Poręba Wielka
Poręba Wielka to malownicza wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź. Zlokalizowana u podnóży Gorców, na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego, miejscowość ta stanowi popularny cel turystyczny dla miłośników przyrody, pieszych wędrówek i historii. Jej historia sięga XIII wieku, a bogata oferta turystyczna przyciąga gości z całej Polski i zagranicy.
Historia Poręby Wielkiej
Poręba Wielka, początkowo znana jako Sępnia, została lokowana na tzw. "surowym korzeniu" w 1285 roku. W średniowiecznych dokumentach, takich jak spis świętopietrza z 1326 roku, miejscowość pojawiała się pod nazwą Paromba. W 1457 roku w dokumencie sprzedaży księstwa oświęcimskiego dla Korony Polskiej wspomniano o niej jako Poramba.
Od XV wieku wieś była własnością rodu Porębskich, później przeszła w ręce rodziny Nielepców, a w XVIII wieku zarządzana była przez rodzinę Bobrowskich. W tym okresie we wsi powstał pałac, który w XIX wieku trafił w ręce Lubomirskich. W czasie zaborów Poręba Wielka znajdowała się pod władzą austriacką.
Po II wojnie światowej dworek w Porębie został przekształcony w szkołę rolniczą, a później w szkołę podstawową. Wieś odwiedzało wielu artystów, w tym znani malarze Artur Grottger i Andrzej Grabowski, którzy czerpali inspiracje z miejscowego krajobrazu.
Noclegi
Poręba Wielka to doskonałe miejsce na rodzinny wypoczynek z dziećmi, a także z psem. Miejscowość oferuje różnorodne noclegi z widokiem na góry, w tym komfortowe domki, kwatery, pokoje oraz apartamenty. Wiele obiektów zapewnia śniadania lub pełne wyżywienie, a także udogodnienia takie jak basen, jacuzzi, sauna oraz miejsce na grilla. Rodziny mogą liczyć na przestronne pokoje z aneksem kuchennym, parkingiem i atrakcjami na świeżym powietrzu. Gospodarstwa agroturystyczne w okolicy zapewniają bliski kontakt z naturą, oferując komfort i liczne atrakcje dla dzieci oraz dorosłych.
Atrakcje turystyczne
Park Wodzickich Jedną z najważniejszych atrakcji Poręby Wielkiej jest Park Wodzickich, założony w XVI wieku. Na terenie parku znajdują się ruiny dworskich zabudowań, częściowo zniszczonych w wyniku pożaru w 1945 roku. Zachował się jedynie budynek wozowni, który można podziwiać do dziś. Największą chlubą parku są wiekowe drzewa, w tym 300-400-letnie pomniki przyrody. Dwa najbardziej znane wiązy, Wiąz Łokietka i Wiąz Chłosty, są największymi tego rodzaju drzewami w Polsce. Spacerując aleją jaworową, prowadzącą do pobliskiej wsi Niedźwiedź, można podziwiać 150-letnie drzewa.
Kolejka na Tobołów Kolejną atrakcją jest wyciąg krzesełkowy na górę Tobołów. Z polany Starmaszka, do której prowadzi wyciąg, rozciąga się piękny widok na dolinę Porębianki oraz panoramę Gorców. Zimą Tobołów staje się popularnym ośrodkiem narciarskim, z kilkoma trasami dla narciarzy i snowboardzistów, a latem stanowi idealne miejsce dla miłośników kolarstwa górskiego.
Obserwatorium astronomiczne na Suchorze Na polanie Suchora, nieopodal szczytu o tej samej nazwie, znajduje się obserwatorium astronomiczne. To najwyżej położony obiekt tego typu w Polsce (1 000 m n.p.m.), wybudowany w 1987 roku. Jego lokalizacja, z dala od wsi i przemysłu, gwarantuje doskonałe warunki do obserwacji nieba. W bezchmurne noce można tu podziwiać rozgwieżdżone niebo w całej okazałości.
Orkanówka – muzeum Władysława Orkana Poręba Wielka jest także miejscem, gdzie znajduje się Orkanówka, drewniana willa w stylu zakopiańskim, będąca muzeum poświęconym pamięci pisarza Władysława Orkana. Dom został wybudowany w 1906 roku i przez wiele lat popadał w zapomnienie, jednak od lat 70. XX wieku podjęto próby jego restauracji. Dziś można zwiedzać autentyczne wnętrza, które odzwierciedlają życie i twórczość Orkana, a także poznać historię regionu poprzez wystawy etnograficzne.
Przyroda i aktywność na świeżym powietrzu
Poręba Wielka i jej okolice to prawdziwy raj dla miłośników przyrody i aktywnego wypoczynku. Wieś leży na obszarze Gorczańskiego Parku Narodowego, który chroni unikalne fragmenty pierwotnej Puszczy Karpackiej. Lasy zajmują 95% powierzchni parku, a 5% to malownicze polany, z których rozciągają się widoki na sąsiednie pasma górskie.
Szlaki turystyczne Dla turystów pieszych Poręba Wielka oferuje aż 66,5 km szlaków turystycznych, prowadzących przez malownicze tereny Gorców. Dla rowerzystów dostępnych jest 57,7 km tras, a dla miłośników turystyki konnej 58,9 km. Trasy konne prowadzą głównie drogami stokowymi, co czyni je atrakcyjnymi dla amatorów spokojnych przejażdżek.
Narciarstwo i paralotniarstwo Zimą w Koninkach, przysiółku Poręby, działa stacja narciarska, a stoki Tobołowa oferują świetne warunki zarówno dla narciarzy, jak i snowboardzistów. Latem polana Jaworzyna Porębska stanowi idealne miejsce do uprawiania paralotniarstwa, przyciągając miłośników tego sportu z całego kraju.
Rezerwat im. Władysława Orkana Poręba Wielka jest także domem dla rezerwatu przyrody im. Władysława Orkana, który chroni pozostałości pierwotnej Puszczy Karpackiej. Jest to idealne miejsce dla miłośników fauny i flory – w lasach Gorców można spotkać takie zwierzęta jak wilki, rysie, a nawet niedźwiedzie. W parku występuje również wiele rzadkich gatunków ptaków, takich jak orzeł przedni, puchacz czy bocian czarny.
Poręba Wielka to wyjątkowa miejscowość, która łączy w sobie bogatą historię, unikalne walory przyrodnicze i liczne atrakcje turystyczne. To idealne miejsce na wypoczynek, zarówno dla rodzin, jak i miłośników aktywnego spędzania czasu. Bez względu na porę roku, każdy znajdzie tu coś dla siebie – od pieszych wędrówek po Gorcach, przez narciarstwo, aż po podziwianie gwiazd w obserwatorium.
