Stare Juchy
Stare Juchy to duża wieś o charakterze rolniczo-turystycznym zlokalizowana na Pojezierzu Mazurskim nad brzegami rzeki Gawlik, rozciąga się na przesmyku łączącym jeziora Jędzelewo, Rekąty i Ułówki, stanowiąc obecnie popularny cel wypoczynkowy z bogatym dziedzictwem historycznym.
Miejscowość ta, znana historycznie jako Alt Jucha, znajduje się w regionie warmińsko-mazurskim, należąc administracyjnie do powiatu ełckiego i będąc centralnym punktem dla gminy Stare Juchy. Do 1998 roku wieś wchodziła w skład województwa suwalskiego. Nazwa wsi, zgodnie z miejscowymi opowieściami, wywodzi się od dawnych, pogańskich rytuałów ofiarnych, odprawianych przy kamiennym głazie, który był nieustannie pokryty krwią, zwaną lokalnie "juchą".
Pierwsze ślady osadnictwa datuje się na rok 1461, kiedy to odnotowano odnowienie nadania dóbr w okolicach jeziora Jędzelewskiego, chociaż przypuszcza się, że osada mogła powstać już około roku 1450. Rok 1487 przyniósł założenie parafii, a następne stulecia przyniosły wieśni mieszkańcom zarówno rozwój, jak i trudności, w tym drastyczny spadek populacji po epidemii dżumy w latach 1709-1711. Budowa linii kolejowej z Kętrzyna do Ełku w 1868 roku znacząco wpłynęła na rozwój Starych Juch, mimo że pierwsza wojna światowa przyniosła serię zniszczeń. Z kolei działania drugiej wojny światowej oszczędziły wieś, pozostawiając ją niemal nietkniętą
O długiej historii Starych Juch świadczą pozostałe we wsi zabytki, wśród których znajdują się: kościół powstały w 1586 roki i kilkukrotnie przebudowywany, budynek dawnej szkoły z XVIII wieku oraz zespół dworski z XIX wieku. Swoje piętno na regionie odcisnęła I wojna światowa, po której we wsi zostały dwa cmentarze wojenne, zbiorowa mogiła oraz dwie kwatery wojenne w których również pochowani są żołnierze. Ponadto w kościele parafialnym znajduje się tablica upamiętniająca poległych w wojnie mieszkańców.
Stare Juchy mają w swojej ofercie wieżę widokową, która jest jednym z najbardziej urokliwych punktów na Mazurach.
Jak się tam dostać?
Miejscowość Stare Juchy położona jest 20 km od Ełku w kierunku Giżycka. Gdy dotrzemy na plac centralny w centrum miejscowości, skręcamy w lewo w ulicę Mazurską. Do wieży dzieli nas już tylko 800 metrów – po prawej stronie znajduje się widoczny z ulicy parking, za którym znajduje się cel naszej podróży.
Wzgórze, na którym umieszczona jest wieża, było polecanym miejscem w przewodnikach już na początku XX wieku – to zdecydowanie jedno z najpiękniejszych miejsc na Mazurach! Wieża sama w sobie ma 20 metrów wysokości. Od 2009 roku można z niej podziwiać malownicze błękitne jezioro Jędzelewo oraz zapierającą dech w piersiach panoramę Mazur
Stare Juchy - noclegi nad jeziorem
Pobyt w Starych Juchach nie oznacza jednak tylko zadumy nad życiem ale i dobrą rozrywkę gwarantowaną przez atrakcyjną okolicę. W promieniu zaledwie 8 kilometrów od centrum wsi znajdują się jeziora takie jak: Jędzelewo, Szóstak, Szóstak Mały, Zawadzkie, Rękąty, Ułówki, Sewinda Mała, Sawinda Wielka, Garbas, Dobrzyń oraz Krzywe i kilka mniejszych akwenów. Dzięki temu Stare Juchy są fantastycznym miejscem dla wielbicieli wszelakich aktywności związanych z wypoczynkiem nad wodą i sportami wodnymi. Ponadto we wsi odbywa się każdego roku kilka wydarzeń kulturalnych i sportowych, a wśród nich Piknik Jaćwieski, Biesiada Mazurska, dożynki, Turniej Piłki Siatkowej czy Europejski Tydzień Sportu.
Atrakcją wsi Stare Juchy jest Park Owadów Chronionych nad Młyńską Strugą, warto też wybrać się na wieżę widokową przy jeziorze Jędzelewo. Przez okolicę przebiegają także różnorodne szlaki turystyczne, w tym dwa szlaki piesze - szlak im. Michała Kajki i Szlak Mazur Garbatych, trzy szlaki rowerowe - zielony, niebieski i żółty, trasa pieszo-rowerowa wzdłuż jeziora Jędzelewo, dwa szlaki wodne - Łaźna Struga i Czerwony Dwór.
W otoczeniu Starych Juch, tuż przy jeziorze Jędzelewo, majaczy imponująca formacja piaskowa. Aby dostrzec pełnię uroku tego miejsca, warto pokonać drogę na jej wierzchołek. Z góry roztacza się malownicza panorama na Stare Juchy oraz rozległe lustra wody jeziora Jędzelewa.
Z informacji przekazanych przez Starostwo Powiatowe w Ełku wynika, że ta niezwykła góra piaskowa jest pozostałością po działalności dawnych Państwowych Gospodarstw Rolnych. W przeszłości na tych terenach funkcjonowała żwirownia, z której eksploatowano piasek. Po zaniechaniu działalności żwirowni, w miejscu wydobycia utworzyła się imponująca hałda piasku.
Jakie noclegi wybrać w Starych Juchach?
Noclegi Stare Juchy oferują różnorodne noclegi dla każdego gustu i potrzeb. Dla miłośników natury i spokoju idealne są domki nad jeziorem, zapewniające niezapomniane widoki i bliskość przyrody. Osoby preferujące nocleg w centrum znajdą komfortowe pokoje z łazienkami, telewizorem, WiFi oraz aneksem kuchennym, idealne do samodzielnego przygotowywania posiłków. Wiele miejsc oferuje także wyżywienie, w tym śniadania, co dodatkowo ułatwia pobyt. Dla tych, którzy lubią integrację przy grillu czy ognisku, dostępne są miejsca z dedykowanymi przestrzeniami na takie aktywności. Dodatkowo, apartamenty, pensjonaty, wille, pokoje gościnne oraz kwatery prywatne dają szeroki wybór zakwaterowania. Nie brakuje również ośrodków wczasowych, zapewniających bogatą ofertę rozrywkową i rekreacyjną dla całych rodzin.
