Kacwin
Kacwin to malownicza wieś położona w Polsce, na historycznym Spiszu, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne. Ta niewielka miejscowość, choć na pierwszy rzut oka skromna, skrywa bogatą historię oraz liczne atrakcje przyrodnicze i kulturalne. W latach 1975–1998 Kacwin należał do województwa nowosądeckiego, a dziś przyciąga miłośników historii, górskich krajobrazów i architektury drewnianej.
Położenie Kacwina
Kacwin znajduje się na Pogórzu Spiskim, w regionie etnograficznym Zamagurze, co nadaje mu niepowtarzalny charakter kulturowy. Wieś leży w dolinie potoku Kacwinianka, a otaczają ją liczne wzniesienia, takie jak Tylka Hawiarskie (783 m), Kunia Góra (756 m) czy Majowa Góra (741 m). Bliskość granicy słowackiej sprawia, że wieś sąsiaduje z Wielką Frankową, a do miejscowości prowadzi malownicza droga z Niedzicy, oddalonej o zaledwie 4 km.
Historia Kacwina
Nazwa wsi Kacwin wywodzi się z niemieckiego „Katzwinkel”, co oznacza „koci zakątek”. Historia Kacwina sięga daleko w przeszłość, pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się w 1320 roku w dokumentach dotyczących sprzedaży ziem przez Kokosza Berzewiczyego. Przez kolejne stulecia wieś była częścią klucza dunajeckiego, zarządzanego przez właścicieli zamku w Niedzicy.
W okresie przed rozbiorami Polski, Kacwin należał do Królestwa Węgierskiego. Dopiero po I wojnie światowej, w wyniku decyzji Rady Ambasadorów, 14 spiskich wsi, w tym Kacwin, przyłączono do Polski. W okresie II wojny światowej wieś była włączona do Słowacji, ale po wojnie wróciła pod polską administrację.
Układ architektoniczny
Kacwin charakteryzuje się unikalnym, tradycyjnym układem przestrzennym, który przetrwał do dziś mimo postępującej modernizacji. Wieś wyróżnia się typowymi dla Spiszu zagrodami z domami ustawionymi szczytowo względem głównej drogi. Znajdują się tu także charakterystyczne drewniane spichlerze zwane sypańcami, które niegdyś były ważnym elementem krajobrazu wsi. Budowane na kamiennych podmurówkach, pokryte ubijaną gliną, chroniły przechowywane w nich zboże przed pożarami.
Kościół pw. Wszystkich Świętych
Centralnym punktem Kacwina jest kościół pw. Wszystkich Świętych, którego historia sięga prawdopodobnie XIV wieku. Fundatorem świątyni była rodzina Berzewiczych, a kościół pełnił nie tylko funkcję religijną, ale również obronną. W 1431 roku został splądrowany przez husytów, a w XVI wieku, za sprawą reformacji, stał się zborem luterańskim. Dopiero w 1632 roku kościół wrócił w ręce katolików.
Wewnątrz świątyni można podziwiać barokowe ołtarze oraz polichromie autorstwa Mikołaja Stelmacha z 1944 roku. Kościół przez wieki przeszedł liczne renowacje, zwłaszcza po pożarach, które trawiły budowlę i jej dokumentację.
Co warto zobaczyć w Kacwinie:
Kościół pw. Wszystkich Świętych
Kościół w Kacwinie to zabytkowa świątynia, której początki sięgają prawdopodobnie początków XV wieku (ok. 1400 roku). Został zniszczony przez husytów, a podczas reformacji przekształcono go w zbór luterański. W 1632 roku świątynia wróciła w ręce katolików. Budynek był wielokrotnie odnawiany, m.in. po pożarze, który zniszczył archiwa parafialne. W latach 60. XX wieku kościół wzbogacono o polichromie autorstwa Macieja Makarewicza. W świątyni można podziwiać piękne barokowe ołtarze oraz polichromie.Wodospad Kacwin (pod Upłazem)
Jeden z dwóch wodospadów w Kacwinie, położony tuż przy granicy polsko-słowackiej. To popularna atrakcja turystyczna, z dostępem do wiaty i ławeczek. Do wodospadu prowadzi asfaltowa droga, którą można pokonać pieszo lub rowerem. Ostatni odcinek drogi trzeba pokonać pieszo ze względu na zakaz wjazdu samochodami. Wodospad, choć niezbyt duży, jest malowniczo położony i stanowi doskonały punkt wypadowy na trasę Historyczno-kulturowo-przyrodniczego Szlaku Wokół Tatr.Wodospad pod Młynarzką
Drugi z wodospadów w Kacwinie, położony w centrum wsi. Znajduje się na prywatnym terenie, co sprawia, że dostęp do niego jest nieco utrudniony. Część turystów sugeruje dojście pod prąd rzeką, co może być atrakcyjną przygodą, choć w chłodniejsze dni lepiej zostawić to na cieplejsze miesiące.Sypańce
To unikalne spichlerze spiskie, które w Polsce zachowały się tylko w Kacwinie. Te tradycyjne budowle były zabezpieczane przed pożarami dzięki glinianym okładzinom i łatwym do zdjęcia dachom. Sypańce miały kluczowe znaczenie dla ochrony żywności. W centrum wsi można zobaczyć zrekonstruowane sypańce, a w różnych miejscach w Kacwinie zachowały się również oryginalne konstrukcje – choć ich stan bywa różny. Są one łatwe do rozpoznania i wciąż robią wrażenie na odwiedzających.Tradycyjne Zespoły Stodół
W Kacwinie można zauważyć duże stodoły, które często tworzą zespoły budynków. Są one częścią tradycyjnej architektury regionu i przyciągają uwagę swoim rozmiarem oraz unikalnym układem przestrzennym. Stodoły te mają historyczne znaczenie dla lokalnej gospodarki i kultury agrarnej Spisza.
Co warto zobaczyć w okolicy?
Kacwin stanowi doskonałą bazę wypadową do odkrywania atrakcji regionu. Bliskość takich miejsc jak Zamek w Niedzicy, Zamek w Czorsztynie, czy Jezioro Czorsztyńskie sprawia, że każdy znajdzie tu coś dla siebie. W pobliżu znajdują się także Pieniny i Gorce, które przyciągają miłośników górskich wędrówek.
Na turystów czeka także słynny Spływ Dunajcem, jedno z najbardziej rozpoznawalnych i malowniczych miejsc w Polsce. Warto również odwiedzić Czerwony Klasztor na Słowacji czy Ścieżkę w koronach drzew w Bachledovej Dolinie.
Popularne noclegi w Kacwinie
W Kacwinie znajdziesz różnorodne noclegi, od przytulnych pokoi, przez apartamenty, aż po domki do wynajęcia, idealne na rodzinne wakacje. Popularne są pensjonaty z opcją wyżywienia, które oferują pyszne śniadania z lokalnych produktów. Dla rodzin z dziećmi dostępne są obiekty z placem zabaw, co zapewnia atrakcje dla najmłodszych. Wiele miejsc noclegowych oferuje wspaniałe widoki na góry, tworząc doskonałą atmosferę do wypoczynku. Agroturystyki w Kacwinie to doskonała opcja dla osób szukających spokoju i bliskości natury. Niezależnie od wyboru, każdy znajdzie tu idealne miejsce na relaks pośród pięknych krajobrazów Spisza.
