mir i Bobol. Nieszczęśliwy romans Mira z żoną Bobola zakończył się bratobójstwem oraz zamurowaniem pięknej księżniczki żywcem, która do dziś jako biała dama spogląda w stronę Mirowa z murów Zamku Bobolice.

Zamek Bobolice

Zamek Bobolice położony na malowniczym wzgórzu to jedna z bardziej znanych warowni leżących na Szlaku Orlich Gniazd.Bobolicka twierdza była pierwotnie zamkiem królewskim, zbudowanym za panowania Kazimierza Wielkiego choć prawdopodobnie jakieś fortyfikacje istniały tu wcześniej. Podobnie jak inne zamki jurajskie, Bobolice należały do systemu warowni granicznych mających bronić Królestwa Polskiego. W 1370 roku rządzący wówczas Polską Ludwik Węgierski nadał zamek Władysławowi Opolczykowi. W 1587 roku warownia zdobyta została przez wojska Maksymiliana Habsburga, pretendenta do polskiego tronu, po czym została odbita przez Jana Zamojskiego. W roku 1625 zamek przeszedł w ręce Myszkowskich, władających Mirowem. Legendy opowiadają o podziemnym tunelu, łączącym zamek z pobliską twierdzą w Mirowie, a także o dwóch braciach panujących w obydwu warowniach, których miłość do jednej kobiety zakończyła się bratobójstwem. W 1999 roku zamek kupiła rodzina Laseckich, która podjęła się odbudowy obiektu. Zamek oficjalne jest otwarty i dostępny dla turystów.

 Zamek Bąkowiec Zawiercie-Skarżyce

Ruiny  ZAMKU „BĄKOWIEC” z XIV wieku znajduja się na terenie Szlaku Orlich Gniazd oraz niebieskiego Szklaku Warowni Jurajskich. Wzniesiony na planie nieregularnego wieloboku. Kamienna brama, po której pozostały fragmenty wprowadzała na dziedziniec, który otoczony był murem i czworokatnymi pomieszczeniami. W pobach znajdowały się baszty pełniące rolę obserwacyjno – obronną. Fortyfikacje zamku były bardzo trudno dostępne – dotrzec tu można było jedynie przez system pomostów i drabin. Pierwsze wzmianki o zamku wywodzą się z 1390 roku, należał on wtedy do Mikołaja Strzały.

 Zamek Ogrodzieniec

 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu to największa i najpiękniejsza  warownia na Szlaku Orlich Gniazd jak i w Polsce. Znajduje się na Górze Janowskiego w środkowej części Wyżyny. Początki sięgają czasów Bolesława Krzywoustego, kiedy to na skalistym wzniesieniu Góry Birów powstał obronny gród, w połowie XIV wieku Kazimierz Wielki zbudował na Górze Janowskiego gotycki zamek, który Władysław Jagiełło w 1386 r. darował Włodkowi z Charbinowic herbu Sulima. XVI wieku znala się w rękach rodu Bonerów, należącego do najbogatszych i najbardziej wpływowych w ówczesnej Polsce. Z inicjatywy Seweryna Bonera w latach 1530-45 zamek przebudowany został na wspaniałą budowlę w stylu renesansu, wzorowany na zamku wawelskim z wielkim przepychem stał się jedną z najwspanialszych rezydencji w Rzeczypospolitej który nazywano Małym Wawlem W 1655 oraz 1702 r. szwedzkie spowodowały pożar, który strawił znaczną część zamku. W 1702 r.  Od tego czasu postępował upadek zamku. Ostatni mieszkańcy opuścili zamek około 1810 roku. Po II Wojnie Światowej w latach 1949 – 1951 oraz 1964 – 1973 zostały wykonane prace konserwatorskie i zabezpieczające, po których zamek został udostępniony do zwiedzania.

Każdego roku pojawia się tutaj tysiące turystów. Zamek można było zobaczyć między innymi w serialu „Wiedźmin” .Ruiny służyły również jako plenery filmowe do produkcji takich filmów jak „Rycerz”, „Janosik”, czy „Zemsta” Andrzeja Wajdy. 

Ruiny strażnicy w Ryczowie

Strażnica w Ryczowie zbudowana została przez Kazimierza Wielkiego na trudno dostępnej skale, stanowiła ogniwo w łańcuchu mniejszych i większych warowni, znajdując się pomiędzy zamkami w Podzamczu, Smoleniu i Bydlinie. Strażnica uległa zniszczeniu w XV wieku została opuszczona i z wieku na wiek  popadł w ruinę.

Podobno w księżycowe noce na murach zamku pojawia się ogromny czarny pies, ciągnący za sobą wielki łańcuch. Według legendy to dusza bogatego i okrutnego kasztelana krakowskiego, Stanisława Warszyckiego, jednego z panów Zamku Ogrodzieniec

Do dziś zachowały się fragmenty murów oraz wał. Obecnie w rejon resztek budowli prowadzą szlaki turystyczne. Przebiega tędy oznaczony na niebiesko Szlak Warowni Jurajskich, a także inne trasy, które turyści mogą wykorzystać do dłuższych wędrówek w atrakcyjne, a równocześnie nieco mniej znane rejony Jury.

Zamek Pilcza i Rezerwat Smoleń

Zamek Pilcza w Smoleniu to ruiny średniowiecznego, gotyckiego zamku Pileckich na szlaku orlich gniazd. Zalesiane wzgórze to stanowi rezerwat przyrody „Smoleń” Wzgórze na którym położone są ruiny zamku, prawdopodobnie było zamieszkałe jeszcze przed naszą erą. Świadczą o tym wykopaliska archeologiczne w postaci grotów włóczni. Według informacji  drewniany Zamek w Smoleniu stał już w XIII wieku, kóry został spalony.  

Rezerwat Przyrody „Smoleń” obejmuje wzgórze z wapieni jurajskich z ruinami Zamku w Smoleniu porośnięte są lasem bukowo-grabowo-modrzewiowym z przewagą buczyny sudeckiej . Znajdują się tu liczne ostańce, szczeliny i wgłębienia.

Zamek Bydlin

Zamek Bydlin położony jest na wzgórzu w gęstym lesie. Pierwsza budowla powstała tu prawdopodobnie w XIV wieku jako strażnica w ramach umacniania granic ze Śląskiem. W  XVI wieku Bydlin przeszedł na własność Bonerów, a budowlę zamieniono na kościół. W 1655 roku kościół zniszczyli Szwedzi. w XVII został odbudowany, ale nie długo później ograbiany, niszczony  przez panoszące się po Polsce obce wojska popadał w ruinę. Na terenie wzgórza znajdziemy liczne ślady okopów, pochodzących z okresu I wojny światowej. Tutaj Legioniści w 1914 roku stoczyli bitwę, która przeszła do historii pod nazwą bitwy pod Krzywopłotami. Na pobliskim cmentarzu znajdują się groby poległych tu żołnierzy. 

Zamek w Rabsztynie

Zamek w Rabsztynie powstał na  wzgórzu wapiennym, średniowieczny zamek rycerski, który powstał w czasach Kazimierza Wielkiego, wielokrotnie zmieniał właścicieli. Byli nimi: Spytko z Melsztyna, rodzina Toporczyków zwana Rabsztyńskimi, później m.in. Bonerowie, aż na początku XVII wieku przeszedł w ręce Zygmunta Myszkowskiego. 

W 1657 roku, kiedy to został spalony przez Szwedów, niestety odbudowana go tylko w części Na początku XVIII w  u podnóża zamku powstał dwór starościński i folwark.  W późniejszych latach zamek poddał w ruinę a w połowie XIX wieku duże zniszczenia dokonali mieszkańcy rozbierając zamkowe, a w 1901 poszukiwacze skarbów wysadzili w powietrze wysoką cylindryczną wieżę. 

 Zamek Tenczyn w Rudnie

Ruiny zamku Tenczyn w Rudnie wznoszą się na wulkanie i jak powyższe zamki znajduje się na Szlaku Orlich Gniazd. Pierwsze informacje pochodzą z roku 1319. Wzniósł go prawdopodobnie Andrzej z Morawic, który od nazwy zamku przyjął nazwisko Tenczyński.

Gotycki zamek posiadała trzy wieże okrągłe i jedną kwadratową. W roku 1610 umocniono go pięciobocznymi bastionami i barbakanem.  W czasach potopu szwedzkiego zamek został zajęty przez wojska szwedzkie. Szwedzi splądrowali zamek i zniszczyli.

Zamek Królewski na Wawelu

Zamek Królewski na Wawelu położony na wapiennej wzgórze w centrum Krakowa, nad Wisłą mało kto wie, że należy do Szlaku Orlich Gniazd. 

Zamek zbudowano na przełomie XI i XII w. W IX w. gród na Wawelu był prawdopodobnie siedzibą i głównym ośrodkiem państwa Wiślan. Za panowania Kazimierza Odnowiciela, w latach 1034-1058. Od koronacji króla Władysława Łokietka w 1320 roku, na Wawelu koronowani byli wszyscy polscy królowie, z wyjątkiem Stanisława Leszczyńskiego i Zamek ma charakter renesansowym, barokowym oraz z elementami klasycyzmu. Znajduje się tu dziedziniec z krużgankami arkadowymi, bramą wjazdową, pięć wież mieszkalnych. Na przestrzeni wieków, zamek był wielokrotnie rozbudowywany i odnawiany. Liczne pożary, grabieże i przemarsze obcych wojsk powodowały, że obiekt był wielokrotnie odbudowywany w nowych stylach architektonicznych.

W XIV w. zamek rozbudował król Władysław Łokietek, a jego syn Kazimierz Wielki stworzył gotycką rezydencję. Za czasów Władysława Jagiełły, powiększono zamek o pawilon gotycki, W 1504 król Aleksander Jagiellończyk przebudował gotycką rezydencją nadając jej charakter renesansowy.  Na Wzgórzu Wawelskim znajduje się również Katedra Wawelska – miejsce koronacji królów Polski oraz spoczywania ich szczątków. 

Warto zwiedzić Salę Jadwigi i Jagiełły, Salę Kazimierza Wielkiego, Salę w wieży Zygmunta III, salę z paradną bronią, zbrojownie, piwnice.

W Górach
Zakopane noclegi, Białka Tatrzańska noclegi, Bukowina tatrzańska noclegi, Kościelisko noclegi, Poronin noclegi, Biały Dunajec noclegi, Szaflary noclegi, Murzasichle noclegi, Jurgów noclegi, Szczawnica noclegi, Krościenko nad Dunajcem noclegi, Czorsztyn noclegi, Niedzica noclegi, Kluszkowce noclegi, Krynica-Zdrój noclegi, Muszyna noclegi, Tylicz noclegi, Piwniczna-Zdrój noclegi, Szczyrk noclegi, Wisła noclegi, Ustroń noclegi, Brenna noclegi, Koniaków noclegi, Żywiec noclegi, Korbielów noclegi, Zawoja noclegi, Karpacz noclegi, Szklarska Poręba noclegi, Miłków noclegi, Polanica-Zdrój noclegi, Kudowa-Zdrój noclegi, Duszniki-Zdrój noclegi, Lądek-Zdrój noclegi, Kłodzko noclegi, Świeradów-Zdrój noclegi, Solina noclegi, Polańczyk noclegi, Ustrzyki Dolne noclegi, Ustrzyki Górne noclegi, Cisna noclegi, Wetlina noclegi, Święta Katarzyna noclegi, Krajno noclegi, Bodzentyn noclegi, Nowa Słupia noclegi, Chęciny noclegi, Baligród noclegi, Smerek noclegi, Komańcza noclegi, Lutowiska noclegi, Rymanów-Zdrój noclegi, Iwonicz-Zdrój noclegi, Wysowa noclegi, Maniowy noclegi, Sromowce Niżne noclegi, Sromowce Wyżne noclegi, Gliczarów Górny noclegi, Czarna Góra noclegi, Małe Ciche noclegi, Murzasichle noclegi, Ząb noclegi, Szaflary noclegi, Witów noclegi, Chochołów noclegi, Jabłonka noclegi, Lipnica Wielka noclegi, Zubrzyca Dolna noclegi, Zubrzyca Górna noclegi, Istebna noclegi, Milówka noclegi, Limanowa noclegi, Międzybrodzie Żywieckie noclegi, Zwardoń noclegi, Jaworzynka noclegi, Jastrzębie-Zdrój noclegi, Złoty Stok noclegi, Szczawno-Zdrój noclegi, Ściegny noclegi, Sosnówka noclegi, Jelenia Góra noclegi, Sucha Beskidzka noclegi, Maków Podhalański noclegi, Rabka-Zdrój noclegi, Nowy Targ noclegi, Ochotnica Górna noclegi, Mszana Dolna noclegi, Jaworki-Homole noclegi, Święty Krzyż noclegi