Jedwabne - jest to miasto w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jedwabne. W drugeij połowie XVI wieku położone było w powiecie wiskim, ziemi wiskiej, województwa mazowieckiego.
Pierwsza wzmianka o Jedwabnem pojawiła się w 1455 roku. Wieś Jedwabne powstała w wyniku akcji osadniczej prowadzonej przez księcia mazowieckiego Janusza I Starszego. Powstała na terenie niestałej osady, nad rzeczką Wiźnicą, na szlaku Wizna-Kubra. Założycielem wsi najprawdopodobniej był podsądek wiski Jan Bylica ze Ślubowa w ziemi zakroczymskiej, który podpisywał się jako "Johannes Bylica de Jedwabne subiudex terrestis Visnensis". Wieś należała do rodziny Jedwabińskich, natomiast w 1680 roku, po śmierci ostatniego z nich, wieś przeszła w ręce Kraszewskich. W 1736 roku właścicielem wsi został stolnik łomżyński Antoni Rostkowski. Z jego inicjatywy 17 lipca 1736 roku Król August III nadał dla Jedwabnego magdeburskie prawa miejskie i prawo na odbywanie cotygodniowych targów w niedzielę oraz pięciu jarmarków w roku. W tym okresie w Jedwabnem znajdowały się, wybudowany w latach 1737-1738, drewniany kościół z dwuwieżową fasadą, oraz synagoga wzniesiona w około 1770 roku. Pod koniec XVIII wieku powstały w Jedwabnem fabryki sukna. Od 1795 roku miasto znajdowało się pod zaborem pruskim, następnie w roku 1807 objęte zostało obszarem Księstwa Warszawskiego, które w 1815 r. przekształcono w Królestwo Polskie. Do 1841 roku właścicielem Jedwabnego był Rajmund Rembieliński. Po jego śmierci, dobra jedwabieńskie odziedziczył jego syn Eugeniusz Rembieliński. W 1851 roku w Jedwabnem pracowało już 17 miejsce w Królestwie. Zakłady poupadały po powstaniu styczniowym. W 1866 roku miasto utraciło prawa miejskie. Na początku XX wieku w miejscowości znajdowały się zakłady wyrobów włókienniczych.
W okresie I Wojny Światowej Jedwabne było miejscem bardzo zaciekłych walk pozycyjnych, w czasie których zniszczono zakłady wyrobów włókienniczych. Pozostałością po walkach jest niemiecki cmentarz wojskowy w Jedwabnem i w Orlikowie. W maju 1918 roku właścicielami dóbr zostali Helena i Henryk Prusowie. Latem 1920 roku powstał tutaj tzw. rewkom, w działalność którego zaangażowali się szczególnie Żydzi. W 1927 roku Jedwabne odzyskało prawa miejskie. W kwietniu 1936 roku prawa własności do części nieruchomości majątku Jedwabne przeniesione zostały na córkę i zięcia Heleny Prus, Irenę i Ferdynanda Hartwigów. Proboszczem Jedwabnego był od 1931 do lipca 1940 roku ks. Ryszard Marian Szumowski, aresztowany przez NKWD i skazany na śmierć w Mińsku w styczniu 1941 roku. 2 września 1939 roku miasto zostało zajęte przez wojska niemieckie. Po wkroczeniu Armii Czerwonej, Jedwabne zostało zaatakowane przez Związek Radziecki. Działalność rozpoczęły wówczas polskie organizacje podziemne, a oddział partyzancki stacjonujący na uroczysku Kobielne uległ rozbiciu przez Rosjan. 10 lipca 1941 rok miasto stało się miejscem mordu co najmniej 340 Żydów przez Polaków z inspiracji Niemców. Po wojnie aresztowano i skazano dziesięciu z uczestników zbrodni. W 2001 roku na miejscu zbrodni odsłonięto pomnik, który zastąpił wcześniejsze upamiętnienie z błędnym napisem o sprawcach pogromu oraz liczbie ofiar.
Atrakcje:
*Kościół Św. Jakuba, pl. Jana Pawła II - ładna budowa z XX wieku,
*Pomnik pomordowanych Żydów, ul. Krasickiego - pomnik z 2001 roku upamiętniający pomordowanych tu Żydów,
*Cmentarz żydowski, ul. Cmentarna - kirkut znajduje się obok miejsca mordu Żydów w 1941 roku, obok pomnika, cmentarz pochodzi z XIX wieku, ale w czasie II Wojny Światowej został zniszczony i nie zachowały się macewy,
*Pomnik Sybiraków - został odsłonięty w Jedwabnym w dniu 3 maja 2003 roku i poświęcony przez biskupa łomżyńskiego Stanisława Stefanka. Ustawiony został w centrum Jedwabnego, w parku naprzeciw kościoła. Ma upamiętnić martyrologię Polaków zesłanych na Syberię do Kazachstanu i do innych zakątków dawnego Związku Radzieckiego. Na pomniku widnieje napis: "Pamięci zesłańców zmarłych z głodu zimna, pomordowanych w łagrach Syberii i Kazachstanu. Wdzięczni za cud ocalenia Sybiracy i patrioci polscy Jedwabnego 2002 rok. Ku pamięci zmarłym, ku przestrodze żyjącym".