OŚWIĘCIM POŁOŻENIE
Oświęcim to miasto z województwa Małopolskiego, jest siedzibą powiatu oświęcimskiego oraz dwóch gmin. Znajduje się w samym centrum kotliny oświęcimskiej oraz pomiędzy Pogórzem Karpackim a Wyżyną Śląską ponadto przez cala miejscowość przepływa rzeka Soła. W mieście figuruje wiele połączeń kolejowych, a samomiasto znajduje się przy ujściu Soły do Wisły. Oświęcim to główny ośrodek subregionu Małopolski Zachodniej, jego lokalizacja jest zdecydowanie korzystna, ponieważ leży na granicy z Małopolska, Śląskiem oraz pomiędzy Krakowem, Katowicami i Bielska Białą. Niniejsza aglomeracja słynie z bogatych tradycji przemysłowych, oraz z dużego zainteresowania turystycznego.
OŚWIĘCIM HISTORIA
Oświęcim jest jednym z niewielu miast w Małopolsce, który nie posiada swojej metryki, ponieważ nie udało się zachować żadnych przekazów źródłowych związanych z początkami osady. Z nazwą Oświęcim spotkano się dopiero w średniowiecznych spisach. Pomimo braku początkowych zapisów, pierwsze uchowane pochodzą z około 1179 roku kiedy to kasztelania oświęcimska została przekazana przez Kazimierza Sprawiedliwego na rzecz Mieszka Plątonogiego bratanka Kazimierza, księcia opolskiego oraz Pana na Raciborzu. Prawa miejskie Oświęcimia nadano w 1272 roku na wzór dolnośląskiego Lwówka, w okresie rządów Władysława I w kolejnych latach Miejscowość otrzymywała rozszerzone prawa miejskie ze względu na nowy przywilej gospodarczy i sądowniczy. W 1312 – 1317 roku wystąpił podział księstwa cieszyńskiego, a za jego sprawą powstało nowe księstwo oświęcimskie całkowicie niezależne od państwa Polskiego oraz Czeskiego, którego władcą został książę Władysław. 24 lutego 1327 roku pozostał złożony hołd poddańczy królowi czeskiemu Janowi Luksemburczykowi, który doprowadził do uzależnienia księstwa Polskiego od wpływów Korony Czeskiej na okres ponad stu lat. 21 lutego 1457 roku księstwo oświęcimskie zostało połączone z Koroną Polską. A pierwsza wzmianka mówiąca o stałym żydowskim osadnictwie w Oświęcimiu ma początki w 1549 roku. Król Zygmunt August podczas sejmu warszawskiego w 1564 roku wydał przywilej inkorporacyjny, który ostatecznie uznał ziemie księstwa oświęcimskiego i sąsiadującego z nim księstwa zatorskiego za część składową Korony Polskiej. W połowie XVII wieku odbyły się wojny szwedzkie, które ostatecznie doprowadziły do upadku gospodarczego Oświęcimia. W 1772 roku zważywszy na pierwszy rozbiór Polski, Oświęcim znalazł się w granicach zaboru austriackiego, jako część Galicji. W późniejszych latach stał się jednym z najważniejszych węzłów kolejowych, ponieważ gospodarował, aż trzema liniami kolei żelaznej, ponadto skoncentrowano się na gruntownym rozwoju cywilizacji. Wybudowano nowy ratusz, powołano do życia ochotniczą straż pożarną. Jednakże pomimo chęci rozwojowych miasta, Na Oświęcim wyciekła ogromna fala nieszczęść, w osadzie miało miejsce wiele pożarów, niosących za sobą drastyczne skutki. W wyniku pożaru 23 czerwca 1881 roku spłonęła część kościoła parafialnego, plebania, wikarówka, budynek szkolny i szpitalny oraz przeszło 50 zabudowań.
OKRES II WOJNY ŚWIATOWEJ DLA OŚWIĘCIMIA
4 września 1939 roku, Wojsko Polskie wysadziło most na rzece Sole, podczas wycofywania się z terenu Oświęcimia oraz jego okolic, most łączył ze sobą lewą i prawobrzeżną część miasta. W październiku 1939 roku części województwa krakowskiego takie jak Biała, Wilamowice, Kęty oraz Oświęcim pozostały włączone do Rzeszy Niemieckiej. W nocy pomiędzy 29 a 30 listopada Armia Niemiecka dopuściła się zniszczenia Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu. 14 czerwca 1940 roku do założonego przez Niemców Konzentrationslager Auschwitz, sprowadzono pierwszych Polaków. Ten moment zapoczątkował ogromną tragedię jaka ostatecznie miała miejsce na ziemi oświęcimskiej. W marcu 1941 roku dokonana została akcja wysiedlania Żydów oświęcimskich do gett w Chrzanowie, Będzinie oraz Sosnowcu, końcowo podczas zgłady zginęło ponad 90% Żydów. Do roku 1944 przez okupanta został przeprowadzony cały szereg akcji przesiedleńczych które w efekcie doprowadziły do zajęcia przez osadników niemieckich pozostałych, wolnych terenów mieszkalnych. W roku 1941-1942 powstał obóz w Brzezince Auschwitz II – Birkenau oraz kilka innych podobozów oświęcimskich. 19 stycznia wyprowadzono ostatni pieszy transport ewakuacyjny więźniów z obozu. W wyniku strachu przy ostatniej fazie likwidacji obozu w Brzezince esesmani wysadzili w powietrze komory gazowe, krematoria oraz podpalili baraki na terenie obozu, ponieważ w nich wnętrzu znajdowało się mienie po brutalnie zamordowanych więźniach obozu. 27 stycznia 1945 roku oswobodzono obóz KL Auschwitz-Birkenau. Od polowy lutego do 31 sierpnia 1945 roku wojska radzieckie zajmowały tereny zakładów chemicznych uprzednio przyjętych przez władze polskie. Dla okupantów zakłady te stanowiły zdobycz wojenną, z tego też względu techniczne grupy radzieckie rozpoczęły demontaże części oraz wywozy urządzeń technicznych na wschód. Mimo wszystko końcowo ponowne objecie wspomnianych zakładów przez władze polskie nastąpiło z dniem 31 sierpnia 1945 roku.
ATRAKCJE ORAZ ZABYTKI OŚWIĘCIMIA
MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU
To jedno z najważniejszych miejsc w Oświęcimiu, którego zdecydowanie nie można pomijać, muzeum Auschwitz-Birkenau jest byłym niemieckim obozem koncentracyjnym. Należy on do miejsc które chociaż raz w życiu każdy powinien zobaczyć. Edukator podczas odwiedzin opowie o historii obozu, o zdarzeniach w minionych budynkach, oraz zapozna nas z okrutną historią poległych w tym miejscu ludzi. Auschwitz-Birkenau to największy nazistowski ośrodek zgłady. Życie w tym miejscu straciło ponad 1,1 miliona mężczyzn, kobiet oraz dzieci. W środku znajdują się Autentyczne Miejsca Pamięci. Muzeum pełni opiekę nad reliktami poobozowymi, w Dzisiejszym Miejscu Pamięci znajdują się zbiory, archiwa, ośrodek naukowy, konserwatorski oraz wydawniczy.
CMENTARZ ŻYDOWSKI W OŚWIĘCIMIU
Cmentarz został założony w połowie XVIII wieku, uznawany jest za jeden z najlepiej zbadanych obiektów tego typu na obszarze małopolski. Na jego terenie znajduje się około 1000 macew. Dodatkowo na cmentarzu można zobaczyć dwa niewielkie żydowskie grobowce oraz lapidaria. Kluczyk do muzeum można otrzymać w centrum miasta Oświęcim. Energia w tamtym miejscu jest na tyle silna, że ludzie odwiedzjący cmentarz niejednokrotnie potwierdzali iż wchodząc na jego terem wydaje im się ze trafiły do innego świata, to zdecydowanie niezwykłe miejsce, które powinno być odwiedzone przez każdą osobę chętną do poznania historii żydów oświęcimskich
WIEŻA OBRONNA W OŚWIĘCIMIU
To jedna z najstarszych budowli a jej historia sięga aż XIII wieku, lokalizuje się na malowniczym wzgórzu zaraz obok przepływającej rzeki Szkoły. Jest jedną najstarszych ceglanych budowli w Małopolsce oraz najwyższym zachowanym murem gotyckim na południu Polski. To miejsce zdecydowanie dla osób lubiących piękne panoramy tym bardziej historyczne, ponieważ wspomniana wieża jest idealnym miejscem aby podziwiać góry Oświęcim oraz pozostałe nieco dalej oddalone miejscowości.
MUZEUM ZAMEK W OŚWIĘCIMIU
Na terenie wzgórza już w okresie XI wieku miało miejsce pojawienie się pierwszych osad. jednakże po pierwszych drewnianych budynkach oraz grodach nie pozostał ślad, podobnie jest w kwestii stawianych w tamtym miejscu zamków, obecny zamek pochodzi z XVI wieku mimo to został ponownie odbudowany w 2010 roku ponieważ we wcześniejszych latach często padał ofiarą niszczycielskich działań człowieka oraz natury.
TUNELE POD ZAMKIEM W OŚWIĘCIMIU
Pod oświęcimskim zamkiem znajdują się dwa zabytkowe tunele, pierwszy z nich wybudowano pod koniec XVIII wieku jeszcze w czasie zaboru austriackiego. Natomiast drugi został wybudowany przez Niemców w latach 1940-44 W 2020 roku otworzono na ich terenie interaktywną Trasę Historyczną „Gra o Niepodległość”. Trasa stała się jedną z najciekawszych atrakcji Oświęcimia.
BULWARY NAD RZEKĄ SOŁĄ W OŚWIĘCIMIU
Jest to jedno z najbardziej urokliwych miejsc w Oświęcimiu, środowisko przepełnia cisza, spokój oraz niesamowite piękno malowniczej przyrody oraz rzeki Soły. To zdecydowanie jedno z najchętniej odwiedzanych miejsc podczas spacerów. Na oświęcimskich bulwarach w gorące dni znajduje się wiele ludzi szukających ochłody. Dodatkowo organizowane są spływy kajakowe.
KAPLICA ŚWIĘTEGO JACKA W OŚWIĘCIMIU
To jeden z najstarszych zabytków sakralnych w Oświęcimiu. Pochodzi on z pierwszej połowy XIV wieku, kapliczka jest pozostałością budynku klasztornym oświęcimskich dominikanów. To jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc przez zakonników.
MUZEUM RATUSZ W OŚWIĘCIMIU
Budynek ratusza ulokowany jest przy samym rynku oraz obecnie jest jedną z ciekawszych kamienic w mieście, Historia obiektu ma swoje początki jeszcze w 1872 roku, a sam ratusz swoją rolę pełnił do 1875 roku. W lipcu 2018 roku jego wnętrze udostępniono zwiedzającym, aktualnie możemy tam znaleźć muzeum miejskie które ukaże nam 800 lat historii miasta.
SZLAK MURALI W OŚWIĘCIMIU
Przechadzając się przez uliczki miasta możemy zauważyć murale stanowiące jeden z elementów odbywającego się w tym mieście festiwalu Life Festiwal Oświęcim. Sama tematyka ma nawiązywać do konieczności przełamywania barier oraz propagowania pokoju i stereotypów kulturowych, a także przekazywania ducha tolerancji.
